Tổng thống Donald Trump cùng đảng Cộng hòa đã thu hút được khoản tiền khổng lồ khoảng 250 triệu USD từ những người ủng hộ trung thành kể từ ngày bầu cử 3/11.
Hơn 60 triệu USD trong số đó thuộc về ủy ban hành động chính trị (PAC) mới có tên Save America mà Trump sẽ kiểm soát sau khi ông rời nhiệm sở. 60 triệu USD là khoản tiền gần bằng số Trump đã chi để giành chiến thắng trong vòng bầu cử sơ bộ của đảng Cộng hòa năm 2016.
Khoản tiền quyên góp lớn sau bầu cử giúp Trump có nhiều lựa chọn cho những tham vọng hậu Nhà Trắng của mình, như khẳng định vị thế chính trị trong đảng, tri ân những người trung thành, chi trả cho các chuyến đi lại và mít tinh, thuê nhân viên, thanh toán các hóa đơn pháp lý và thậm chí đặt nền móng tái tranh cử năm 2024.
Số tiền cũng củng cố vị thế của Trump là người gây quỹ hàng đầu của đảng Cộng hòa, ngay cả khi thất cử. "Hiện tại, ông ấy là 'linh hồn' của đảng Cộng hòa", John McLaughlin, nhà thăm dò ý kiến của đảng Cộng hòa, người đã làm việc trong chiến dịch tái tranh cử của Trump, nói. "Đảng biết rằng gần như mọi đô la họ huy động được trong 4 năm qua đều là nhờ Donald Trump".
Tổng thống Trump tại mít tinh ở Georgia ngày 7/12. Ảnh: AFP.
Trump và Ủy ban Quốc gia đảng Cộng hòa đã chi khoảng 15 triệu USD cho chi phí pháp lý và các chi tiêu khác liên quan đến việc thách thức kết quả bầu cử từ ngày 15/10 đến ngày 23/11.
Trong chiến dịch vận động, nhiều khoản chi lớn, như mua quảng cáo truyền hình và kỹ thuật số, được tiến hành thông qua một công ty trách nhiệm hữu hạn có tên American Made Media Consultants. Điều đó cho phép chiến dịch tranh cử của Trump và ủy ban chung của họ với đảng Cộng hòa giữ kín nhiều chi tiết về chi tiêu, bao gồm việc ai được trả tiền và số tiền bao nhiêu.
Hơn 700 triệu USD đã được chuyển cho American Made Media Consultants kể từ đầu năm 2019. Lara, con dâu Trump và John, cháu của Phó tổng thống Mike Pence, từng là thành viên hội đồng quản trị công ty này cho đến khi từ chức tháng 10/2019.
Hậu bầu cử, chiến dịch của Trump cũng chi 2,2 triệu USD cho quảng cáo qua tin nhắn liên quan đến yêu cầu kiểm phiếu lại thông qua công ty nói trên.
Số tiền 250 triệu USD mà Trump và đảng Cộng hòa huy động được trong 6 tuần qua đủ để thanh toán tất cả hóa đơn còn lại từ chiến dịch vận động tranh cử và nỗ lực thách thức pháp lý không hiệu quả, thậm chí vẫn còn dư hàng chục triệu USD.
Tuy nhiên, chưa rõ kế hoạch chi tiêu của Trump với số tiền này sẽ thế nào. Các phụ tá nói rằng việc ông từ chối chấp nhận chiến thắng của Joe Biden đã khiến việc lập kế hoạch chính trị nội bộ chững lại, khi một số cố vấn trong nhóm thân tín thậm chí còn ngần ngại hỏi ý kiến ông về việc thiết lập lộ trình hành động cho năm 2021 và sau đó. Trump đã ám chỉ về khả năng tái tranh cử vào năm 2024, nhưng ông cũng có thể không làm vậy.
Một số chuyên gia tài chính chiến dịch suy đoán Trump có thể tìm cách sử dụng lượng tiền dư thừa trong PAC mới của mình để chi trả chi phí pháp lý cá nhân trong tương lai, khi ông nhiều khả năng phải đối mặt với các cuộc điều tra sau khi rời nhiệm sở. Tuy nhiên, một cố vấn cấp cao của Trump cho biết họ không nghĩ rằng số tiền sẽ được chi cho mục đích như vậy.
Trong khi đó, Meredith McGehee, giám đốc điều hành của Issue One, nhóm ủng hộ việc tăng cường minh bạch chính trị nói rằng Trump "đối mặt rất, rất, rất ít hạn chế về cách ông có thể tiêu số tiền này".
Trong 5 năm qua, Trump chưa bao giờ tránh việc chi hàng trăm nghìn USD huy động từ những người ủng hộ cho dịch vụ từ các doanh nghiệp của chính mình, hoạt động mà ông có thể tiếp tục khi mãn nhiệm.
Kể từ giữa tháng 10, Ủy ban Chiến thắng Trump - ủy ban gây quỹ chung của chiến dịch Trump với Ủy ban Quốc gia đảng Cộng hòa - đã trả hơn 710.000 USD cho Trump Hotel Collection, trong khi chiến dịch Trump tiếp tục trả hơn 37.000 USD mỗi tháng tiền thuê mặt bằng ở Tháp Trump.
Không rõ Trump sẽ đặt trụ sở cho hoạt động hậu Nhà Trắng của mình ở đâu và ai sẽ là người điều hành. Một số cố vấn cho rằng trụ sở có thể ở Florida, nơi ông dự định chuyển đến.
Khi là cựu tổng thống, Trump sẽ được trợ cấp một số tiền nhất định để thuê nhân viên và văn phòng suốt đời. Ông đang bắt đầu thảo luận về việc những trợ lý nào ở Cánh Tây sẽ tiếp tục đồng hành cùng mình. Các cố vấn chính trị cấp cao Bill Stepien, Justin Clark và Jason Miller có thể nằm trong số này.
Mặc dù con đường chính trị hậu Nhà Trắng của Trump phần lớn chưa được định hình, ông đã thể hiện mong muốn tiếp tục gây ảnh hưởng đến nền chính trị quốc gia, đặc biệt là trong nội bộ đảng Cộng hòa.
Ông đã hậu thuẫn đồng minh thân cận Ronna McDaniel tiếp tục đảm nhiệm vị trí chủ tịch Ủy ban Quốc gia đảng Cộng hòa thêm một nhiệm kỳ. Trump cũng gợi ý một đồng minh nên thách thức vị trí thống đốc Georgia của Brian Kemp, người làm phật lòng Trump vì bác bỏ cáo buộc của ông về gian lận bầu cử. Trump thậm chí đã hỏi các trợ lý làm thế nào ông có thể giữ quyền kiểm soát với đảng nếu không phải là ứng viên.
Một người thân cận với Trump nói rằng giờ ông có vẻ ít chắc chắn hơn về việc tuyên bố tái tranh cử năm 2024 so với hai tuần trước. Sự không chắc chắn đó đang gây ra lo lắng cho một số cố vấn và phụ tá, những người có thể tham gia các chiến dịch khác nhưng đang bị "mắc kẹt" cho đến khi Trump ra quyết định. Việc tuyên bố tranh cử tổng thống sẽ khiến Trump phải tuân thủ các quy định chặt chẽ hơn về chi tiêu chính trị và khai báo tài chính.
Tham vọng trong tương lai của Trump cũng "phủ bóng" lên việc ai sẽ kiểm soát một số tài sản có giá trị nhất của chiến dịch năm 2020, bao gồm danh sách dài những người ủng hộ đã quyên góp hàng trăm triệu USD cho ông. Cả Ủy ban Quốc gia đảng Cộng hòa và Trump đều có quyền được "hưởng" một phần dữ liệu cử tri quý giá này.
"Dù thất cử, Trump nhiều khả năng vẫn đóng vai trò quan trọng trong tương lai của đảng Cộng hòa", Whit Ayres, nhà thăm dò dư luận của đảng Cộng hòa, nói. "Rất khó để tưởng tượng ông ấy sẽ giống như George W. Bush, Barack Obama hay các cựu tổng thống khác - ít lên tiếng và không cố can thiệp vào cách tổng thống mới điều hành đất nước".
Phương Vũ (Theo NYTimes)
