"Tôi tin rằng đó là điều đúng đắn vào thời điểm ấy", cựu thủ tướng Đức Angela Merkel nói với các phóng viên ở Lisbon hôm 13/10, khi được hỏi về chính sách với năng lượng Nga của Đức trong 16 năm bà nắm quyền.
Bà Merkel giữ chức thủ tướng Đức năm 2005-2021 và vẫn có ảnh hưởng tại nước này dù đã rời nhiệm sở. Trong 16 năm tại vị, bà thường xuyên gặp Tổng thống Vladimir Putin và ủng hộ cách tiếp cận thực dụng dựa vào thương mại với Nga.
Chính quyền của bà đã ủng hộ xây dựng hai đường ống khí đốt quan trọng giữa Nga và Đức là Nord Stream 1 và 2. Công ty năng lượng nhà nước Nga Gazprom đã mua lại cơ sở lưu trữ khí đốt lớn nhất châu Âu và nhà sản xuất dầu mỏ Nga Rosneft cũng nắm phần lớn cổ phần tại một trong những nhà máy lọc dầu lớn nhất châu Âu, cả hai đều ở Đức.
Tuy nhiên, trong cuộc phỏng vấn hôm qua, bà Merkel cho rằng nguồn cung khí đốt giá rẻ từ Nga đã cho phép Đức thúc đẩy quá trình loại bỏ dần năng lượng hạt nhân và than đá.
Phát biểu được bà Merkel đưa ra trong bối cảnh nhiều nhà phê bình chỉ trích chính sách của bà nhằm đảm bảo nguồn năng lượng giá rẻ cho đất nước là lý do khiến nền kinh tế lớn nhất châu Âu phụ thuộc vào khí đốt Nga. Nguồn cung từ Nga chiếm hơn 55% lượng khí đốt, 50% than và 35% dầu mà Đức tiêu thụ.
Tổng thống Nga Vladimir Putin (phải) và bà Angela Merkel tại Moskva hồi tháng 8/2021. Ảnh: Reuters.
Đức cùng các quốc gia châu Âu khác đang cố gắng chấm dứt sự phụ thuộc vào nguồn năng lượng Nga sau khi xung đột ở Ukraine bùng nổ. Tình trạng lạm phát ở Đức, phần lớn do giá năng lượng tăng vọt, đang ở mức 10,9% và chính phủ đã cam kết chi hàng tỷ euro để hỗ trợ các hộ gia đình, doanh nghiệp.
"Chiến dịch quân sự của Nga đã mang lại sự thay đổi. Đây là một bước ngoặt", bà Merkel nói khi đề cập đến chính sách năng lượng của Đức, thêm rằng đây là nhiệm vụ đối với chính phủ mới của Thủ tướng Olaf Scholz.
Tập đoàn năng lượng Gazprom của Nga ngày 2/9 thông báo dừng hoạt động Nord Stream 1 với lý do tuabin chính tại trạm nén Portovaya gần St. Petersburg bị rò rỉ dầu. Nord Stream 1 là đường ống dẫn khí đốt lớn nhất từ Nga sang Đức qua biển Baltic, với công suất 55 tỷ m3 mỗi năm.
Nằm gần như song song với Nord Stream 1 là Nord Stream 2, đã bị chính phủ Đức hoãn vô thời hạn cấp giấy phép hôm 22/2, hai ngày trước khi Nga bắt đầu chiến dịch quân sự ở Ukraine. Nord Stream 2 hoàn thành cuối năm 2021, được thiết kế để vận chuyển khí đốt từ Nga đến Đức qua biển Baltic mà không qua Ukraine hay Ba Lan, tăng gấp đôi nguồn cung khí đốt từ Nga sang Đức lên 110 tỷ m3 mỗi năm.
Hai đường ống này gần đây gặp sự cố rò rỉ, nghi do phá hoại, khiến triển vọng Nga nối lại cung cấp khí đốt cho châu Âu gần như tiêu tan.
Ngọc Ánh (Theo Reuters)