"Ông Lại đã đến và tự giới thiệu với tôi. Chúng tôi có cuộc trò chuyện ngắn về mối quan tâm chung trong khu vực và dường như Đài Loan quan tâm tới Chiến lược Nguyên nhân Gốc rễ của Washington", Phó tổng thống Mỹ Kamala Harris nói với các phóng viên hôm 27/1, đề cập tới phó lãnh đạo Đài Loan Lại Thanh Đức.
Bà Harris và ông Lại đều đang có mặt tại Honduras dự lễ nhậm chức của tân Tổng thống Xiomara Castro. "Chiến lược Nguyên nhân Gốc rễ" mà Phó tổng thống Mỹ nhắc tới được Washington vạch ra nhằm ứng phó với vấn đề dòng người di cư kéo tới nước này từ Trung Mỹ.
Reuters cho biết Phó tổng thống Mỹ và phó lãnh đạo Đài Loan đã đề cập chính sách ngăn nhập cư bất hợp pháp từ Trung Mỹ tới Mỹ, nhưng không nói về Trung Quốc.
Truyền thông Đài Loan đưa tin Phó tổng thống Harris đã chào hỏi và trao đổi với ông Lại trong khoảng 20-30 giây. Đây là lần đầu tiên bà Harris và ông Lại công khai trò chuyện. Tuy nhiên, một quan chức Mỹ cho hay bà Harris không có kế hoạch tổ chức cuộc gặp với ông Lại ở Honduras.
Trung Quốc chưa bình luận về thông tin này. Bắc Kinh từ trước tới nay luôn phản đối các cuộc trao đổi giữa quan chức cấp cao nước ngoài, đặc biệt là Mỹ, với quan chức đảo Đài Loan.
Trước khi tới Honduras, phó lãnh đạo Đài Loan hôm 25/1 quá cảnh xuống Los Angeles, bang California, và gặp ít nhất 17 nghị sĩ Mỹ trong 7 cuộc họp trực tuyến từ khách sạn.
Bắc Kinh trước đó cảnh báo quyết định quá cảnh ở Mỹ của phó lãnh đạo Đài Loan vi phạm chính sách "Một Trung Quốc".
"Trung Quốc luôn kiên quyết phản đối Mỹ, hay bất cứ nước nào đã thiết lập quan hệ ngoại giao với Trung Quốc, sắp xếp các chuyến quá cảnh như vậy và cũng phản đối mọi hình thức trao đổi chính thức với Đài Loan", phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Triệu Lập Kiên nói.
Sau khi kết thúc chuyến thăm Honduras, phó lãnh đạo Đài Loan còn dự định quá cảnh tại San Francisco hôm 29/1 trên đường trở về hòn đảo.
Trung Quốc tuyên bố Đài Loan là một phần lãnh thổ chờ thống nhất, kể cả bằng vũ lực và hòn đảo không được phép có quan hệ chính thức với bất kỳ quốc gia nào.
Quân đội Trung Quốc gần đây liên tục gia tăng sức ép quân sự lên Đài Loan bằng các biện pháp truyền thống và phi truyền thống. Ngoài các chuyến bay áp sát hòn đảo với số lượng phi cơ cao kỷ lục, quân đội Trung Quốc còn tiến hành nhiều cuộc diễn tập đổ bộ chiếm bờ biển ở khu vực gần Đài Loan.
Ngọc Ánh (Theo Bloomberg/Taiwan News)