Cập nhật tình hình kinh tế vĩ mô Việt Nam tháng 6, World Bank (WB) đánh giá cao khả năng chống chịu của hoạt động sản xuất công nghiệp trước đợt bùng phát Covid-19 lần thứ tư. So với những làn sóng dịch trước đó, đây là thời điểm số ca nhiễm bệnh tại Việt Nam tăng mạnh nhất, buộc Chính phủ phải áp dụng các biện pháp hạn chế di chuyển nghiêm ngặt tại những tỉnh thành bị ảnh hưởng, trong đó có 3 thành phố lớn là Hà Nội, TP HCM và Đà Nẵng. Một số nhà máy, khu công nghiệp quan trọng tại Bắc Giang, Bắc Ninh cũng phải tạm đóng cửa vì dịch bệnh.
Tuy nhiên, sản xuất công nghiệp trong tháng 5 ước tính tăng 1,6% so với tháng trước và 11,2% so với cùng kỳ năm ngoái. Chỉ số PMI đạt mức 53,1 trong tháng 5, cho thấy điều kiện kinh doanh cải thiện so với tháng trước, mặc dù thấp hơn so với mức 54,7 vào tháng 4.
Nhưng những con số trung bình này có thể không cho thấy sự khác biệt giữa các địa phương. Theo WB, hoạt động bị gián đoạn tại các nhà máy ở Bắc Giang và Bắc Ninh chắc chắn đã ảnh hưởng đến chuỗi cung ứng của một số sản phẩm điện tử, từ đó có thể làm giảm sản lượng trong những tuần tới.
Số liệu cho thấy chỉ số sản xuất toàn ngành công nghiệp tại Bắc Giang giảm 40,9% so với tháng 4 và 33,3% so với cùng kỳ trong tháng 5, trong khi chỉ số sản xuất hàng điện tử giảm lần lượt 53,6% và 46,9%.
Nhưng WB đồng thời chỉ ra những tác động mà kinh tế Việt Nam phải đối diện trước đợt dịch mới.
Dưới tác động của giãn cách xã hội, các cửa hàng phải đóng cửa, doanh số bán lẻ giảm 3,1% trong tháng 5 sau khi phục hồi ngắn ở tháng trước đó. Theo WB, có sự tác động không đồng đều của Covid-19 giữa các tiểu ngành bán lẻ vì doanh số của ngành dịch vụ bị ảnh hưởng nghiêm trọng hơn, giảm 8,9% so với tháng trước, so với hàng hoá chỉ giảm 1,7%.
Nhìn chung, WB lưu ý, Việt Nam cần đặc biệt quan tâm đến sự phát triển của sản xuất công nghiệp và bán lẻ vì 2 ngành này đều có thể tiếp tục bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh. Xuất khẩu cũng có thể bị tác động do thu hẹp sản xuất ở một số khu công nghiệp.
"Nếu đợt bùng phát này không được nhanh chóng ngăn chặn, Chính phủ có thể cần xem xét áp dụng chính sách tài khoá thích ứng hơn để hỗ trợ các cá nhân và doanh nghiệp bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19 và kích thích nhu cầu trong nước", WB khuyến nghị.
Với các chỉ số kinh tế vĩ mô khác, theo WB, vị thế kinh tế đối ngoại của Việt Nam giảm nhẹ trong tháng 5 do kim ngạch xuất khẩu hàng hóa và cam kết vốn FDI giảm lần lượt 6,7% và 20% so với tháng 4. Mức sụt giảm xuất khẩu này là lớn nhất kể từ tháng 6/2020. Tuy nhiên, tổ chức này cũng cho biết, trong 5 tháng đầu năm 2021, giá trị xuất khẩu và nhập khẩu hàng hóa vẫn đạt mức cao nhất mà Việt Nam từng ghi nhận, lần lượt tăng 29,1% và 35,4% so với cùng kỳ năm 2020.
Điều này phản ánh sự tăng trưởng vững chắc trong xuất khẩu máy tính, điện tử và máy móc thiết bị và sự phục hồi mạnh mẽ của xuất khẩu điện thoại, dệt may và giày dép, lần lượt tăng 19,5%, 16,1% và 27,0%. Mức tăng trưởng trên diện rộng này được thúc đẩy bởi nhu cầu mạnh mẽ từ Mỹ và Trung Quốc cũng như nhu cầu đang phục hồi từ EU, ASEAN, Hàn Quốc và Nhật Bản.
Với thu hút FDI, Việt Nam đã giảm tháng thứ hai liên tiếp. Mức cam kết thấp hơn này có thể phản ánh các yếu tố thời vụ, nhưng cũng thể hiện sự thận trọng của các nhà đầu tư nước ngoài do tình hình bùng phát dịch hiện nay. Trong 5 tháng đầu năm 2021, tổng vốn FDI cam kết đạt 14 tỷ USD, tương đương với cùng kỳ năm ngoái.
Bên cạnh đó, lạm phát Việt Nam tiếp tục tăng do ảnh hưởng của tăng giá hàng hóa thế giới. Theo đó, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tăng 0,3% so với tháng 4. Giá cả hàng hoá tăng gần đây phản ánh quyết định tăng giá nhiên liệu của Chính phủ vào cuối tháng 4 và giữa tháng 5, khiến giá xăng, dầu diesel và dầu hỏa lần lượt đều tăng. Do thiếu hụt nguồn cung, giá nguyên liệu đầu vào cho sản xuất kim loại cũng tăng 4,8% so với tháng trước, làm tăng giá nhà ở và vật liệu xây dựng.
Đức Minh