Đây là một trong những nội dung trong Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Tố tụng hình sự, chiều nay được 466 đại biểu Quốc hội tán thành, đạt 93,39%.
Theo đó, khoản 3 Điều 146 Bộ Luật Tố tụng hình sự được sửa đổi, bổ sung như sau: Công an xã, phường, thị trấn, Đồn Công an có trách nhiệm tiếp nhận tố giác, tin báo về tội phạm, lập biên bản tiếp nhận, tiến hành kiểm tra, xác minh sơ bộ và chuyển ngay tố giác, tin báo về tội phạm kèm theo tài liệu, đồ vật có liên quan cho cơ quan điều tra có thẩm quyền.
Điều 44 của Luật Tổ chức Cơ quan điều tra hình sự số 99/2015/QH13 cũng được sửa đổi, bổ sung nội dung nêu trên.
Theo quy định hiện hành, công an xã chỉ có trách nhiệm tiếp nhận tin tố giác, tin báo về tội phạm, lập biên bản tiếp nhận, lấy lời khai ban đầu và chuyển ngay tin báo kèm theo các tài liệu, đồ vật có liên quan cho cơ quan điều tra có thẩm quyền.
Như vậy, sau khi Luật sửa đổi, công an xã có thẩm quyền "tiến hành kiểm tra, xác minh sơ bộ" đối với tin báo trước khi chuyển cơ quan điều tra, tương đương với nhiệm vụ của đơn vị cùng cấp là công an phường, thị trấn, đồn công an.
Đại biểu Quốc hội bấm nút thông qua dự án Luật chiều 12/11. Ảnh: Media Quốc hội
Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật trước khi Quốc hội biểu quyết, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga cho biết, trên cơ sở quy định của Luật Công an nhân dân năm 2018, Bộ Công an đã cơ bản hoàn thành việc triển khai Đề án bố trí lực lượng công an chính quy đảm nhiệm các chức danh Công an xã.
Đến nay, các cơ quan chức năng đánh giá lực lượng công an xã có đủ năng lực, điều kiện để thực hiện trách nhiệm "kiểm tra, xác minh sơ bộ tố giác, tin báo về tội phạm" nếu được giao nhiệm vụ.
"Việc giao thêm trách nhiệm cho công an xã nhằm đáp ứng yêu cầu thực tiễn, xử lý kịp thời, nhanh chóng các vụ việc ngay tại địa bàn cơ sở, khắc phục khó khăn do ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19", bà Nga nói.
Trước đó, thảo luận tại tổ, Đại tướng Tô Lâm, Bộ trưởng Công an, cho biết, gần 2 năm qua, Bộ Công an đã điều động khoảng 45.000 công an chính quy xuống 100% xã, đạt tỷ lệ trung bình 5,2 công an chính quy trên mỗi xã. Từ 1/10/2017 đến tháng 6/2021, công an xã đã xử lý hơn 283.000 tin báo tố giác tội phạm (chiếm trên 60%), chủ yếu những vụ việc xảy ra ở địa bàn cơ sở như trộm cắp tài sản, cố ý gây thương tích, gây rối trật tự công cộng...
Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Tố tụng hình sự cũng bổ sung căn cứ tạm đình chỉ vì lý do bất khả kháng do thiên tai, dịch bệnh. Cụ thể, khoản 1 Điều 148 được bổ sung điểm c: "Không thể kết thúc việc kiểm tra, xác minh để quyết định khởi tố hoặc không khởi tố vụ án vì lý do bất khả kháng do thiên tai, dịch bệnh".
Luật sửa đổi cũng quy định "chỉ được khởi tố vụ án hình sự về tội phạm khi có yêu cầu của bị hại hoặc người đại diện của bị hại là người dưới 18 tuổi, người có nhược điểm về tâm thần hoặc thể chất hoặc đã chết", theo khoản 1 Điều 155.
Luật này có hiệu lực từ 1/12/2021.
Hoàng Thùy - Viết Tuân