"Tôi không có thông tin gì về điều đó", thiếu tướng Hank Taylor, phụ trách hậu cần tại Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Mỹ, nói ngày 16/8 sau khi một phóng viên hỏi liệu Mỹ có kế hoạch ngăn Taliban chiếm máy bay hoặc các thiết bị quân sự khác mà nước này trang bị cho quân chính phủ Afghanistan hay không.
"Vậy là Mỹ không có hành động nào để ngăn số khí tài này rơi vào tay Taliban, bằng cách phá hủy chúng hoặc bất kỳ biện pháp nào khác?", phóng viên hỏi lại. "Tôi không có câu trả lời cho câu hỏi này", tướng Taylor đáp lại.
Taliban phát động chiến dịch đánh chiếm lãnh thổ Afghanistan từ hồi tháng 5, sau khi quân đội Mỹ và NATO bắt đầu đợt rút binh sĩ cuối cùng khỏi quốc gia Trung Á. Taliban đăng nhiều video ăn mừng việc thu giữ được thiết giáp Humvee, xe tăng và vũ khí từ tay lực lượng an ninh Afghanistan.
Thiếu tướng Hank Taylor trong cuộc họp báo tại Lầu Năm Góc ngày 16/8. Ảnh: BQP Mỹ.
Một chỉ huy Taliban hồi tháng 7 cho biết các tay súng dưới quyền đã chiếm được một kho vật tư gồm 70 súng bắn tỉa, 900 khẩu súng các loại, 30 xe Humvee, 20 xe bán tải và 15 thiết giáp.
Các tay súng Taliban khi đó còn thu được một container chứa điện thoại vệ tinh, lựu đạn và súng cối, nhiều thùng ghi nhãn "tài sản của chính phủ Mỹ". Một quan chức quốc phòng Mỹ ngày 16/8 cho biết Taliban thu được "lượng khổng lồ" khí tài do nước này cung cấp cho quân đội Afghanistan.
Hồi cuối tuần trước, Taliban đăng video cho thấy nhóm này thu nhiều trực thăng quân sự, do Mỹ sản xuất và trang bị cho quân chính phủ Afghanistan, tại sân bay ở Kandahar.
Dù Taliban không có phi công hoặc nhân viên kỹ thuật cần thiết để vận hành những chiếc trực thăng hiện đại, hình ảnh này được cho là khiến Mỹ và các đồng minh NATO thêm bối rối.
Các tay súng Taliban và dân địa phương ngồi trên một chiếc Humvee trên đường ở tỉnh Laghman, Afghanistan ngày 15/8. Ảnh: AFP.
Trong số khoảng 145 tỷ USD chính phủ Mỹ chi để tái thiết Afghanistan, khoảng 83 tỷ USD được dùng để phát triển và duy trì lực lượng quân đội cùng cảnh sát, theo báo cáo của Văn phòng Tổng thanh tra đặc biệt về Tái thiết Afghanistan được quốc hội Mỹ thành lập năm 2008 để theo dõi chiến dịch quân sự tại quốc gia Trung Á này.
Mỹ còn chi 837 tỷ USD cho cuộc chiến tại Afghanistan từ tháng 10/2001, không kể 145 tỷ USD nói trên. Thư ký báo chí Lầu Năm Góc John Kirby ngày 16/8 thừa nhận rằng "tiền không mua được ý chí và khả năng lãnh đạo", sau khi quân đội Afghanistan sụp đổ quá nhanh trước đà tiến của Taliban.
Taliban phát động chiến dịch đánh chiếm lãnh thổ Afghanistan sau khi Mỹ và đồng minh bắt đầu giai đoạn rút quân cuối cùng hồi tháng 5. Sau vài tuần tiến công chớp nhoáng, Taliban tiến vào thủ đô Kabul hôm 15/8, hoàn thành quá trình kiểm soát đất nước.
Nguyễn Tiến (Theo NY Post)