Sau bài viết Xúc động theo mẫu nhiều độc giả VnExpress đã bình luận về vấn đề này.
Độc giả có nickname hieubui139 nhớ lại:
"Tôi còn nhớ rất rõ cuối năm lớp 9, cô giáo dạy văn hướng dẫn cho cả lớp làm mở bài của môn Văn. Cô gọi lần lượt từng bạn đứng dậy để đọc bài của mình, đâu đó khoảng 8 bạn đứng dậy đọc bài đều y chang nhau, cô gật gù rất hài lòng. Sau đó tới lượt em đứng dậy đọc bài, thực sự là tôi không mở miệng ra đọc được mà chỉ nhìn chằm chằm vào tờ giấy.
Cô giáo hỏi tại sao lại không chịu đọc bài, tôi trả lời cô là em có đọc thì cũng giống y như các bạn nên không đọc nữa. Cô giáo rất tức giận và la cho tôi một trận. Thực sự là tôi cảm thấy bế tắc vì đi theo lối mòn, bị ăn sâu vào đầu kiểu làm văn khuôn mẫu nhàm chán mà thầy cô ép phải theo".
Độc giả có nickname huyhoang0112.dl chỉ ra rằng tình trạng "Văn mẫu, Toán dạng", tức học Văn theo những bài viết mẫu, học Toán bằng cái giải những bài tập theo dạng cứng nhắc đã đóng khung đồng phục tư duy của học sinh:
"Các em học sinh bị gò vào 'Văn mẫu - Toán dạng', 'đồng phục tư duy'.
Không đâu xa, ngay tại trong gia đình tôi. Tôi có hai đứa cháu bước vào giảng đường đại học nhưng chưa thể bắt kịp được với phương pháp giảng dạy ở môi trường mới.
Lý do là học ở phổ thông thầy cô đã có một khung định dạng sẵn, nào là sách tham khảo, sách mẫu, bài tập... không giống như môi trường trên giảng đường đại học: Giảng viên là người định hướng còn sinh viên là người đi tìm kết quả với lối tư duy sáng tạo của mỗi người.
Tôi nghĩ nếu không thay đổi cách dạy và học ngay từ các cấp dưới thì học sinh cũng chỉ là những chú gà công nghiệp được từ "nuôi" và chuyển từ dây chuyền này qua dây chuyền khác mà thôi".
Giống ý kiến trên, độc giả Đạt chia sẻ việc gặp khó ở môi trường đại học vì được học theo mẫu ở cấp phổ thông:
"Thời mới lên đại học, việc đã quen dần với những 'văn mẫu, giải toán theo các 'dạng bài tập' trong 12 năm học đã làm tư duy của tôi bị cứng xơ. Lên đại học, các giảng viên lại khuyến khích các sinh viên tư duy nhiều hơn, tôi đã thật sự rất sốc và phải tốn một khoảng thời gian dài để tôi luyện, trao dồi lại tư duy của bản thân.
Một phần cũng rất may mắn vì được học với các bạn có tư duy rất tốt, nhờ đó mà bản thân đã dần cải thiện hơn. Giờ đây, khi đã đi làm, việc tư duy lại càng thể hiện rõ tầm quan trọng của nó. Và lại may mắn hơn khi những người sếp của tôi đã giúp mình, họ cho mình cần câu, gợi ý để phát triển bản thân trong công việc".
Độc giả Huệ Phương cho rằng tình trạng học theo những bài văn mẫu xuất phát từ cách chấm điểm của giáo viên:
"Con tôi đi thi học sinh giỏi môn Văn cấp trường, cấp quận, cấp thành phố đều được giải, cô giáo dạy Văn khen con có năng khiếu, viết hay, cảm xúc. Ấy thế nhưng khi đi thi tốt nghiệp THCS, cô dặn là con phải đổi cách viết, đừng viết như khi đi thi học sinh giỏi vì như thế sẽ không thể được điểm cao mà phải viết theo mẫu.
Lý do mà cô tâm sự với tôi là các cô sẽ chấm theo kiểu máy chấm, tức là chỉ cần đếm có đủ ý này ý kia là được điểm, không cần hay. Kết quả là điểm Văn thi tốt nghiệp THCS của con chỉ ở mức bình bình, kém xa các bạn chỉ học thuộc theo đoạn mẫu, văn mẫu.
Tôi không buồn vì điểm của con mà chỉ buồn vì cách môn Văn đang được dạy được học hiện nay. Nó làm cho con trẻ không biết, không thể và không muốn thể hiện cảm xúc thực của mình".
Độc giả Lavie:
"Nếu muốn nâng cao khả năng viết của các em, thì trước tiên cần khuyến khích văn hóa đọc sách. Ngày nay các em đọc ít hơn rất nhiều so với thế hệ trước. Cũng chia sẻ thêm, tôi từng là học sinh giỏi Văn những năm cấp hai.
Nhưng chính cô giáo của tôi cũng rất lo lắng khi tôi đi thi, vì cô nói cô biết tôi hay viết theo cảm xúc. Trước một đề thi mà tôi không có cảm xúc thì chắc chắn tôi sẽ làm không tốt. Vậy nên chăng, giáo trình dạy văn hãy hướng đến rèn luyện cho các em cách cảm thụ và thể hiện suy nghĩ, chính kiến, thậm chí là sự tưởng tượng qua con chữ ngay từ cấp tiểu học.
Sau mỗi bài tập đọc, thầy cô nên cho các em viết ra suy nghĩ của mình về bài đọc đó, chỉ cần 3-5 câu là đủ. Dần dần, các em sẽ có kỹ năng viết những bài tập làm văn dài hơn. Con tôi khi học đến trích đoạn trong Dế mèn phiêu lưu ký (Tô Hoài), cháu rất thích thú, và thậm chí còn muốn tìm hiểu thêm về truyện đó sau khi học.
Chính môn Tập đọc ở cấp tiểu học là tiền đề cho việc các cháu yêu đọc sách và tăng khả năng diễn đạt. Thêm nữa, việc ra đề bài cũng nên là những đề tài gợi mở, để các em có sự sáng tạo, chứ không nhất thiết phải là tả cái này, cái kia, bình luận về tác phẩm này, tác phẩm kia.
Mà ở mỗi thể loại, hãy cho các em tự lựa chọn đề tài, và hãy chấm điểm cao cho sự sáng tạo, thay vì chấm điểm tròn trĩnh cho những bài gần nhất với văn mẫu".
Hữu Nghị tổng hợp
>>Bài viết không nhất thiết trùng với quan điểm VnExpress.net. Gửi bài tại đây.