Một nguồn tin quân sự Trung Quốc thân cận với dự án tàu sân bay ngày 31/5 cho biết tàu sân bay Type-003 "sẽ được hạ thủy vào ngày 3/6, trùng với dịp lễ hội thuyền rồng". "Tàu sân bay cần chạy thử trên biển càng sớm càng tốt và có thể mất vài năm để đạt được khả năng tác chiến sơ bộ", nguồn tin cho biết.
Trước đó, các nguồn tin nói rằng tàu sân bay Type-003 đã được lên kế hoạch hạ thủy ngày 23/4 nhân kỷ niệm 73 năm thành lập hải quân Trung Quốc. Tuy nhiên, kế hoạch này bị hoãn do đợt bùng phát Covid-19 tại Thượng Hải làm đình trệ quá trình vận chuyển nhiều linh kiện chủ chốt.
Tàu sân bay Type-003 tại nhà máy đóng tàu ở Thượng Hải, Trung Quốc trong ảnh vệ tinh cuối tháng 3. Ảnh: Google Earth.
Cục hải sự Trung Quốc ngày 27/5 ra yêu cầu dọn chỗ phục vụ hoạt động tại ụ nổi số ba và số 4 tại nhà máy đóng tàu Giang Nam trên đảo Trường Hưng, nơi tàu sân bay Type 003 đang được chế tạo. Hoạt động này diễn ra từ 5h30-16h (4h30-15h giờ Hà Nội) ngày 30/5, với sự tham gia của 5 tàu hậu cần, ba tàu kéo và hai tàu cứu hộ.
Giới chuyên gia hải quân Trung Quốc nhận định thông báo trên cho thấy nhà máy đóng tàu Giang Nam đang chuẩn bị hạ thủy tàu sân bay mới.
"Ảnh vệ tinh gần đây cho thấy một phần thân tàu khác đang chặn bên ngoài nơi đóng Type-003, để tàu thương mại đi qua không nhìn thấy tiến độ thi công tàu sân bay", Lã Lễ Thi, cựu giảng viên học viện của lực lượng phòng vệ Đài Loan, nhận định. "Phần thân tàu này sẽ được di chuyển để Type-003 có thể hạ thủy".
Chuyên gia hải quân Lý Kiệt ở Bắc Kinh cho rằng 3/6 là "ngày tốt lành để đứa con thứ ba ra đời", nhắc đến biệt danh của tàu sân bay Type-003 trên mạng xã hội Trung Quốc. "Điều này ngụ ý chiến hạm trở thành thuyền rồng của đất nước, một lời chúc tốt lành", ông cho biết. Lễ hội thuyền rồng Trung Quốc được tổ chức vào tết Đoan ngọ hàng năm, gồm các hoạt động như đua thuyền, thi nấu cơm trên thuyền, điêu khắc thuyền.
Chuyên gia này nhận định thời gian là quý giá với tàu sân bay Type-003. "Người ta chỉ bắt đầu lắp tất cả hệ thống vũ khí và khởi động động cơ sau khi thân tàu được hạ thủy và được xác nhận là không bị rò rỉ sau khi xuống nước", ông Lý nói.
Tàu sân bay Type-003 với mái che trên ba cụm máy phóng trong ảnh vệ tinh cuối tháng 3. Ảnh: Google Earth.
Tàu sân bay Type-003 được cho là có thể mang tên Giang Tô. Khác với tàu sân bay Liêu Ninh và Sơn Đông, Type-003 được trang bị máy phóng điện từ (EMALS) tương tự tàu sân bay USS Gerald R. Ford của Mỹ, cho phép triển khai máy bay nhanh hơn với số lượng vũ khí nhiều hơn.
Liêu Ninh, tàu sân bay đầu tiên của Trung Quốc, được hoán cải từ chiến hạm cũ mua từ Ukraine. Sau khi biên chế Liêu Ninh năm 2012, quân đội Trung Quốc dùng kiến thức và kinh nghiệm thu được để đóng tàu sân bay nội địa đầu tiên là Sơn Đông, được biên chế vào tháng 12/2019.
Đến nay mới chỉ có tàu sân bay Liêu Ninh đạt khả năng tác chiến sơ bộ, mức sẵn sàng chiến đấu cơ bản nhất với khí tài quân sự. Hải quân Trung Quốc không cho biết lý do tàu Sơn Đông chưa đạt khả năng này, dù đã đưa vào biên chế gần hai năm rưỡi.
Nguyễn Tiến (Theo SCMP)