"Ung thư gan hiện là bệnh lý đứng số một về cả tỷ lệ mắc và tỷ lệ tử vong trong tất cả loại ung thư ở Việt Nam", bác sĩ Hà Hải Nam (Phó Trưởng khoa Ngoại bụng 1, Bệnh viện K), cho biết tại Chương trình tư vấn trực tuyến "Chẩn đoán phát hiện sớm và điều trị tân tiến ung thư gan", ngày 10/12.
Theo GLOBOCAN 2020, với hơn 26.400 ca mắc mới và 25.200 ca tử vong hàng năm, ung thư gan đang là gánh nặng cho rất nhiều người bệnh và toàn xã hội. Số ca tử vong vì ung thư gan tại nước ta tương đương với ca mắc mới, cho thấy tỷ lệ chữa khỏi căn bệnh này rất thấp. Một trong những nguyên nhân khiến tỷ lệ tử vong cao là phần lớn người bệnh đến khám khi bệnh đã tiến triển đến giai đoạn muộn gây khó khăn cho việc điều trị.
Số ca mắc mới ung thư tại Việt Nam 2018 và 2020
Bác sĩ Nam cho biết dấu hiệu của ung thư gan rất nhạt nhòa, chỉ khi nào khối u đạt đủ kích thước, nằm gần đường dẫn mật chính mới gây ra một số dấu hiệu như: chán ăn, đau, nặng tức vùng hạ sườn phải, chướng bụng, rối loạn tiêu hóa, vàng da... 70% trường hợp có triệu chứng như vậy, đi khám được chẩn đoán ung thư gan thì đã ở giai đoạn tiến triển, hoặc muộn. Chỉ khoảng 10-20% trường hợp đến khám ở giai đoạn còn có thể can thiệp phẫu thuật được, chủ yếu do tình cờ đi khám vì những bệnh lý, than phiền khác, khi sinh thiết thì phát hiện ung thư.
"Dấu hiệu của ung thư nói chung, đặc biệt là ung thư gan rất nhạt nhòa, vì vậy tôi khuyến cáo những người tuổi cao, người nguy cơ cao như nghiện rượu, nhiễm viêm gan B, C... nên đi khám tầm soát ít nhất 6 tháng một lần", bác sĩ Nam nói.
Ung thư gan gồm có ung thư gan nguyên phát và ung thư gan thứ phát. Ung thư gan nguyên phát phát triển từ các tế bào trong gan, ung thư gan thứ phát do các tế bào ung thư ở các bộ phận khác của cơ thể và đi vào gan gây ra các khối u di căn.
Người có nguy cơ cao mắc ung thư gan là người bị xơ gan, nhiễm virus viêm gan B, C, uống rượu bia, nhiễm độc tố aflatoxin từ nấm mốc, và một số bệnh lý hiếm gặp khác.
Ung thư gan gồm 4 loại chính: Ung thư biểu mô tế bào gan, là loại ung thư gan nguyên phát phổ biến nhất, chiếm trên 80%, xảy ra ở cả người lớn và trẻ em; ung thư đường mật; u nguyên bào gan rất hiếm gặp, nhiều trường hợp xảy ra ở trẻ em dưới 4 tuổi; u mạch máu ác tính của gan rất hiếm gặp, nguồn gốc từ mạch máu của gan và phát triển rất nhanh.
Một ca phẫu thuật cắt khối ung thư tại Bệnh viện K. Ảnh: Hà Trần
Tiến sĩ, bác sĩ Phạm Tuấn Anh (Phó Trưởng khoa Điều trị yêu cầu, Bệnh viện K), cho biết điều trị ung thư gan là điều trị đa mô thức, việc lựa chọn phương pháp điều trị ung thư gan phải phụ thuộc vào mức độ lan rộng của tổn thương và tình trạng của gan, các phương pháp điều trị ung thư gan phổ biến bao gồm: phẫu thuật, ghép gan, phá hủy u tại chỗ, nút hóa chất động mạch gan, xạ trị, hóa trị hay điều trị nhắm trúng đích... Thời gian sống của bệnh nhân ung thư gan phụ thuộc vào nhiều yếu tố như giai đoạn bệnh, mức độ tiến triển, tình trạng sức khỏe và khả năng dung nạp của cơ thể.
Bác sĩ Nam cho biết vấn đề quan trọng trong công tác khám chữa bệnh đối với các bác sĩ Bệnh viện K và các bác sĩ điều trị ung thư trên cả nước là luôn đau đau làm thế nào phát hiện, chẩn đoán bệnh ở giai đoạn sớm nhất có thể, để việc điều trị đạt hiệu quả cao nhất. Bởi, khi bệnh ở giai đoạn muộn, lúc đó các biện pháp điều trị chỉ mang tính chất cầm chừng, kéo dài thêm thời gian sống.
Các bác sĩ khuyến cáo, đề phòng tránh ung thư gan, mọi người cần tiêm phòng viêm gan, tránh xa những chất độc hại, tiềm ẩn gây ung thư như thực phẩm bị ẩm mốc, nhiễm độc, hạn chế uống rượu bia, thuốc lá, chất kích thích, kiểm tra khám định kì sức khỏe 6 tháng một lần, tích cực vân động thể chất và có chế độ dinh dưỡng hợp lý, bổ sung chất xơ trong trái cây, rau xanh.
Tỷ lệ các loại ung thư mắc mới tại Việt Nam theo số liệu cập nhật 2020. Nguồn: IARC
Bác sĩ Nguyễn Bá Tĩnh, Trưởng phòng Quản lý chất lượng Bệnh viện K, cho biết do dịch Covid-19, nhiều bệnh nhân ung thư bị ảnh hưởng đến việc khám chữa bệnh. Bệnh viện hàng tuần tổ chức những buổi tọa đàm trực tuyến, người bệnh được tương tác trực tiếp, hỏi và được bác sĩ giải đáp cụ thể về bệnh ung thư.
"Các kiến thức về ung thư mới nhất cũng được các chuyên gia đầu ngành giải đáp cụ thể, giúp các học viên, cơ sở y tế tuyến dưới có thể tham khảo và học hỏi", bác sĩ Tĩnh nói.