BS.CKI Tống Thị Ngọc Cầm, Phó Giám đốc Y khoa, Hệ thống tiêm chủng VNVC, cho biết như trên trước thông tin bé trai 9 tuổi, ở TP Cần Thơ, mắc uốn ván từ vết thương ở ngón chân, không tiêm vaccine.
Theo bác sĩ Cầm, mầm bệnh uốn ván tồn tại trong môi trường tự nhiên như đất cát, phân súc vật, cống rãnh... dưới dạng bào tử. Chúng xâm nhập vào cơ thể trẻ khi có vết thương và gây bệnh. Vết thương bị hoại tử, nhiễm bẩn, yếm khí càng dễ tạo điều kiện cho vi khuẩn uốn ván gây bệnh.
Bệnh uốn ván không lây truyền trực tiếp từ người sang người, song thường xảy đến ở người chưa có miễn dịch với bệnh, trong đó có trẻ nhỏ chưa được tiêm phòng hoặc chủng ngừa không đầy đủ. Mùa hè trẻ nghỉ học, dành nhiều thời gian tham gia các hoạt động ngoài trời, đi dã ngoại, du lịch, tăng khả năng bị thương và không kịp thời được xử lý, dẫn tới nguy cơ nhiễm uốn ván cao hơn.
"Nhiều trường hợp vết thương đã khâu kín hoặc tự liền, nhưng bên trong vẫn còn tổ chức hoại tử, dập nát hoặc dị vật. Nếu bị nhiễm khuẩn kèm theo, vi khuẩn uốn ván càng thuận lợi phát triển và sinh độc tố", bác sĩ Cầm nói.
Bé gái mắc uốn ván biến chứng suy hô hấp, điều trị tại Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương, ngày 1/5. Ảnh: Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương
Bên cạnh đó, trẻ nhỏ có hệ miễn dịch chưa hoàn thiện, còn trẻ lớn có tâm lý sợ bị mắng, không dám thông báo cho gia đình khi có vết thương. Việc này có thể khiến trẻ chậm được điều trị dự phòng uốn ván.
Khi khởi phát bệnh, vi khuẩn xâm nhập vào máu và hệ thần kinh trung ương gây khóa hàm, cứng cổ, cong người như hình vòng cung, làm rối loạn huyết áp, rối loạn nhịp tim dẫn đến ngưng tim, đe dọa tính mạng.
Ngoài ra, các triệu chứng của uốn ván như khó nuốt, đau nhức, co cứng... dễ nhầm lẫn với bệnh đường tiêu hóa, răng hàm mặt, nội thần kinh, đột quỵ. Điều này làm người bệnh nhầm lẫn, đến viện muộn, bệnh nặng, điều trị khó khăn, tốn kém. Trường hợp trẻ thoát nguy kịch phải chịu di chứng nặng nề như cứng cơ khớp kéo dài, suy dinh dưỡng, sụt cân, mất nhiều thời gian phục hồi, gây khó khăn trong sinh hoạt, học tập.
Do đó, bác sĩ Cầm khuyến cáo gia đình chú ý phòng uốn ván cho trẻ. Biện pháp hiệu quả được khuyến cáo là tiêm ngừa vaccine với hiệu quả phòng bệnh đến 95%.
Điều dưỡng trung tâm tiêm chủng VNVC test huyết thanh uốn ván cho trẻ có vết thương chảy máu khi chơi đùa. Ảnh: Diệu Thuần
Trẻ em cần tiêm các mũi vaccine có thành phần uốn ván từ 2 tháng tuổi đến trước 2 tuổi như 5 trong 1, 6 trong 1. Với vaccine 6 trong 1, trẻ có thể tiêm từ 6 tuần tuổi. Sau đó, trẻ tiêm nhắc vaccine vào 4-6 tuổi, 9-15 tuổi, khi trưởng thành nhắc lại 10 năm một lần. Trẻ không rõ lịch sử tiêm chủng, phụ huynh nên tham vấn ý kiến bác sĩ.
Đối với trẻ sơ sinh dưới 2 tháng tuổi, chưa được tiêm vaccine, bé nhận kháng thể phòng bệnh từ mẹ. Do đó, thai phụ được khuyến cáo tiêm mũi uốn ván đơn hoặc mũi phối hợp ngừa bạch hầu - ho gà - uốn ván.
Nếu đã chủ động tiêm dự phòng đầy đủ, khi có vết thương, trẻ chỉ cần tiêm nhắc một mũi vaccine mà không cần tiêm huyết thanh kháng độc tố uốn ván hoặc globulin miễn dịch kháng uốn ván (TIG). Trường hợp chưa tiêm dự phòng và có vết thương hở, cần xử lý vết thương và tiêm vaccine càng sớm càng tốt.
Ngoài ra, cha mẹ cần hướng dẫn trẻ cách vui chơi an toàn. Nếu trẻ tham gia các môn thể thao có nguy cơ chấn thương, gia đình cần giám sát và hướng dẫn trẻ thông báo ngay khi có vết thương hoặc chấn thương.
Công Nguyên