Tại diễn đàn Kinh tế tuần hoàn Việt Nam do Bộ Tài nguyên và Môi trường phối hợp với Chương trình phát triển Liên hợp quốc (UNDP) tổ chức sáng 10/12. Bà Ramla Khalidi, Trưởng Đại diện thường trú UNDP cho biết Việt Nam còn 5 năm để tới vạch đích của Mục tiêu phát triển bền vững và Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của Việt Nam đến năm 2030.
Với mục tiêu giảm gần 16% lượng phát thải khí nhà kính, đảm bảo xử lý 95% nước thải đô thị và tăng GDP bình quân đầu người lên 7.500 USD. Bà Ramla Khalidi đánh giá đây là mục tiêu tham vọng và để đạt được, Việt Nam cần phải vượt qua những thách thức đáng kể như ô nhiễm rác thải, không khí và nhựa.
Theo đại diện UNDP, kinh tế tuần hoàn mang đến cơ hội để giải quyết những thách thức trên. "Chúng ta phải hành động thật nhanh chóng, gấp rút chuyển đổi từ lập kế hoạch sang hành động", bà Ramla Khalidi nhấn mạnh.
Bà Ramla Khalidi đưa ra bốn khuyến nghị cho quá trình chuyển đổi xanh. Ảnh: M.K
UNDP đề xuất bốn con đường để đẩy nhanh quá trình chuyển đổi sang nền kinh tế tuần hoàn của Việt Nam. Thứ nhất là tích hợp thiết kế sinh thái vào các chính sách. Theo đó, Việt Nam đã có khung trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất (EPR) tuy nhiên vẫn còn những khoảng cách trong quá trình thực hiện.
Bà Ramla Khalidi lấy ví dụ, việc khuyến khích các doanh nghiệp tích cực tham gia vào các nỗ lực EPR thay vì chỉ đóng góp vào nguồn quỹ cho Chính phủ. "Việt Nam có thể dẫn đầu chương trình nghị sự đổi mới bằng cách đưa thiết kế sinh thái vào lộ trình kinh tế tuần hoàn của mình, đặt ra các mục tiêu có thể đo lường được với nội dung tái chế, tuổi thọ sản phẩm và hiệu quả năng lượng".
Thứ hai, UNDP khuyến cáo Việt Nam nên ưu tiên các ngành then chốt để tích hợp các hoạt động tuần hoàn. Cơ quan này cho rằng, nhiều doanh nghiệp vẫn chưa chuẩn bị đầy đủ để đáp ứng các tiêu chuẩn môi trường nghiêm ngặt. Từ đó, các ngành như nông nghiệp, điện tử, nhựa, dệt may và vật liệu xây dựng cần được ưu tiên để có thể mở ra cơ hội tăng trưởng bền vững.
Chuyển đổi tuần hoàn nên được lồng ghép vào các cải cách thể chế hiện tại là khuyến nghị thứ ba được UNDP đưa ra. Dẫn lời Tổng Bí thư Tô Lâm, "thể chế vẫn là "nút thắt của nút thắt", cản trở sự phát triển của đất nước. Các cải cách sâu rộng là rất quan trọng để thúc đẩy đổi mới và thúc đẩy thay đổi". Bà Ramla Khalidi cho rằng, trong bối cảnh nền kinh tế tuần hoàn, việc hợp lý hóa khuôn khổ quản trị và quy trình quản lý chính là chìa khóa.
"Điều này đòi hỏi những nỗ lực phối hợp giữa các bộ. Các thể chế hiệu quả và cấu trúc quản trị hợp lý có thể tăng cường sự hợp tác liên ngành, giảm rào cản quan liêu và tạo ra một môi trường thúc đẩy đổi mới - động lực thiết yếu cho nền kinh tế tuần hoàn", bà Ramla Khalidi nói thêm.
Cuối cùng, bà Ramla Khalidi cho rằng cần huy động nỗ lực của toàn xã hội để thực hiện quá trình chuyển đổi. Theo đó, UNDP khuyến nghị Việt Nam tiếp tục đặt con người và công bằng xã hội vào trung tâm của quá trình chuyển đổi tuần hoàn để đảm bảo quá trình này vừa công bằng vừa bao trùm.
Thứ trưởng Tài nguyên và Môi trường Trần Quý Kiên cho biết, thực hiện kinh tế tuần hoàn là nhiệm vụ liên ngành và là trách nhiệm của toàn xã hội. Nhà nước đóng vai trò kiến tạo, các tổ chức, cá nhân là động lực dẫn dắt.
"Việc thúc đẩy đổi mới sáng tạo sẽ góp phần hiện thực hóa kinh tế tuần hoàn ở Việt Nam, tạo nền tảng để giải quyết hài hòa mối quan hệ giữa kinh tế với môi trường, giữa con người với tự nhiên trong bối cảnh mới", thứ trưởng Kiên nói.
Ông Kiên cũng kêu gọi cộng đồng doanh nghiệp cùng tham gia vào quá trình chuyển đổi xanh. Cùng với đó bày tỏ mong muốn tiếp tục nhận được sự hỗ trợ của cộng đồng quốc tế trong xây dựng chính sách, pháp luật có liên quan đến kinh tế tuần hoàn, chuyển giao công nghệ, đào tạo nhân lực.