Báo cáo của Liên Hợp Quốc, được trang New Scientist công bố ngày 27/5, cho biết một máy bay không người lái (UAV) cỡ nhỏ 4 cánh quạt Kargu-2 của quân đội Chính phủ Quốc gia Lybia (GNA) tự động tung đòn tấn công vào mục tiêu con người trong trận giao tranh hồi tháng 3/2020.
Chiếc Kargu-2 này do công ty công nghệ quân sự STM của Thổ Nhĩ Kỳ sản xuất, được gắn một khối thuốc nổ và có thể lao vào mục tiêu để thực hiện đòn tấn công kiểu tự sát. UAV sẽ phát nổ ngay sau khi va chạm, gây thương vong cho đối phương.
Theo báo cáo của Liên Hợp Quốc, trong trận giao tranh năm ngoái, các binh sĩ phe Quân đội Quốc gia Libya (LNA) đối lập trong quá trình rút lui đã bị UAV Kargu-2 "săn lùng" khi hoạt động ở chế độ tự động "hiệu quả cao", vốn không có sự can thiệp hay mệnh lệnh của người điều khiển.
"Hệ thống vũ khí sát thương tự động này được lập trình để tấn công mục tiêu mà không cần kết nối dữ liệu với người điều khiển. Về bản chất, đó là loại vũ khí có khả năng 'phóng, quên và truy lùng'", báo cáo của Tổ chuyên gia về Libya thuộc Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc có đoạn. Liên Hợp Quốc không tiết lộ bao nhiêu tay súng LNA thương vong do đòn tấn công kiểu truy lùng như vậy.
Máy bay không người lái Kargu-2 của Thổ Nhĩ Kỳ tiêu diệt mục tiêu trong một cuộc thử nghiệm. Video: STM.
Zak Kellenborn, chuyên gia về các hệ thống không người lái, trong báo cáo khẳng định đây là lần đầu tiên UAV tự tấn công con người mà không cần chỉ dẫn từ nhân viên vận hành, đồng thời bày tỏ quan ngại về tương lai của các hệ thống không người lái tự hành.
"Hệ thống nhận dạng vật thể dễ hỏng hóc đến đâu? Mức độ xác định sai mục tiêu của chúng thế nào?", Kellenborn đặt câu hỏi trong báo cáo.
Chuyên gia chiến tranh mặt đất Jack Watling, thuộc Viện Nghiên cứu Quốc phòng Hoàng gia Anh (RUSI), nhận định vụ UAV tự động hạ sát con người cho thấy "nhu cầu khẩn cấp và quan trọng" của việc thảo luận về quy định điều chỉnh các loại vũ khí tự động hoàn toàn.
Tổ chức Theo dõi Nhân quyền của Mỹ kêu gọi chấm dứt phát triển và sản xuất "robot giết người", đồng thời cho biết đang vận động "một lệnh cấm phủ đầu với việc phát triển, sản xuất và sử dụng vũ khí tự động hoàn toàn".
Nguyễn Tiến (Theo Business Insider)