Trường THCS Đại Kim, phường Đại Kim, Hoàng Mai (Hà Nội) những ngày qua liên tục sáng đèn đến 0h. Hàng trăm người dân ở khu đô thị Kim Văn, Kim Lũ đến làm hồ sơ cấp thẻ căn cước gắn chip. Cảnh sát chia ca làm việc từ 7h mỗi ngày đến nửa đêm, thậm chí đến rạng sáng và làm cả thứ Bảy, Chủ nhật.
Lúc hơn 22h, cầm quyển sổ hộ khẩu và chứng minh thư cũ ngồi chờ đến lượt vào làm thủ tục, anh Nguyễn Văn Hùng ở khu đô thị Kim Văn, Kim Lũ cho biết "còn khoảng 20 người nữa mới đến số thứ tự của tôi, có lẽ phải chờ thêm một giờ nữa".
Trước ngày làm thẻ căn cước hai hôm, anh Hùng và hàng trăm hộ dân được tổ trưởng thông báo và lên danh sách đặt lịch hẹn làm theo giờ. "Lịch hẹn của tôi và nhiều người khác từ 20 đến 22h", anh Hùng nói.
Anh Trần Trọng An ở phường Hoàng Liệt, quận Hoàng Mai cũng nhận được thông báo của Công an phường, ngày 10/3 đến tổ dân phố làm thủ tục cấp thẻ căn cước công dân gắn chip. Anh đến điểm hẹn từ sớm, lúc 8h30, cảnh sát phát cho anh tờ phiếu ghi số thứ tự gần 100, trong khi đó hàng chục người khác vẫn chờ để được lấy số.
6 tiếng sau, lúc 14h30 chiều mới đến số thứ tự của anh An. "Quá trình từ nhận diện, lăn tay, chụp ảnh, đóng tiền phí chỉ mất 15-20 phút, cảnh sát hướng dẫn rất nhiệt tình và vui vẻ, tuy nhiên thời gian chờ đợi như vậy quá lâu", anh An nói.
Những ngày qua, người dân nhiều nơi ở Hà Nội, TP HCM... cũng xếp hàng dài chờ đến lượt cấp thẻ căn cước mới, thậm chí là thức đêm như ở TP Thủ Đức.
Lý giải việc công an các quận, huyện trên cả nước dồn sức cấp căn cước trong đợt này, Thiếu tướng Tô Văn Huệ - Cục trưởng Cảnh sát quản lý hành chính và trật tự xã hội (C06, Bộ Công an), cho hay vào đầu tháng 3, lãnh đạo Bộ Công an yêu cầu đến trước ngày 1/7, lực lượng chức năng ở địa phương cấp 50 triệu thẻ căn cước mới; trong đó, 50% số dân cư trú thuộc 10 tỉnh, thành (Hà Nội, TP HCM, Hải Phòng, Đà Nẵng, Cần Thơ, Đồng Nai, Bình Dương, Thanh Hóa, Nghệ An và Bắc Ninh) phải được cấp căn cước trước 30/4.
Để hoàn thành mục tiêu trên, trung bình mỗi ngày, công an các tỉnh, thành trên toàn quốc phải thu nhận, cấp thẻ cho khoảng 300.000 công dân. Số lượng thẻ căn cước cấp mới rất lớn, nên các đơn vị liên quan chia thành các tổ lưu động, xuống tận khu dân cư, đồng thời chia làm 3 ca mỗi ngày là sáng, chiều và tối để kịp tiến độ.
"Đề ra mốc 1/7 vì đây là thời điểm hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư được hoàn thiện và tích hợp, kết nối với dự án căn cước công dân. Khi đó, người dân đi giải quyết thủ tục hành chính, chỉ cần trình thẻ căn cước mới là có thể tra cứu, hoàn thiện thủ tục không cần phải mang nhiều giấy tờ như hiện nay", Thiếu tướng Huệ nói.
Lúc 23h, ngày 13/3, một phụ nữ mệt mỏi, ngủ thiếp trên ghế chờ đến lượt làm thẻ căn cước công dân ở TP Thủ Đức, TP HCM. Ảnh: Quỳnh Trần
Lãnh đạo Cục C06 thông tin thêm, một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng quá tải cấp căn cước công dân hiện nay do mỗi quận, huyện "chỉ được trang bị hai bộ thu nhận vân tay"
"Đây là số lượng máy đã được tính toán kỹ để tránh lãng phí. Thời gian đầu khi chiến dịch cấp 50 triệu thẻ đang diễn ra, nhu cầu lớn nên sẽ quá tải, nhưng sau 1/7, số người đi cấp thẻ ít dần, vì vậy nếu đầu tư quá nhiều, sau này các thiết bị sẽ ít được sử dụng đến", Thiếu tướng Huệ cho hay.
Ngoài ra, với loại thẻ mới, công nghệ vân tay thay đổi nên quá trình thu nhận "có thể gặp một số trục trặc, nhiều người vân tay bị mờ nên máy không nhận; người dân khai thông tin không trùng khớp với hồ sơ cũng sẽ khiến công an phải chỉnh sửa, dẫn đến thời gian giải quyết lâu hơn so với bình thường".
Ở đơn vị trực tiếp làm hồ sơ, Thượng tá Lê Văn Thắng, Phó trưởng Công an quận Hoàng Mai (TP Hà Nội), cho biết trước đây cảnh sát chỉ cấp thẻ căn cước ở trụ sở công an quận, các phường mỗi ngày thu nhận khoảng vài chục hồ sơ nộp lên. Tuy nhiên, từ đầu tháng 3, Công an TP giao nhiệm vụ đến đầu tháng 6, quận phải hoàn thiện hồ sơ cho hơn 230.000 người trên địa bàn.
"Để làm đủ chỉ tiêu theo chỉ đạo của Công an TP, đơn vị phải tập trung tăng công suất cấp bằng việc tăng ca, làm 16 tiếng mỗi ngày và cả cuối tuần", Thượng tá Thắng nói. Để tránh tình trạng người dân chờ đợi lâu, ngoài việc cấp ở trụ sở, quận chia lực lượng thành 4 tổ lưu động xuống các khu phố, nhà văn hóa.
Trước khi làm thủ tục cấp ở khu dân cư, cảnh sát khu vực phối hợp với tổ dân phố rà soát các trường hợp cần làm thẻ ngay để đưa vào diện ưu tiên, gửi giấy thông báo, giấy mời hẹn theo giờ, theo ngày. Cảnh sát cũng chuẩn bị hồ sơ của công dân từ trước để đến ngày hôm sau tra cứu nhanh hơn.
Người dân ngồi chờ đến lượt làm thủ tục cấp thẻ căn cước tại nhà văn hóa phường Vĩnh Tuy (quận Hai Bà Trưng), Hà Nội hôm 9/3. Ảnh: Giang Huy
"Trung bình mỗi người chỉ mất 15 phút hoàn thiện hồ sơ, thay vì 30 phút, hay cả tiếng như trước đây. Tuy nhiên, quá trình thu nhận, cấp thẻ, không tránh khỏi sự đông đúc, chờ đợi vì số lượng quá lớn. Đơn cử, khu đô thị HH Linh Đàm có tới hàng chục nghìn hộ dân", Thượng tá Thắng giải thích.
Thời gian tới, để tránh tình trạng người dân xếp hàng chờ lâu, Công an quận Hoàng Mai sẽ gửi tin nhắn thông báo qua mạng xã hội và thông báo tại địa bàn, nơi cư trú để người dân nắm rõ lịch trình. Quận Hoàng Mai cũng sẽ xếp thứ tự ưu tiên với những trường hợp học sinh đến 14 tuổi, người già và người có chứng minh thư sắp hết hạn.
Gần 2 tháng qua, công an toàn quốc thu nhận hồ sơ, cấp hơn 1,2 triệu thẻ căn cước công dân gắn chip cho người dân.