"Ba Lan sẵn sàng chuyển tiêm kích F-16 cho chúng tôi với sự phối hợp của NATO", Andriy Yermak, Chánh văn phòng Tổng thống Ukraine, ngày 31/1 cho biết. "Chúng tôi có những tín hiệu tích cực từ Ba Lan".
Ba Lan, quốc gia đã quyết liệt thúc giục Đức chuyển xe tăng chủ lực Leopard 2 tới Ukraine, chưa đưa ra tuyên bố dứt khoát về hỗ trợ tiêm kích F-16, song đề cập tới khả năng này trong đợt viện trợ quân sự tiếp theo cho Ukraine.
Khi được hỏi về vấn đề viện trợ tiêm kích trong cuộc họp báo ngày 30/1, Thủ tướng Ba Lan Matusz Morawiecki cho biết nước này "sẽ đưa ra quyết định trong sự phối hợp chặt chẽ" với các đồng minh phương Tây.
"Bất cứ máy bay nào được chuyển cho Ukraine cũng sẽ được thực hiện với sự tham vấn các nước thành viên NATO, giống cuộc thảo luận về viện trợ tiêm kích MiG-29 cách đây vài tháng", ông Morawiecki cho biết.
Tiêm kích F-16 của Ba Lan cất cánh từ căn cứ không quân Lask tháng 8/2020. Ảnh: USAF.
Ukraine đang nhắm đến tiêm kích hiện đại từ đồng minh phương Tây sau khi nhận được cam kết về xe tăng chủ lực từ Mỹ và Đức hồi tuần trước. Ukraine đang vận hành phi đội tiêm kích cũ kỹ từ thời Liên Xô với khả năng được đánh giá thấp hơn máy bay hiện đại của phương Tây.
Dù Ukraine từ lâu đề nghị phương Tây chuyển tiêm kích, Mỹ từ chối viện trợ F-15 và F-16. Mỹ năm ngoái cũng từ chối tạo điều kiện để Ba Lan chuyển tiêm kích MiG-29 cho Ukraine do lo ngại leo thang căng thẳng với Nga.
Các nước thành viên NATO sẽ phải xin phép Mỹ nếu muốn chuyển tiêm kích F-15 và F-16 cho Ukraine. Ngoài những mẫu máy này, Ukraine cũng muốn những loại tiêm kích khác của phương Tây như Eurofighter Typhoon.
Chưa rõ Nga sẽ phản ứng ra sao nếu phương Tây cung cấp tiêm kích cho Ukraine.
Thủ tướng Đức Olaf Scholz đã tuyên bố không chuyển tiêm kích cho Ukraine. "Tôi chỉ có thể khuyên mọi người không nên tham gia vào cuộc ganh đua liên tục để trả giá cao hơn khi nói về các hệ thống vũ khí", ông Scholz cho biết hôm 29/1.
Khi được các phóng viên hỏi về khả năng ủng hộ phương án chuyển giao tiêm kích F-16 cho Ukraine trong cuộc phỏng vấn tại Nhà Trắng ngày 30/1, Tổng thống Mỹ Joe Biden nói "không".
Tiêm kích đa năng F-16 do General Dynamics phát triển từ những năm 1970, được Mỹ và các đồng minh sử dụng. F-16 có thể đạt tốc độ tối đa 2.121 km/h ở độ cao 12.000 m, trần bay tối đa 18.000 m với tầm hoạt động 546 km. F-16 được trang bị một pháo 6 nòng 20 mm, 11 giá treo có thể mang theo 7,7 tấn vũ khí.
Nguyễn Tiến (Theo Hill)