"Hồi năm 2008, Ukraine được hứa rằng chúng tôi sẽ có cơ hội gia nhập NATO. Tuy nhiên, kể từ đó, NATO đã làm rất ít để biến tư cách thành viên này thành hiện thực. Chúng tôi tin rằng bây giờ là thời điểm tốt nhất để đưa ra lời mời, Ngoại trưởng Ukraine Dmytro Kuleba ngày 10/7 nói trong một cuộc phỏng vấn với truyền thông Đức trước thềm hội nghị thượng đỉnh NATO ở Litva.
"Chúng tôi hiểu rõ rằng việc gia nhập chỉ xảy ra khi có các điều kiện phù hợp. Chúng tôi không yêu cầu họ phải cho chúng tôi vào liên minh ngay lập tức mà chỉ muốn một lời mời", ông Kuleba nói thêm.
Ngày 10/7, Đức lặp lại quan điểm rằng còn quá sớm để NATO chính thức đưa ra lời mời Ukraine gia nhập. Giống như Mỹ, Đức lo ngại về nguy cơ NATO bị kéo vào xung đột.
"Chúng tôi đánh giá rất cao những gì Đức và Mỹ đang làm để hỗ trợ Ukraine", Ngoại trưởng Dmytro Kuleba cho biết. "Nhưng chúng tôi có quan điểm khác Berlin và tin rằng lời mời gia nhập NATO không lôi kéo bất cứ ai vào cuộc xung đột".
Ông Kuleba đánh giá lời mời sẽ là thông điệp mang tính biểu tượng, cho thấy có tiến triển trong lộ trình vào NATO của Ukraine. Ông Kuleba nói điều 5 của NATO, chính sách phòng thủ tập thể của liên minh khi bất cứ thành viên nào bị tấn công, chỉ áp dụng nếu Ukraine đã gia nhập. "Chúng tôi nhận thức được điều đó. Do đó, chúng tôi sẽ không gia nhập cho đến khi mọi người đều sẵn sàng. Đó là hai việc khác nhau", Ngoại trưởng Ukraine nhấn mạnh.
Ngoại trưởng Ukraine Dmytro Kuleba tại cuộc họp ở Baghdad, Iraq ngày 17/4. Ảnh: Reuters
Kuleba cũng đánh giá nếu Ukraine gia nhập NATO, đó sẽ là con đường hướng tới hòa bình, giúp châu Âu tránh được các cuộc xung đột trong tương lai "vì Nga không dám tấn công liên minh".
Theo ông, kết nạp Ukraine sẽ là thắng lợi của NATO chứ không tạo thêm gánh nặng. "Không có quân đội chúng tôi, sườn đông NATO hoàn toàn không được bảo vệ", Ngoại trưởng nói.
Trong bài phát biểu ngày 10/7, Tổng thống Volodymyr Zelensky bày tỏ lạc quan Ukraine sẽ gia nhập NATO, đồng thời mong đợi hội nghị thượng đỉnh của khối tại Vilnius, Litva sẽ đưa ra "lộ trình" để kết nạp nước này.
Ông Zelensky kêu gọi hội nghị thượng đỉnh NATO phải xác nhận Ukraine về lý thuyết đã là thành viên, do nước này đã sử dụng vũ khí và chia sẻ các giá trị với liên minh.
"Ukraine xứng đáng là thành viên NATO, dù các quan điểm khác nhau đã được đưa ra", ông Zelensky nói. "Chúng tôi chưa thể gia nhập lúc này khi chiến sự đang diễn ra, song chúng tôi cần tín hiệu rõ ràng ngay bây giờ".
Vị trí các nước NATO. Đồ họa: Tiến Thành
Nga nhiều lần tuyên bố một trong những mục tiêu chính của họ là ngăn Ukraine gia nhập NATO. Moskva coi đà hướng đông của NATO là một trong những mối đe dọa an ninh nghiêm trọng, lý do khiến họ phát động chiến dịch ở Ukraine.
Trong cuộc họp báo ngày 10/7, phát ngôn viên Điện Kremlin Dmitry Peskov nói rằng lập trường rõ ràng và nhất quán của Nga là tư cách thành viên NATO của Ukraine sẽ gây ra những hậu quả rất tiêu cực tới cấu trúc an ninh của châu Âu, vốn đã bị phá hủy một phần.
Ông Peskov cảnh báo Nga coi NATO kết nạp Ukraine là "mối nguy hiểm tuyệt đối và mối đe dọa đối với đất nước chúng tôi". "Điều này đòi hỏi chúng tôi đưa ra phản ứng đủ rõ ràng và kiên quyết", ông Peskov cho biết.
Nguyễn Tiến (Theo Reuters, RT)