"Họ sẽ hỗ trợ cảnh sát bảo vệ những tượng đài quan trọng ở thủ đô, nhằm ngăn chặn mọi hành động bôi bẩn hoặc phá hoại", Vệ binh Quốc gia Mỹ hôm 24/6 ra thông cáo cho biết, đồng thời xác nhận viện triển khai này được thực hiện theo đề nghị từ Bộ trưởng Nội vụ Mỹ.
Vệ binh Quốc gia bảo vệ tượng đài Lincoln ở thủ đô Washington hồi đầu tháng 6. Ảnh: Twitter/Martha Raddatz.
Quan chức quốc phòng Mỹ giấu tên cho biết lực lượng này đã được kích hoạt, đang đóng quân tại Kho Quân khí Vệ binh Quốc gia ở thủ đô và chưa được triển khai trên đường phố. Họ sẽ không mang vũ khí trong quá trình thực thi nhiệm vụ.
Đây được coi là biện pháp ngắn hạn và chỉ được áp dụng đến giữa tháng 7, nhằm bảo đảm Bộ Tư pháp Mỹ có đủ thời gian để huy động lực lượng hành pháp bảo vệ các công trình công cộng.
Quyết định huy động Vệ binh Quốc gia thủ đô Washington được đưa ra sau khi hàng trăm người biểu tình tập trung quanh bức tượng của Andrew Jackson, tổng thống thứ bảy của nước Mỹ, tại Công viên Lafayette gần Nhà Trắng hôm 22/6. Họ phun sơn dòng chữ "kẻ giết người" lên bức tượng, đồng thời chằng dây thừng và định kéo đổ tượng.
Tuy nhiên, ít nhất 100 nhân viên an ninh đã trấn áp nhóm người này bằng hơi cay, không cho kéo đổ tượng. Tổng thống Mỹ Donald Trump sau đó cảnh báo nghiêm trị bất cứ ai phá hoại các bức tượng hoặc đài tưởng niệm ở thủ đô Washington, nói rằng mức phạt có thể lên tới 10 năm tù.
Thống đốc Wisconsin Tony Evers hôm 24/6 cũng kích hoạt Vệ binh Quốc gia để bảo vệ các công trình ở thủ phủ Madison, sau khi người biểu tình lật đổ hai tượng đài, trong đó có tượng một đại tá chiến đấu cho Liên bang miền Bắc trong thời kỳ nội chiến Mỹ.
Đụng độ giữa lực lượng an ninh và người biểu tình gần tượng Andrew Jackson hôm 22/6. Video: Twitter/Daily Caller.
Tổng thống Jackson nắm quyền giai đoạn 1829-1837. Người biểu tình đòi kéo đổ tượng của ông vì Jackson từng sở hữu hơn 500 nô lệ. Một bức tượng khác của ông tại Jacksonville, bang Florida, hồi đầu tuần trước cũng bị phá hoại bằng sơn đỏ. Trump đã đề nghị các lãnh đạo địa phương mạnh tay đối phó biểu tình, thậm chí dọa áp dụng Đạo luật Chống nổi loạn, cho phép triển khai lực lượng vũ trang trên lãnh thổ Mỹ.
Làn sóng biểu tình chống phân biệt chủng tộc và bạo lực của cảnh sát bùng phát tại Mỹ sau cái chết của George Floyd, người đàn ông da màu bị cảnh sát ghì chết tại thành phố Minneapolis. Nhiều di tích từ thời nội chiến, hoặc gắn liền với chế độ nô lệ và sự xâm chiếm thuộc địa của người châu Âu, trở thành nơi "trút giận" của đám đông.
Vũ Anh (Theo Reuters)