Rạng sáng 27/10/1845, thi thể với vết thương chí mạng của Maria Bickford, cô gái bán dâm trẻ đẹp, được tìm thấy trong phòng riêng ở Beacon Hill, Boston. Giường bị đốt cháy.
Năm 16 tuổi, Maria kết hôn với thợ đóng giày James Bickford. Họ sống giản dị nhưng hạnh phúc trong ba năm cho đến khi một số người bạn của Maria thuyết phục cô đến thăm Boston với họ. Maria bị quyến rũ bởi thời trang và sự sống động của thành phố và đã hoàn toàn thay đổi.
Cô không hài lòng với cuộc sống khiêm tốn và nói với chồng muốn chuyển đến Boston. Cùng lúc này, một người đàn ông trẻ tuổi sống cùng khu trọ đã khiến cô để ý. Thiếu phụ tán tỉnh và tháng 10 năm đó, cô cùng anh ta đến Newburyport, Massachusetts.
Bị người tình sớm bỏ rơi, cô phải kiếm sống bằng nghề mại dâm, đầu tiên là làm việc trong các nhà thổ ở Boston, sau đó là New Bedford. Tại đây, cô gặp Albert Tirrell. Cả hai bắt đầu hẹn hò.
Albert Tirrell đã kết hôn, là con trai của một nhà sản xuất giày Weymouth nổi tiếng. Sau cái chết của cha mình, Tirrell được thừa kế 8.000 USD, tài sản cực lớn vào năm 1844. Trong vòng 18 tháng, anh đã phung phí tất cả vào Maria.
Họ thuê một căn nhà ở Boston cho Maria sống và Albert Tirrell thi thoảng ghé qua. Còn Maria viết thư cho chồng kể rằng đang bị Albert Tirrell lạm dụng và muốn tránh xa anh ta. Sau cuộc cãi vã với Maria vào tháng 6/1845, vị đại gia chấm dứt hợp đồng thuê nhà. Maria chuyển đến sống trong ngôi nhà trọ sang trọng trên đường Cedar ở Beacon Hill.
Ngày 26/10/1845, Albert Tirrell lại đến thăm Maria. Vợ chồng chủ nhà nhìn thấy Maria và Albert tranh cãi vào ngày hôm đó. Khoảng 5 giờ sáng hôm sau, họ nghe thấy một tiếng thét, tiếng động mạnh phát ra từ trên lầu, rồi tiếng bước chân lao xuống cầu thang và ra khỏi cửa.
Minh hoạ vụ án mạng. Ảnh: National Police Gazette
Khi lên lầu xem xét, chủ nhà thấy phòng của Maria bị khói làm tắc nghẽn, ai đó đã đốt giường. Một con dao cạo dính máu được tìm thấy dưới sàn. Áo vest và cây gậy của một người đàn ông vương vãi máu cùng với một lá thư viết tắt chữ AJT gửi MA.
Albert Tirrell trở thành nghi phạm chính nhưng lúc này anh ta đã đi đến nhiều nơi. Ngày 5/12 cùng năm, Albert Tirrell bị bắt, dẫn độ về Massachusetts.
Vụ án nhanh chóng trở thành "cơn chấn động". Người đàn ông giàu có, đáng kính đã ngoại tình với cô gái bán dâm và kết thúc bằng thảm án.
Khi Albert Tirrell đang chạy trốn, dư luận ở Boston đứng về phía nạn nhân xinh đẹp 21 tuổi. Nhưng vào thời điểm thủ phạm hầu tòa, công chúng đã quay lưng với Maria, xem cô như kẻ quyến rũ xấu xa đã lợi dụng thiếu gia nhà giàu để sống sung sướng.
Các bằng chứng chống lại Albert Tirrell khá nhiều nhưng gia đình anh ta đã thuê Rufus Choate, cựu thượng nghị sĩ và là luật sư đáng kính của Boston, nổi tiếng với các chiến lược bào chữa bất ngờ và luôn thành công.
Tại phiên toà tháng 3/1846, công tố viên đã trình bày lời khai của vợ chồng chủ nhà và những người khác trong khu nhà trọ. Nội dung cùng cho thấy Albert Tirrell đã qua đêm với Maria và rời khỏi phòng trước bình minh.
Bên bào chữa cho bị cáo đã kiếm được những người từng có mâu thuẫn với các nhân chứng để đưa ra những lời khai hạ bệ, giảm uy tín "đối thủ". Các luật sư cũng đưa những nhân chứng biết về Albert Tirrell và thề rằng anh ta là người đàn ông tốt, có bản lĩnh trước khi mắc "lưới tình" với Maria, "cô gái điếm nhân cách ba xu".
Khi này, luật sư Rufus Choate bước ra, làm những người ngồi nghe tại phòng xét xử há mồm vì lập luận "Albert Tirrell là người mộng du kinh niên". Luật sư mời nhiều người thân và bạn bè Tirrell để kể về giai thoại bị cáo đi bộ khi đang ngủ.
Một người anh họ làm chứng rằng gần nhất vào tháng 9/1845, Albert Tirrell đã kéo anh ta ra khỏi giường và vung dao khi đang trong tình trạng ngủ. Do đó, nếu Albert Tirrell giết Maria, cũng là lúc mộng du. Bị cáo không nhận thức được hành động và do đó không thể chịu trách nhiệm pháp lý.
Luật sư Choate cũng "tấn công" nạn nhân bằng các chi tiết về đời tư, nghề nghiệp và suy đoán, Maria dụ dỗ thân chủ rời xa vợ con, sau đó hối hận nên cô ta có thể đã tự sát. Choate gọi nạn nhân là "người phụ nữ sa ngã" và cho rằng, gái mại dâm thường tự sát do tuyệt vọng về lối sống.
Vào thời điểm gia tăng lo ngại về tệ nạn mại dâm, lập luận này cộng hưởng với định kiến của các bồi thẩm viên, Choate dễ dàng thuyết phục họ rằng nạn nhân cũng phải chịu tội ác về mặt đạo đức như kẻ giết cô ấy.
Rufus Choate, luật sư của Albert Tirrell, sau này trở thành Tổng chưởng lý Massachusetts. Ảnh: Harvard Law Museum
Sau khi Choate bào chữa tới 6 tiếng rưỡi, bồi thẩm đoàn rút lui để cân nhắc, và trở lại hai giờ với bản án tuyên Albert Tirrell vô tội do không nhận thức được hành động vào thời điểm giết người. Anh ta vì thế không phải chịu trách nhiệm pháp lý, đúng như ý đồ của luật sư.
Phòng xử án chật cứng người, đã chào đón phán quyết bằng "tràng vỗ tay tán thưởng vang dội". Do Albert Tirrell không phản đối các cáo buộc ngoại tình và chung sống như vợ chồng với người khác nên bị kết án 3 năm lao động khổ sai trong nhà tù tiểu bang.
Trong những năm sau phiên tòa, nhiều bị cáo khác đã được tuyên trắng án về các tội danh dựa trên "phương pháp bào chữa mộng du", do luật sư Choate làm tiên phong.
Song phương pháp này bị nhiều chuyên gia cùng thời và cả hiện nay chỉ trích gay gắt. Họ cho rằng Albert Tirrell đã phóng hỏa ngôi nhà sau vụ giết người để cố gắng tiêu hủy bằng chứng, che đậy dấu vết. Những hành động này cho thấy anh ta đã nhận thức rõ hành động của mình và hậu quả. Vì người mộng du không cố gắng phá hủy bằng chứng về tội ác của họ trong khi mộng du.
Sau khi Albert Tirrell được tha bổng, luật sư Rufus Choate quay lưng lại với hoạt động bào chữa tư nhân trong một thời gian. Sau này dù trở thành Tổng chưởng lý Massachusetts, ông không thoát khỏi tai tiếng của vụ án năm xưa và cái danh "người tiên phong" của phương pháp bào chữa mộng du.
Hải Thư (Theo History Collection, Boston Tribune, Law Collection)