Dù chiến dịch của Tổng thống Donald Trump chưa đưa ra được bất kỳ bằng chứng nào về gian lận phiếu bầu và các nỗ lực thách thức pháp lý không đạt kết quả như kỳ vọng, ông chủ Nhà Trắng vẫn giữ nguyên các tuyên bố của mình.
"Những người chịu trách nhiệm bảo vệ Hiến pháp của chúng ta không thể cho phép các kết quả giả mạo của cuộc bầu cử qua thư 2020 có hiệu lực", Tổng thống Trump đăng bài trên Twitter đêm 15/11. "Thế giới đang dõi theo nó!"
Nhiều lãnh đạo hàng đầu của đảng Cộng hào cũng chưa thừa nhận thất bại của Tổng thống Trump trước đối thủ Joe Biden của đảng Dân chủ.
Không ai biết chắc Tổng thống và đồng minh của ông sẽ làm gì. Song nhiều nhà phân tích cho rằng những hạn chót trong quá trình xác nhận kết quả bầu cử và chuyển giao quyền lực có thể ngăn cản nỗ lực của Trump có cơ hội thành công.
Tổng thống Donald Trump tại Diễn đàn Kinh tế Thế giới ở Davos, Thụy Sĩ hồi tháng 1/2018. Ảnh: AFP.
Các bang đều đặt ra thời hạn riêng để xác nhận chính thức kết quả bầu cử tổng thống. Ở một số bang quan trọng, hạn chót đã sắp tới, như Georgia là ngày 20/11. Tổng thống Trump đang cố làm chậm hoặc chặn việc xác nhận này, nhưng dường như đạt được rất ít thành công.
Sau đó, Đại cử tri đoàn sẽ gặp và bỏ phiếu để chính thức công nhận Joe Biden là tổng thống đắc cử vào ngày 14/12. Đây là thời điểm chính thức xác nhận thất bại của Trump, trừ khi bằng cách nào ông có các đại cử tri ủng hộ được bổ nhiệm ở những bang Biden chiến thắng.
Nếu các thành viên Cộng hòa chỉ đang cố gắng "làm hài lòng" Trump hoặc cố gắng chiều ý Trump trong khoảng thời gian này, xác nhận của bang và cuộc bỏ phiếu của Đại cử tri đoàn mang tới cho họ cơ hội để giúp Tổng thống hiểu mọi thứ đã quá đủ, theo Andrew Prokop, nhà phân tích của Vox.
Một số nguồn tin thân cận với Tổng thống Mỹ nói rằng ngay cả khi chưa từng tuyên bố thừa nhận thất bại, Trump nhiều khả năng sẽ chấp nhận thực tế và ngừng nỗ lực ngăn Biden trở thành tổng thống sau các hạn chót trên.
"Nhưng tất nhiên chúng ta không thể chắc chắn điều đó cho tới khi ông ấy thực sự làm nó", Prokop viết.
Vai trò của cử tri đoàn trong bầu cử tổng thống Mỹ. Video: Next.
Luật liên bang Mỹ quy định hạn chót cho tất cả các bang xác nhận kết quả bầu cử tổng thống và bổ nhiệm đại cử tri là ngày 8/12. Nhưng nhiều bang tự đặt ra thời hạn sớm hơn và mỗi xác nhận chiến thắng của Biden ở các bang chiến trường sẽ là đòn giáng vào nỗ lực "lật ngược thế cờ" của Trump.
Đầu tiên, Georgia, bang chiến trường mà Biden giành chiến thắng, có hạn chót xác nhận kết quả vào ngày 20/11. Tổng thư ký bang Brad Raffensperger cho biết ông xem đây là thời hạn chắc chắn. Georgia vẫn tiếp tục kiểm lại tất cả phiếu bầu bằng tay và dự kiến kết thúc vào 11h59 đêm 18/11. Biden dẫn trước Trump khoảng 14.000 phiếu bầu ở đây, nên không có nhiều khả năng kết quả kiểm phiếu lại có thể mang chiến thắng về cho Trump. Tuy nhiên, không loại trừ khả năng Tổng thống Trump sẽ tiếp tục yêu cầu kiểm phiếu lại sau khi Georgia xác nhận kết quả.
Tiếp theo là bang Michigan, nơi quy định thời hạn xác nhận kết quả vào ngày 23/11. Biden dẫn trước Trump khoảng 146.000 phiếu bầu, khoảng cách lớn nhất mà ứng viên Dân chủ tạo ra với Trump ở các bang cạnh tranh. Tuy nhiên, vấn đề là kết quả này cần được Ủy ban Vận động bỏ phiếu bang, với 4 thành viên gồm hai Dân chủ và hai Cộng hòa, thông qua. Một số người lo ngại các thành viên Cộng hòa có thể từ chối kết quả do các cáo buộc về gian lận bầu cử. Và kịch bản này suýt thành hiện thực khi thành viên đảng Cộng hòa ban đầu từ chối ký xác nhận kết quả bầu cử. Tuy nhiên, sau đó họ đã chấp nhận ký do gặp phải phản ứng dữ dội và bị chỉ trích không tôn trọng lá phiếu của người dân.
Pennsylvania không đặt thời hạn xác nhận kết quả bầu cử cụ thể của bang, nhưng hạn chót để các hạt trong bang xác nhận là ngày 23/11. Sau đó, Kathy Boockvar, thư ký khối thịnh vượng chung của đảng Dân chủ, sẽ chịu trách nhiệm xác nhận kết quả cuối cùng.
Nevada sẽ xác nhận kết quả sau Michigan một ngày, nhưng một số bang khác sau Lễ Tạ ơn, như Arizona vào 30/11 và Wisconsin vào 1/12. Tổng thống Trump cũng có thể yêu cầu kiểm phiếu lại ở Wisconsin nhưng phải tự chi trả chi phí 7,9 triệu USD cho quá trình này và phải quyết định muộn nhất vào ngày 18/11.
Thông thường tại các bang trên, việc xác nhận kết quả bỏ phiếu đi kèm bổ nhiệm đại cử tri, người sẽ trực tiếp bỏ phiếu bầu cử tổng thống vào ngày 14/12. Đại cử tri đoàn sẽ gồm 538 thành viên, đại diện cho cử tri của 50 bang ở Mỹ.
Nếu các đại cử tri tại các bang Biden chiến thắng tiếp tục ủng hộ ông trong cuộc bỏ phiếu vào giữa tháng 12 tới, ứng viên Dân chủ sẽ trở thành tổng thống đắc cử của Mỹ. Tuy nhiên, không loại trừ trường hợp có những đại cử tri bất tuân, những người không bỏ phiếu cho ứng viên như cam kết ban đầu tại bang hoặc bỏ phiếu trắng, có thể khiến kết quả bầu cử tổng thống thay đổi. Nhưng trường hợp này hiếm khi xảy ra.
Andrew Prokop, biên tập viên của Vox, nhận định nỗ lực từ chối kết quả bầu cử của Tổng thống Trump ngày càng trở nên khó khăn hơn sau khi các bang xác nhận kết quả vào cuối tháng 11 và đầu tháng 12 như kế hoạch, đặc biêt là khi Đại cử tri đoàn bỏ phiếu vào giữa tháng 12.
Prokop cho rằng điều này không đồng nghĩa Trump sẽ bỏ cuộc. Nhưng nhiều nguồn tin gần đây tiết lộ Tổng thống Trump đã ngầm thừa nhận thất bại và đang tìm kiếm cách rút lui mà không mất thể diện, như thông báo tái tranh cử năm 2024.
Bầu cử tống thống Mỹ diễn ra thế nào?. Video:CNN.
Thanh Tâm (Theo Vox)
