Sách được biên soạn từ các bản di cảo đánh máy, viết tay, tư liệu do gia đình và người thân chép lại theo lời kể của nhạc sĩ khi ông còn sống. Trong sách, những ngày tháng tuổi thơ của ông hiện lên sinh động. Cậu bé Phong Nhã mồ côi mẹ nhưng được cha và người chị tật nguyền yêu thương. Ông đến với âm nhạc qua những làn điệu dân ca người thân hát, những nốt ký âm cơ bản trên cây đàn nguyệt.
Những năm tháng đói nghèo, cả nhà ông dắt díu nhau từ Hà Nam lên Hà Nội kiếm sống. Ông trải qua nhiều công việc để mưu sinh, phụ giúp gia đình. Từ cậu học trò, ông trở thành nhà giáo rồi tham gia phong trào yêu nước, trưởng thành trong cách mạng. Năm 1945, Khi Cách mạng Tháng Tám thành công, ông viết ca khúc nổi tiếng nhất sự nghiệp - Ai yêu Bác Hồ Chí Minh hơn thiếu niên nhi đồng. Trong kháng chiến chống Pháp, ông lên Việt Bắc viết báo, trở thành tổng biên tập đầu tiên của tờ Thiếu niên Tiền phong. Hồi ký của Phong Nhã vì thế dành nhiều trang viết về Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh.
Ông cũng kể về hoàn cảnh sáng tác nhiều ca khúc như Kim Đồng, Cùng nhau ta đi lên, Đội ta lớn lên cùng đất nước, Chi đội em làm kế hoạch nhỏ, Thiếu niên hành quân... Nhạc sĩ Văn Chung từng nhận xét về các tác phẩm của Phong Nhã: "Những bài hát sâu đậm tình cảm với những nét nhạc mở đầu cũng như kết cấu rất nhuần nhuyễn và sáng tạo của Phong Nhã đã làm tăng thêm sức mạnh thúc đẩy sự hăng say hoạt động Đội của thiếu niên. Với riêng Phong Nhã, những bài hát của anh còn là chiếc cầu nối các nhạc sĩ, cán bộ, chiến sĩ, giáo viên, người phụ trách với các em nhỏ thân yêu".
Đại diện Nhà xuất bản Kim Đồng cho biết bản thảo sách được biên soạn khi ông ở tuổi xế chiều, chưa kịp ra mắt thì nhạc sĩ qua đời năm ngoái. Nhân dịp hồi ký được xuất bản, Kim Đồng cũng tái bản tuyển tập Cùng nhau ta đi lên, tập hợp gần 200 sáng tác dành cho thiếu nhi của ông.
Nhạc sĩ Phong Nhã tên thật Nguyễn Văn Tường, sinh năm 1924 ở Hà Nam. Ông bắt đầu sáng tác nhạc thiếu nhi từ khoảng năm 1945, có khoảng 250 tác phẩm dành cho trẻ em. Một số ca khúc quen thuộc của ông là Cùng nhau ta đi lên (nay là Đội ca), Kim Đồng, Nhanh bước nhanh nhi đồng, Đi ta đi lên...
* Những ca khúc thiếu nhi nổi tiếng của nhạc sĩ Phong Nhã
Ông được trao Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật năm 2001, Huân chương Kháng chiến chống Pháp hạng nhì, Huân chương Kháng chiến chống Mỹ hạng nhất, Huy chương Vì sự nghiệp âm nhạc, Huy hiệu 60 năm tuổi Đảng và nhiều giải thưởng khác. Ngoài sáng tác âm nhạc, ông là tổng biên tập đầu tiên của báo Thiếu niên Tiền phong từ khi báo mới ra đời (năm 1954) đến năm 1978.
Hà Thu