"Điều rõ ràng là cuộc chiến Afghanistan không kết thúc theo cách chúng ta muốn, trong đó Taliban đang nắm quyền ở Kabul. Cuộc chiến này là một thất bại chiến lược", Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Mỹ Mark Milley nói trong cuộc điều trần trước Ủy ban Quân vụ Hạ viện Mỹ hôm 29/9.
Tướng Milley cho rằng thất bại này không bắt đầu "trong 20 ngày hay 20 tháng trước cuộc rút quân", mà là hiệu ứng tích lũy từ hàng loạt quyết định chiến lược trong quá khứ.
Tướng Milley trong cuộc điều trần trước Ủy ban Quân vụ Hạ viện Mỹ hôm 29/9. Ảnh: AFP.
"Chúng tôi đã hoàn thành nhiệm vụ chiến lược là bảo vệ người dân Mỹ khỏi al-Qaeda, nhưng chắc chắn kết thúc của cuộc chiến khác xa với những gì chúng tôi mong muốn. Có hàng loạt yếu tố dẫn tới điều này và chúng tôi sẽ phải xác định chúng, có rất nhiều bài học được rút ra từ đây", ông nói thêm.
Một số nguyên nhân được nêu ra gồm Mỹ không bắt được trùm khủng bố Osama bin Laden tại vùng núi Tora Bora sau khi tấn công Afghanistan hồi năm 2001, khởi động chiến dịch quân sự nhằm vào Iraq năm 2003 và điều chuyển nhiều lực lượng khỏi Afghanistan, cũng như không giải quyết được vấn đề Taliban ẩn náu ở Pakistan.
Tướng Milley và chỉ huy Bộ tư lệnh Trung tâm quân đội Mỹ (CENTCOM) Kenneth McKenzie hôm 28/9 tham gia cuộc điều trần 6 tiếng tại Ủy ban Quân vụ Thượng viện, với nội dung xoay quanh đợt rút quân khỏi Afghanistan và sự hỗn loạn tại sân bay quốc tế Kabul trong những ngày cuối tháng 8.
Hai tướng Mỹ cho biết đã trực tiếp khuyến cáo Tổng thống Joe Biden duy trì hiện diện của 2.500 binh sĩ trên lãnh thổ Afghanistan, trái ngược với quyết định rút toàn bộ lực lượng do ông chủ Nhà Trắng đưa ra.
Thư ký báo chí Nhà Trắng Jen Psaki cho biết Biden đã nhận được nhiều khuyến cáo khác nhau về tình hình Afghanistan. "Quyết định cuối cùng thuộc về tổng tư lệnh. Ông ấy quyết định đã đến lúc chấm dứt cuộc chiến tranh dài 20 năm", Psaki nói thêm.
Tổng thống Biden hồi tháng 4 ra lệnh rút toàn bộ binh sĩ Mỹ khỏi Afghanistan trước ngày 31/8, theo thỏa thuận được chính quyền cựu tổng thống Donald Trump ký với Taliban hồi giữa năm 2020.
Taliban tiến hành chiến dịch quân sự chớp nhoáng và chiếm phần lớn lãnh thổ Afghanistan ngay sau khi Mỹ và đồng minh rút phần lớn lực lượng. Taliban tiến vào thủ đô Kabul ngày 15/8, hoàn thành kiểm soát Afghanistan và thành lập chính phủ lâm thời.
Vũ Anh (Theo AFP)