Khi nhiều bang ở Mỹ báo cáo số ca nhiễm mới tăng trở lại ở mức kỷ lục, Tổng thống Donald Trump vẫn tin rằng nCoV sẽ "biến mất kỳ diệu" và đại dịch sẽ sớm qua. Trump thậm chí còn bỏ qua nhiều lời khuyên, cảnh báo từ các chuyên gia y tế hàng đầu, như tiến sĩ Anthony Fauci, giám đốc Viện Dị ứng và Bệnh truyền nhiễm Quốc gia.
Tuy nhiên, Trump hôm 21/7 bất ngờ nối lại họp báo ở Nhà Trắng về Covid-19. So với các cuộc họp báo với đầy thông điệp hỗn loạn và mâu thuẫn với cố vấn y tế, màn trở lại của Trump hôm 21/7 cho thấy sự thay đổi lớn, khi cả ông và trợ lý đều tập trung vào mối đe dọa số 1 của nước Mỹ: Covid-19.
Một quan chức cấp cao của Washington nói rằng màn thể hiện "tương đối kỷ luật" của Trump có vẻ đã làm "vô hiệu hóa" phản đối quyết định nối lại họp báo Covid-19 của một số trợ lý trong vài ngày gần đây. Chánh văn phòng Nhà Trắng Mark Meadows, cùng với cố vấn cấp cao Jared Kushner và các quan chức cấp cao của chiến dịch tranh cử, trước đó từng kêu gọi Trump gắn thông điệp tái tranh cử với nền kinh tế và các vấn đề khác, thay vì liên tục đề cập tới Covid-19.
Tổng thống Donald Trump cầm khẩu trang trong buổi họp báo Covid-19 tại Nhà Trắng, hôm 21/7. Ảnh: AP.
Tuy nhiên, sau vài tuần gây áp lực mở cửa trường học và thúc đẩy kế hoạch tái khởi động nền kinh tế, Trump hôm 21/7 cam kết theo đuổi "chiến lược mạnh mẽ" để kiểm soát nCoV và đảm bảo phân phối nhanh đợt vaccine đầu tiên được sản xuất.
Trump cũng cảnh báo về làn sóng ca nhiễm gia tăng ở nhiều bang. "Một số khu vực của đất nước đang chống dịch rất tốt, nhưng những nơi khác thì kém hơn. Có lẽ tình hình sẽ tồi tệ hơn trước khi trở nên tốt hơn", Trump nói, đồng thời kêu gọi người trẻ Mỹ tránh đến những quán bar đông đúc, nơi nCoV dễ dàng lây lan.
Một trong những thay đổi đáng chú ý của Trump là việc ông thừa nhận tác dụng của khẩu trang trong cuộc chiến chống Covid-19. Trump cho biết ông đang dần quen với việc đeo khẩu trang và sẽ đeo vật dụng này tại nơi đông người hoặc khi đi thang máy. "Tôi sẽ vui lòng sử dụng nó. Bất cứ điều gì có khả năng giúp ích đều là thứ tốt", ông chủ Nhà Trắng nói.
Đây là thông điệp mà ngay cả những người ủng hộ trung thành nhất của Trump đều mong muốn được thấy, sau nhiều tuần Tổng thống Mỹ liên tục đánh giá thấp mối đe dọa của Covid-19, làm mờ triển vọng tái đắc cử của ông khi cuộc bầu cử chỉ còn cách hơn 100 ngày.
"Tổng thống Trump đã đưa ra đánh giá thực tế quan trọng về Covid-19", Alfredo Ortiz, giám đốc điều hành nhóm vận động Job Creators Network và là thành viên của liên minh "người Mỹ Latinh ủng hộ Trump", cho hay.
Sự thay đổi trong cách tiếp cận Covid-19 được Trump đưa ra trong bối cảnh số ca nhiễm nCoV tăng mạnh tại nhiều bang trên cả nước, bao gồm những bang quan trọng về chính trị như Florida, Texas và Arizona. Mỹ vẫn là vùng dịch lớn nhất thế giới với hơn 4 triệu ca nhiễm và gần 145.000 ca tử vong.
Ban đầu Trump kiên quyết cho rằng số ca nhiễm mới tăng trở lại ở nhiều bang là do Mỹ đẩy mạnh chương trình xét nghiệm. "Chúng ta đã xét nghiệm gần 40 triệu người. Nhờ vậy chúng ta phát hiện nhiều ca nhiễm và 99% trong số đó hoàn toàn vô hại. Kết quả này chưa có quốc gia nào chỉ ra bởi họ không có chiến lược xét nghiệm, đảm bảo cả về chất lượng và số lượng, như chúng ta", Trump nói trong bài phát biểu kỷ niệm Quốc khánh Mỹ hôm 4/7.
Tuy nhiên, trước áp lực từ Phó tổng thống Mike Pence và các quan chức y tế hàng đầu, cùng thực tế tỷ lệ ủng hộ Tổng thống về cách ứng phó với đại dịch ngày càng sụt giảm nghiêm trọng, Trump đã phải đánh giá lại cách tiếp cận của chính quyền về Covid-19.
"Virus Trung Quốc đã mang tới dịch bệnh quái ác và nguy hiểm", Trump nói. "Chính quyền của tôi sẽ làm mọi thứ để cứu tính mạng người dân và bảo vệ những người dễ bị tổn thương. Đó là điều rất quan trọng".
Thay vì hạn chế nói về Covid-19 để dành thời gian nhiều hơn cho các chủ đề chính trị, Trump và các trợ lý giờ tập trung nhiều hơn cho đại dịch và gói giải cứu kinh tế tiếp theo.
"Chúng tôi sẽ họp báo thường xuyên hơn. Chúng tôi sẽ tiếp tục theo dõi vấn đề này và đề cập tới một số chủ đề khác như kinh tế đang phục hồi tốt", Trump nói trước khi kết thúc họp báo hôm 21/7.
Trước cuộc họp báo, một quan chức chính quyền Trump chia sẻ Tổng thống có thể xuất hiện hàng tuần trong phòng họp báo hoặc Vườn Hồng ở Nhà Trắng để cập nhật cho công chúng về tình hình đại dịch, tiến trình phát triển vaccine, cùng nhiều nỗ lực khác nhằm tái mở cửa kinh tế, cơ sở giáo dục và chăm sóc trẻ.
Tuy nhiên, nhiều chuyên gia cho rằng việc Trump tăng cường xuất hiện trong các cuộc họp báo Covid-19 không phải không có rủi ro.
Trợ lý Nhà Trắng và đội ngũ tranh cử của Trump từng phải chấm dứt các cuộc họp báo Covid-19 của Trump trước đây, sau khi nhận thấy Tổng thống đưa ra vô số tuyên bố sai lầm về y tế, xét nghiệm hay phương pháp điều trị. Các cuộc họp báo khi đó cũng kéo dài lê thê với nhiều lời chỉ trích gay gắt của Trump nhắm vào các thống đốc, những người thực hiện lệnh phong tỏa nghiêm ngặt hay chỉ trích cách chống dịch của chính quyền.
Nhiều cuộc khảo sát hồi cuối tháng 4, thời điểm Trump vẫn xuất hiện hàng ngày trong các cuộc họp báo Covid-19, cho thấy ngày càng nhiều người không xem Tổng thống là nơi cung cấp nguồn tin đáng tin cậy về đại dịch.
Nhân viên y tế lấy mẫu xét nghiệm nCoV cho tài xế tại Wimauma, bang Florida, hôm 9/7. Ảnh: NYTimes.
Trước cuộc họp báo ngày 21/7, một số đồng minh Nhà Trắng đã thúc giục Trump thay đổi cách thức chia sẻ thông tin với công chúng, như tránh gây mâu thuẫn với phóng viên, thể hiện sự đồng cảm và cung cấp những ví dụ rõ ràng cho thấy cách chính quyền Trump đối phó với cuộc khủng hoảng y tế.
"Hãy nói chuyện với tư cách cá nhân. Cho thấy sự quan tâm", Ari Fleischer, thư ký báo chí dưới thời Tổng thống George W. Bush, đăng trên Twitter và thêm rằng nối lại họp báo có thể là "sai lầm" đối với Trump.
Trong họp báo tại Nhà Trắng hôm 21/7, Trump khẳng định các cuộc họp báo ông từng tham gia hồi đầu năm "rất thành công", dù chúng cũng là yếu tố khiến tỷ lệ ủng hộ và mức độ tín nhiệm về cách ứng phó với đại dịch của ông sụt giảm.
"Tôi đã làm tốt và chúng ta có rất nhiều người theo dõi, mức kỷ lục trong lịch sử truyền hình Mỹ. Chúng ta đang làm rất tốt", Trump nói.
Vào thời điểm đó, nhiều đồng minh của chính quyền Trump lo ngại ông phô bày bản thân quá nhiều trước mặt cử tri, khi phóng đại các tuyên bố và tranh luận với phóng viên, đồng thời làm mờ triển vọng tái tranh cử. Một số cuộc họp báo khi đó đã kéo dài lan man tới hai tiếng, với nhiều thông tin mâu thuẫn giữa Tổng thống và quan chức y tế. Không ít người lo ngại "kịch bản lặp lại" khi Trump thông báo nối lại họp báo Covid-19 ở Nhà Trắng.
Tuy nhiên, Trump đã kết thúc họp báo hôm 21/7 với 16 câu hỏi trong khoảng thời gian chưa tới nửa tiếng. Đây là thay đổi mà một quan chức Nhà Trắng mô tả là "bước đi đúng hướng" của Trump, theo Gabby Orr, biên tập viên của Politico.
Thanh Tâm (Theo Politico)