Sau 15 tháng được coi như một hình mẫu chống đại dịch của thế giới, bong bóng Covid-19 của Đài Loan vỡ tan. Chỉ trong một tuần, số ca Covid-19 tăng hơn 40%, có khả năng tiếp tục tăng cao trong những ngày tới.
So với Ấn Độ, nơi báo cáo 311.170 ca nhiễm mới hôm 16/5, con số 784 ca nhiễm một tuần của Đài Loan rất nhỏ. Tuy nhiên, sự gia tăng đột ngột nâng tổng số ca của Đài Loan lên 2.017 hôm 17/5, buộc giới chức phải thực hiện các biện pháp ngăn ngừa chưa từng có, khiến nhiều người tự hỏi chiến lược chống dịch của hòn đảo đã phạm sai lầm ở đâu.
Vết nứt đầu tiên trên "tường thành" Đài Loan xuất hiện vào 23/4, khi giới chức thông báo một phi công của hãng hàng không China Airlines và đồng nghiệp dương tính nCoV. Người nhà của họ, cũng như nhân viên làm việc trong khách sạn cách ly, cũng phát hiện dương tính.
Tuy nhiên, số ca nhiễm mới thấp trong một tuần sau đó tạo cho người ta ấn tượng dịch đã được điểm soát. Các sự kiện thể thao vẫn được tổ chức, quán bar và câu lạc bộ vẫn mở cửa, chợ đêm vẫn nhộn nhịp.
Và rồi một lỗ thủng khác xuất hiện. Ngày 11/5, Đài Loan phát hiện 7 ca nhiễm cộng đồng, ngày tiếp theo là 16 ca, mức kỷ lục từ trước tới nay ở Đài Loan và đa phần đều liên quan tới Câu lạc bộ Sư tử Quốc tế (Lions Club International - LCI), một hiệp hội từ thiện lớn của Đài Loan.
Cựu chủ tịch LCI (áo vàng), không đeo khẩu trang, trong một sự kiện của hiệp hội hôm 6/5. Ảnh: Taiwan News
Trong số các ca nhiễm mới có cựu chủ tịch ngoài 60 tuổi của LCI. Truy vết tiếp xúc cho thấy ông này thường xuyên tới một hội quán "trà khêu gợi" ở quận Vạn Hoa, khu vực lâu đời nhất ở thành phố Đài Bắc. Những quán "trà khêu gợi" kiểu này là nơi khách hàng đàn ông lớn tuổi được các phụ nữ cùng độ tuổi pha trà tiếp đón.
Trần Thời Trung, người đứng đầu cơ quan y tế, cho hay ở những địa điểm như quán "trà khêu gợi" đó, việc duy trì giãn cách xã hội là bất khả thi. Tuy nhiên, ông cũng khen ngợi cựu chủ tịch LCI vì đã khai báo trung thực lịch trình đi lại của mình, tạo thuận lợi cho công tác truy vết.
Người đàn ông này được truyền thông Đài Loan gọi bằng biệt danh "Vua Sư tử", người được xác định đã lây nhiễm nCoV cho 19 người và liên quan tới hàng chục ca khác, do đã tham gia một nhóm từng tới hội quán mạt chược ở huyện Nghi Lan, cách đó 50 km.
Trong 29 ca nhiễm mới được ghi nhận hai ngày sau, 26 ca đều là người trên 50 tuổi. Kể từ đó, số ca nhiễm mới không ngừng leo thang, lên tới 180 vào ngày hôm sau, 206 hôm 16/5 và 333 hôm 17/5.
Trong ba ngày này, số bệnh nhân nữ nhiều hơn bệnh nhân nam, theo tỷ lệ 60-40. Trong số những phụ nữ bị nhiễm liên quan tới "Vua Sư tử" có một người đã ngồi tàu hơn 320 km tới Cao Hùng, thành phố phía nam hòn đảo, nơi bà tới một phòng tập gym suốt ba tối liên tục.
Thời điểm này, giới chức không còn lựa chọn nào khác là tuyên bố các biện pháp hạn chế nghiêm ngặt chưa từng có. Chính quyền nâng mức cảnh báo lên cấp độ ba trong thang 4 cấp, đóng cửa mọi phòng tập, quán bar, hội quán và rạp chiếu phim ở Đài Bắc. Các cuộc tụ tập trong nhà bị giới hạn 5 người trở xuống, ngoài trời là 10 người, nước nước ngoài không có thị thực cư trú bị cấm nhập cảnh tới 18/6.
Người Đài Loan đã quen với việc đeo khẩu trang từ trước khi xảy ra đại dịch, nhưng giới chức năm ngoái vẫn lựa chọn thực thi quy định này ở những khu vực hạn chế như trên phương tiện công cộng hay cửa hàng tiện lợi. Ở những nơi khác, người dân vẫn đeo khẩu trang dù không có quy định.
Tuy nhiên, có một ngoại lệ là người lớn tuổi cứng đầu, những người thường tự coi mình cao hơn pháp luật ở Đài Loan. Do truyền thống kính lão ở Đài Loan, những người này thường không bị người trẻ nhắc nhở.
Trong thang máy, cửa hàng, thậm chí nơi thu gom rác, những người không tuân thủ quy định đeo khẩu trang thường là người trên 60 tuổi. Hiện tượng này phổ biến tới nỗi chính quyền Đài Bắc cuối tuần trước tuyên bố mức phạt lên tới 503 USD với người không đeo khẩu trang khi ra ngoài. Tuy nhiên, quy định này dường như chỉ để cho có, giống việc cảnh sát địa phương hiếm khi phạt người vi phạm quy định cấm hút thuốc.
Hồng Hạnh (Theo Bloomberg)