"Nếu bây giờ tôi là tổng thống, thế giới sẽ thấy rằng việc chúng ta rút khỏi Afghanistan là một cuộc rút quân có điều kiện", cựu tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết trong một tuyên bố hôm nay.
"Tôi từng thảo luận riêng với các thủ lĩnh hàng đầu của Taliban, theo đó họ hiểu những gì họ đang làm bây giờ là không thể chấp nhận được. Đó sẽ là một cuộc rút quân khác biệt, thành công hơn nhiều, và Taliban hiểu điều đó hơn bất kỳ ai", Trump nêu thêm.
Dưới thời Trump, Mỹ làm trung gian cho thỏa thuận với Taliban ở Qatar năm 2020, theo đó Mỹ và NATO sẽ rút toàn bộ quân vào tháng 5/2021 để đổi lấy các đảm bảo an ninh từ nhóm phiến quân. Khi Tổng thống Joe Biden nhậm chức hồi đầu năm, ông lùi thời hạn rút quân tới 31/8 và không đưa ra điều kiện nào.
Theo thỏa thuận tại Qatar, Taliban cam kết tổ chức đàm phán hòa bình với chính phủ Afghanistan, không tấn công Mỹ hoặc các lợi ích của nước này, và không hỗ trợ các nhóm như al-Qaeda tấn công Mỹ.
Sau khi đạt thỏa thuận, chính quyền Trump cắt giảm mạnh lực lượng ở Afghanistan và vẫn cam kết thời hạn 1/5, ngay cả khi Taliban tăng cường tấn công lực lượng an ninh chính phủ Afghanistan. Trump tiếp tục cắt giảm quân số sau khi thất cử tháng 11 năm ngoái, chỉ để lại 2.500 binh sĩ cùng khoảng 16.000 nhà thầu dân sự.
Taliban dường như có ý định dùng biện pháp quân sự để khôi phục quyền lực bị lật đổ 20 năm trước, sau khi Mỹ và các lực lượng nước ngoài rút quân. Quan chức quốc phòng Mỹ giấu tên hôm 11/8 tiết lộ tình báo Mỹ đánh giá Taliban có thể vây hãm Kabul trong 30 ngày và chiếm thủ đô trong vòng 90 ngày.
Đại sứ quán Mỹ tại Kabul hôm nay kêu gọi toàn bộ công dân nước này lập tức rời Afghanistan bằng các chuyến bay thương mại có sẵn, trong bối cảnh chiến sự leo thang. Đại sứ quán cho biết khả năng hỗ trợ công dân Mỹ ở Afghanistan hiện "cực kỳ hạn chế" do tình hình an ninh xấu đi và nhân viên đã bị giảm.
Huyền Lê (Theo AFP)