Khi tranh luận về chủ trương cấm xe máy, những người phản đối thường hay nói rằng "chỉ cần phát triển giao thông công cộng đủ tốt thì người dân sẽ tự động bỏ xe máy".
Nghe qua có vẻ hợp lý, nhưng điều này sẽ không thể xảy ra. Hãy nhìn vào con đường vừa có cả xe máy và xe buýt cùng lưu thông. Xe máy chật kín bao quanh xe buýt thì thử hỏi xe buýt vừa đi nhanh, vừa đi đúng giờ thế nào?
Nói cách khác, xe máy và xe buýt chính là đối thủ cạnh tranh trên cùng con đường. Câu hỏi đặt ra, nếu cho xe buýt và xe máy cùng lưu thông, người dân sẽ chọn phương tiện nào?
Xét về mặt tiện lợi, xe máy là vô địch. Xe máy có thể đi đến bất cứ hang cùng ngõ hẻm, có thể dừng, đi bất kỳ lúc nào, không phương tiện nào tiện lợi bằng xe máy.
Nhưng xét về mặt an toàn, xe máy rất kém. Tốc độ xe máy nhanh không kém gì ôtô nhưng hoàn toàn không có che chắn nào cho người điều khiển. Khi tai nạn xảy ra, dù đi đúng hay sai, người điều khiển xe máy thường gặp thiệt hại nặng nề về tính mạng và tài sản.
Ngoài ra, người đi xe máy còn phải hứng chịu mưa nắng, ô nhiễm, khói bụi, tiếng ồn... Người dân ở những nước khác có thể chấp nhận hy sinh sự tiện lợi để đổi lấy sự an toàn. Họ có thể đi bộ xa hơn để đón xe buýt, có thể chờ ở trạm lâu hơn nhưng đổi lại họ không phải chịu mưa nắng, khói bụi, và nhất là ko sợ tai nạn ngoài đường.
Nhưng người Việt thì ngược lại, chấp nhận nguy hiểm chỉ đổi lại sự tiện lợi. Người Việt có thể vượt đèn đỏ bất chấp nguy hiểm chỉ vì sợ mất thời gian vài giây đứng chờ. Họ có thể băng qua đường xe cộ đông đúc thay vì tốn vài bước leo lên cầu bộ hành.
Vì vậy, nếu cho người Việt chọn giữa xe máy và xe buýt, xe máy sẽ luôn thắng. Nên viễn cảnh "chỉ cần phát triển giao thông công cộng đủ tốt thì người dân sẽ tự động bỏ xe máy" chỉ xuất hiện trong cổ tích nếu không có lệnh cấm xe máy triệt để từ chính quyền.
Thực tế cũng đã chứng minh điều này. Myanmar có lệnh cấm xe máy từ năm 2007. Đường phố ngăn nắp, gọn gàng hơn. Nhưng sau đó vài năm, chính quyền đã nới lỏng lệnh cấm và xe máy lập tức tràn lan trở lại.
Rõ ràng có nhiều người không thể từ bỏ sự tiện lợi của xe máy. Quá sợ hãi, chính quyền Myanmar lập tức cấm xe máy trở lại cho đến tận bây giờ và không có ý định nới lỏng lệnh cấm này thêm một lần nào nữa.
>> Chia sẻ bài viết của bạn cho trang Ý kiến tại đây.
