Ông Phạm Toàn (62 tuổi, TP HCM) tuần trước bị đau rát vùng lưng, dọc cột sống, sốt 38 độ C và có bọng nước nổi lên. Vết bọng nước đau buốt khiến ông khó nằm, khó ngủ, cơ thể mệt mỏi, suy nhược. Ông đến BVĐK Tâm Anh TP HCM khám ngày 5/4 và được bác sĩ chẩn đoán mắc zona thần kinh, biến chứng nhiễm trùng da, loét sâu, sưng tấy. Ông được điều trị nội trú tại bệnh viện.
TS.BS Đặng Thị Ngọc Bích, chuyên khoa Da liễu - Thẩm mỹ Da, BVĐK Tâm Anh TP HCM, cho biết zona thần kinh thực chất là bệnh lành tính, thường xảy ra ở các bệnh nhân từng mắc thủy đậu. Lý do là dù đã khỏi bệnh nhưng nhiều trường hợp virus varicella-zoster gây bệnh thủy đậu vẫn trú ngụ trong cơ thể thời gian dài. Khi người bệnh cao tuổi, sức khỏe và hệ miễn dịch kém hoặc phải sử dụng nhiều thuốc điều trị, virus này tái hoạt động, gây bệnh zona.
Bệnh nhân Toàn trước đây từng mắc thủy đậu, nay cao tuổi, miễn dịch giảm, có thể là lý do khiến virus hoạt động trở lại tấn công dây thần kinh cảm giác tới da gây zona thần kinh, theo bác sĩ Bích.
Zona thần kinh xuất hiện ở vùng trán và mắt của một bệnh nhân lớn tuổi. Ảnh: BVĐK Tâm Anh TP HCM
Zona gây phát ban đỏ kéo dài 2-3 tuần. Bên cạnh đó, bệnh còn gây đau nhức tương tự cảm giác bỏng buốt ở khu vực nổi mụn nước do virus tấn công dây thần kinh cảm giác. Zona có thể chữa khỏi hoàn toàn, song gây biến chứng nếu không được điều trị dứt điểm, ví dụ nhiễm trùng da, giảm thị lực, thính lực (nếu bị ở mặt, trán, mũi và tai), đau đớn dai dẳng làm giảm chất lượng cuộc sống...
Virus gây bệnh có thể lây nhiễm từ người sang người. Nếu trẻ em, người lớn tiếp xúc với virus khi chưa tiêm vaccine, sẽ mắc bệnh thủy đậu. Những người đã mắc zona ngoài 50 tuổi có khả năng tái phát cao.
Người mắc thủy đậu hoặc zona thần kinh nên được chăm sóc và theo dõi kỹ. Bệnh nhân không gãi hoặc làm vỡ các mụn nước do dễ gây nhiễm trùng và để lại sẹo. Người bệnh chú ý vệ sinh cơ thể, giữ thoáng vùng phát ban, tránh tiếp xúc da chạm da với người khác. Mọi người chú ý tuân thủ đơn thuốc do bác sĩ kê, nếu có triệu chứng mới hoặc cơn đau, ngứa tăng lên, hãy đi khám.
Vaccine thủy đậu có thể tiêm cho trẻ em từ 9 tháng tuổi, vừa giúp phòng bệnh thủy đậu vừa tránh nguy cơ mắc zona thần kinh sau này. Ảnh: Nguyễn An
Bệnh zona có thể dự phòng bằng cách tiêm vaccine ngừa thủy đậu. Vaccine giúp cơ thể tăng miễn dịch với virus hoặc giữ virus varicella zoster ở trạng thái bất hoạt. Theo BS.CKI Bạch Thị Chính, Giám đốc Y khoa Hệ thống trung tâm tiêm chủng VNVC, tiêm vaccine được đánh giá là biện pháp hiệu quả giúp phòng ngừa thủy đậu và nguy cơ mắc zona thần kinh.
Hiện VNVC đang có 3 loại vaccine phòng bệnh thủy đậu cho trẻ em và người lớn, trong đó vaccine thủy đậu thế hệ mới Varilrix (Bỉ) tiêm sớm cho trẻ từ 9 tháng tuổi và người lớn, vaccine Varivax (Bỉ) và Varicella (Hàn Quốc) tiêm cho trẻ từ 12 tháng tuổi và người lớn. Vaccine thủy đậu có tác dụng giảm nguy cơ mắc bệnh lên tới 98% và sinh kháng thể tốt sau 1 - 2 tuần tiêm ngừa.
Chi Lê