Tướng lục quân Ukraine 'từ chối đề nghị làm tư lệnh quân đội'

Truyền thông Ukraine đưa tin Tổng thống Volodymyr Zelensky đầu tuần này yêu cầu đại tướng Valery Zaluzhny, chỉ huy cao nhất của quân đội Ukraine, từ chức, nhưng ông không chấp thuận. Reuters ngày 31/1 dẫn nguồn tin giấu tên cho biết tư lệnh lục quân Ukraine Oleksandr Syrsky được đề nghị thay thế vị trí của ông Zaluzhny, song ông Syrsky từ chối.

Ông Syrsky trở nên nổi tiếng với vai trò là người chỉ huy lực lượng phòng thủ Kiev trong tháng đầu tiên chiến sự bùng phát, sau đó tổ chức chiến dịch phản công chớp nhoáng thành công ở Kharkov mùa thu năm 2022. Trong khi đó, tướng Zaluzhny, sĩ quan cao nhất của quân đội Ukraine, ngày càng bất đồng với Tổng thống Zelensky liên quan đến chiến dịch phản công bất thành cuối năm ngoái.

Washington Post dẫn nguồn tin quan chức cấp cao Ukraine cho biết trong cuộc họp ngày 29/1, Tổng thống Zelensky nói với đại tướng Zaluzhny rằng người dân mệt mỏi với chiến sự và nguồn viện trợ quân sự từ quốc tế cũng đã chậm lại, do đó có thể một chỉ huy mới sẽ cứu vãn tình hình.

Trong cuộc gặp, hai bên bất đồng sâu sắc về việc cần huy động bao nhiêu binh sĩ trong năm nay, nguồn tin nói. Zaluzhny đề xuất huy động gần 500.000 người, con số ông Zelensky coi là không thực tế do thiếu quân phục, vũ khí, thao trường cũng như những thách thức tiềm ẩn liên quan đến hoạt động tuyển quân quy mô lớn. Tổng thống Zelensky nói rằng Ukraine sẽ không đủ tiền trả lương cho binh sĩ nếu duy trì số lượng lính nghĩa vụ quá lớn.

Tướng Zaluzhny, 50 tuổi, phản bác lập luận của Tổng thống, cho rằng Ukraine hiện thiếu lực lượng nghiêm trọng do thương vong ngày càng tăng và cũng cần bổ sung quân để ứng phó việc Nga dự định huy động thêm 400.000 tân binh.

Theo nguồn tin, những quan chức cấp cao dưới quyền ông Zaluzhny cũng có thể bị cách chức.

Zaluzhny hiện vẫn giữ chức vụ tư lệnh quân đội, khi Tổng thống Zelensky chưa công bố sắc lệnh nào liên quan đến việc sa thải ông. Năm ngoái, người đứng đầu đảng của Tổng thống Zelensky trong quốc hội tuyên bố Oleksii Reznikov, khi đó là bộ trưởng quốc phòng, sẽ bị sa thải. Tuy nhiên ông Reznikov vẫn giữ chức vụ nhiều tháng trước khi bị cách chức.

Theo luật Ukraine, tư lệnh quân đội là người đứng đầu lực lượng vũ trang, giám sát tình hình quân đội cùng trang thiết bị, vũ khí và nguồn lực liên quan. Tư lệnh báo cáo với Tổng thống và Bộ trưởng Quốc phòng về kết quả thực hiện các mục tiêu quân sự chiến lược của đất nước.

Phát ngôn viên của Tổng thống Zelensky, Serhiy Nykyforov, và tướng Zaluzhny chưa phản hồi về thông tin trên Washington Post. Nykyforov hôm 29/1 phủ nhận việc ông Zaluzhny bị cách chức.

Theo một quan chức cấp cao Ukraine, tướng Zaluzhny đã được Tổng thống đề nghị giữ một chức vụ khác, nhưng đã từ chối và có kế hoạch rời quân đội.

Ông Zaluzhny được bổ nhiệm làm tư lệnh quân đội Ukraine từ giữa năm 2021, sau nhiều năm giữ chức chỉ huy mặt trận Donbass. Ông nổi tiếng là chỉ huy nghiêm khắc và có cá tính mạnh, đặt mục tiêu giành lại toàn bộ lãnh thổ từ dân quân ly khai Donbass và luôn đề cao tính độc lập tác chiến của quân đội Ukraine.

Ảnh hưởng và vị thế của ông Zaluzhny bắt đầu nổi lên từ khi Nga mở chiến dịch tại Ukraine hồi tháng 2/2022. Tuy nhiên, ông Zaluzhny và Tổng thống Zelensky cũng xuất hiện nhiều bất đồng và căng thẳng bùng phát từ tháng 11/2023 sau khi tư lệnh Ukraine nói cuộc chiến của Ukraine đang lâm vào bế tắc, khiến văn phòng tổng thống chỉ trích gay gắt.

Ivan Stupak, cố vấn Ủy ban An ninh Quốc gia, Quốc phòng và Tình báo thuộc quốc hội Ukraine, hồi tháng 12/2023 thừa nhận mâu thuẫn đã tồn tại từ lâu. Ông khi đó cho rằng "ông Zelensky đang ngày càng tiến gần đến quyết định sa thải tướng Zaluzhny và tìm mọi cách để không phải trao đổi trực tiếp với tư lệnh quân đội Ukraine".

Huyền Lê (Theo Washington Post)

• 'Vị tướng thép' có thể cạnh tranh ảnh hưởng với ông Zelensky