Chiều 5/5, tại TAND Hà Nội, bị cáo Bùi Quốc Việt (nhân viên Công ty Nhật Cường, anh trai Bùi Quang Huy) khai làm tại Nhật Cường từ 2009 với nhiệm vụ trông xe và đi thu tiền của các cửa hàng bán lẻ. Ngoài ra không phải nhiệm vụ nhưng Việt có vài lần đi nhận hàng hộ của công ty và đây là hành vi khiến anh ta bị truy tố về tội Buôn lậu.
"Thời gian trước khi bị bắt, bị cáo có liên hệ với em trai không?", chủ toạ truy vấn. Việt vung tay, lớn giọng nói "tuyệt đối không liên lạc".
Việc truy tìm Bùi Quang Huy, Tổng giám đốc Nhật Cường, nhiều năm qua chưa có kết quả. Bộ Công an quyết tâm tìm ra nghi can đang trốn lệnh truy nã quốc tế này nên đã chỉ đạo "sử dụng tổng hợp các biện pháp".
Bị cáo Bùi Quốc Việt đến toà sáng nay. Ảnh: Phạm Dự.
Ngoài bị cáo Mai Tiến Dũng (trưởng ngành hàng điện thoại cũ Công ty Nhật Cường) được đình chỉ điều tra do đã chết, 12 bị cáo còn lại khi bị xét hỏi chiều nay đều cho rằng chỉ làm công ăn lương và làm theo chỉ đạo của ông chủ Huy.
Cựu phó tổng giám đốc Công ty Nhật Cường Trần Ngọc Ánh cho hay Nhật Cường lúc đầu chủ yếu kinh doanh phụ kiện. Sau khi vươn ra thị trường bán lẻ điện thoại, công ty đã phát triển từ một thành 15 cửa hàng bán lẻ.
"Cơ cấu của công ty như nào?", HĐXX hỏi. Bị cáo Ánh cho biết Nhật Cường hoạt động dưới sự điều phối trực tiếp của Tổng giám đốc Huy. Ban lãnh đạo bên dưới có Ánh cùng hai giám đốc phụ trách tài chính và kinh doanh quản lý các cửa hàng bán lẻ. Dưới ban giám đốc có phòng chức năng như nhân sự, quảng cáo và cuối cùng là các cửa hàng bán lẻ.
"Hàng nhập về của công ty nhập nguồn gốc ở đâu?", chủ toạ truy vấn. Ông Ánh cho hay hàng của Nhật Cường chủ yếu mua của các hãng lớn trong nước và phần còn lại nhập ở nước ngoài về. Từ trước tháng 7/2015, Huy trực tiếp phụ trách việc mua bán. Sau đó do công ty nhiều việc do mở thêm mảng phần mềm, Huy giao cho các thuộc cấp cùng tham gia nhập hàng.
Ánh khai một phần nhập khẩu có hoá đơn còn lại thuê các đơn vị vận chuyển để trốn hải quan, không phải nộp thuế. Nguồn hàng, giá cả và cách thức mua bán đều do Huy quyết định, Ánh và các đồng nghiệp khác chỉ tham gia với vai trò tư vấn. Khi được giao nhiệm vụ mua bán, Ánh tham gia các nhóm chat trên điện thoại do Huy lập sẵn, trong đó có các nhà cung cấp sản phẩm. Tất cả giao dịch đều qua nhắn tin chứ không gặp trực tiếp.
"Khi mua bán có bàn bạc giữa các bị cáo không?", chủ toạ hỏi. Ánh đáp Huy là ông chủ nên toàn quyền quyết định. Khi giao việc cho ai, Huy sẽ gọi điện chứ không bàn bạc. "Các cấp dưới đều là người làm thuê nên giám đốc giao gì thì làm ấy. Dưới sự chỉ đạo của Huy, bị cáo đã thương thảo mua hàng với 12 nhà cung cấp trên tổng số 16 nhà cung cấp từ nước ngoài. Tất cả do Huy móc nối sẵn, bị cáo chỉ việc tham gia", Ánh nói.
Thừa nhận đã biết Nhật Cường buôn lậu điện thoại do hàng hoá không có hoá đơn nhưng bị cáo Ánh mong HĐXX xem xét toàn diện quá trình. Ánh cho rằng không thể quy kết anh phải chịu trách nhiệm về toàn bộ số lô hàng buôn lậu.
Bị cáo Nguyễn Bảo Ngọc. Ảnh: Phạm Dự.
Bị cáo Nguyễn Bảo Ngọc, Giám đốc tài chính của Nhật Cường, là người duy nhất bị xét xử về hai tội danh Buôn lậu và Vi phạm quy định về kế toán. Nữ bị cáo khai rằng chỉ phụ trách vấn đề tài chính, thu chi của công ty dưới sự chỉ đạo trực tiếp của giám đốc Huy. Hàng tháng, Ngọc không lập bảng kê báo cáo thuế, tài chính mà do kế toán trưởng làm và trình lên Huy ký để hoàn thiện. Khi Huy yêu cầu chi tiền, Ngọc sẽ làm theo hoặc chỉ đạo thủ quỹ thực hiện.
"Hàng nhập về làm thế nào để bán ra?", chủ toạ hỏi. Ngọc không trả lời thẳng vào vấn đề mà cho rằng việc này do bộ phận bán hàng phụ trách nên mình chỉ chịu trách nhiệm thanh toán tiền khi bộ phận kinh doanh đề xuất.
Tiền thanh toán cho các đối tác nước ngoài thông qua trung gian là hai tiệm vàng ở Hàng Dầu và Hà Trung, Hà Nội. Việc chuyển tiền thông qua nhiều tài khoản cá nhân do tiệm vàng cung cấp. Ngọc xác nhận "đã chuyển tiền thông qua hai tiệm vàng hơn 2.500 tỷ đồng", như công bố của chủ tọa.
"Bị cáo nhận thức như thế nào về việc nhập vào phần mềm và thanh toán đơn hàng không có VAT?", HĐXX hỏi. Ngọc trả lời: Lúc đầu chỉ làm theo chỉ đạo của Huy nên không biết đó là hàng nhập lậu. Sau đó bị khởi tố, bắt tạm giam, Ngọc mới nhận thức được hành vi của mình là vi phạm pháp luật. Ngọc thừa nhận tội Buôn lậu song cho rằng không phạm tội Vi phạm quy định về kế toán bởi không phụ trách hệ thống kế toán của công ty.
Giám đốc Nhật Cường tại Quảng Châu, Trung Quốc là Trần Tất Khoa và và nhân viên Lê Hoài Phương đều khai chỉ làm theo chỉ đạo của Huy. Khoa chịu trách nhiệm tiếp nhận hàng hoá từ Hong Kong, sau đó chuyển về Việt Nam. Sau khi bị bắt, hai người mới nhận thức được sai phạm .
Sau phần trình bày của hai bị cáo, chủ toạ Trần Nam Hà nói: "Với việc làm như thế đến học sinh trung học cũng đủ nhận thức được là sai. Các bị cáo khai sao cho đúng".
Bị cáo Đỗ Quốc Huy. Ảnh: Phạm Dự.
Theo cáo buộc, Nhật Cường có vốn điều lệ 38 tỷ đồng do Tổng giám đốc Bùi Quang Huy góp vốn toàn bộ. Từ 2014 đến tháng 5/2019, Nhật Cường mua 2.502 đơn hàng với 254.364 sản phẩm (điện thoại iPhone, máy tính, máy tính bảng, máy nghe nhạc, Apple TV, đồng hồ và một số điện thoại nhãn hiệu khác) của nhiều chủ hàng tại Mỹ, UAE, Singapore, Hong Kong...
Huy không nhập khẩu điện thoại qua đường chính ngạch mà chi 72,9 tỷ đồng để thuê 9 đường dây vận chuyển hàng hoá trái phép từ Hong Kong về Việt Nam. Hàng theo đường biển về cảng Hải Phòng, theo đường hàng không về qua sân bay Nội Bài và đường bộ từ Quảng Châu (Trung Quốc) về khu vực biên giới tại các tỉnh Lạng Sơn, Quảng Ninh. Tổng trị giá hàng hoá và chi phí tiền công vận chuyển hơn 3.000 tỷ đồng, thu lợi hơn 221 tỷ đồng.
Các hoạt động mua bán hàng hoá từ nước ngoài của Nhật Cường không có hoá đơn. Huy chỉ đạo nhân viên chỉ theo dõi, giao dịch hàng hoá trên phần mềm quản lý nội bộ ERP. Khi hàng về kho, Huy chỉ đạo Đỗ Quốc Huy cho nhân viên nhập số IMEI (mã nhận dạng thiết bị di động quốc tế) với từng sản phẩm để tuồn ra bán cùng sản phẩm chính hãng.
Về hành vi vi phạm quy định về kế toán, Huy chỉ đạo lập hai hệ thống sổ sách kế toán theo dõi hoạt động công ty. Nhiều số liệu về tài sản, nguồn vốn, doanh thu, lợi nhuận, chi phí... chỉ được ghi trên phần mềm để theo dõi nội bộ mà không đưa vào báo cáo thuế. Hành vi trên chỉ tính phần nghĩa vụ nộp thuế trong các hoạt động kinh doanh của Nhật Cường đã gây thiệt hại cho nhà nước gần 30 tỷ đồng.
Phiên tòa dự kiến diễn ra trong một tuần.