Trong cuộc phỏng vấn chiều 19/6 tại Nhà Trắng, Tổng thống Mỹ Donald Trump được hỏi tại sao chính quyền của ông trì hoãn áp lệnh trừng phạt Trung Quốc vì giam hàng loạt người Duy Ngô Nhĩ ở Tân Cương. Mãi đến tuần trước, Trump mới ký luật trừng phạt một số quan chức Trung Quốc và yêu cầu Bộ Ngoại giao Mỹ nộp báo cáo về hoạt động "đàn áp" của Trung Quốc đối với người Duy Ngô Nhĩ.
"Khi đó chúng tôi đang tiến hành thỏa thuận thương mại lớn", Trump giải thích. "Cách chúng tôi vẫn làm là khi đang đàm phán, bạn đột nhiên tung ra các biện pháp trừng phạt bổ sung. Tôi đã áp thuế với Trung Quốc, mức thuế tồi tệ hơn bất kỳ lệnh trừng phạt nào bạn có thể nghĩ tới cho đến thời điểm này".
Trump cũng nói rằng không nghị sĩ nào gây áp lực buộc ông phải áp lệnh trừng phạt chống lại Trung Quốc theo Đạo luật Magnitsky Toàn cầu năm 2016, trong đó cho phép chính quyền Mỹ áp dụng biện pháp trừng phạt đối với các cá nhân bị nước này coi là vi phạm nhân quyền.
"Nếu ai đó yêu cầu tôi làm như vậy, tôi sẽ xem xét", Tổng thống Mỹ nói. "Nhưng không ai yêu cầu tôi. Tôi chưa được nói về Đạo luật Magnitsky. Vì vậy, nếu ai đó yêu cầu tôi, tôi sẽ nghiên cứu. Nhưng cho đến lúc này, họ không yêu cầu tôi việc đó".
Tổng thống Mỹ Donald Trump vận động tranh cử tại bang Oklahoma hôm 20/6. Ảnh: Reuters.
Trump hôm 17/6 ký ban hành Đạo luật Chính sách Nhân quyền người Duy Ngô Nhĩ, trong đó kêu gọi trừng phạt những người chịu trách nhiệm giam hàng loạt người Duy Ngô Nhĩ và các nhóm Hồi giáo khác ở Tân Cương, gồm Bí thư Đảng ủy Tân Cương Trần Toàn Quốc.
Luật cũng kêu gọi các công ty Mỹ hoạt động tại Tân Cương đảm bảo không sử dụng nhân sự là "các lao động cưỡng bức", đồng thời yêu cầu Nhà Trắng đệ trình báo cáo lên quốc hội trong vòng 180 ngày, xác định những người được coi là chịu trách nhiệm ngược đãi người Duy Ngô Nhĩ. Những cá nhân này sẽ bị trừng phạt bằng các hình thức như đóng băng tài sản ở Mỹ và bị từ chối nhập cảnh.
Trung Quốc sau đó ra tuyên bố nói rằng việc Trump ký ban hành đạo luật là cố tình nói xấu tình hình nhân quyền ở Tân Cương, "tấn công độc hại" vào các chính sách của Bắc Kinh ở khu vực Tân Cương và "can thiệp thô bạo vào các vấn đề nội bộ của Trung Quốc", Trung Quốc cũng cảnh báo nước này sẽ đáp trả quyết liệt và Mỹ sẽ phải gánh chịu mọi hậu quả.
Từ đầu năm 2017, chính phủ Trung Quốc bị cáo buộc đưa khoảng một triệu người Duy Ngô Nhĩ và người dân tộc thiểu số Hồi giáo vào các trại tập trung. Bắc Kinh khẳng định các cơ sở là "trung tâm đào tạo nghề" và họ đang phản ứng hợp pháp với mối đe dọa từ chủ nghĩa cực đoan tôn giáo. Tuyên bố trên không thuyết phục các nước phương Tây, đặc biệt là Mỹ.
Huyền Lê (Theo Hill)