- Cảm giác của bà ra sao trước những tranh cãi về việc thanh toán tác quyền nhạc phẩm Trịnh Công Sơn trong chuỗi liveshow của ca sĩ Khánh Ly vừa qua?
- Chúng tôi vẫn thường xuyên theo dõi việc này. Tôi buồn, thất vọng về cách ứng xử của những người cố tình bóp méo sự thật; thất vọng về những người "kinh doanh" trong lĩnh vực văn hóa nghệ thuật mà lại hành xử thiếu văn hóa, thiếu sự tôn trọng nên có đối với nhạc sĩ nói chung.
- Ban tổ chức liveshow Khánh Ly nghi ngờ tính xác thực của văn bản ủy quyền đại diện hợp pháp đối với tác quyền nhạc phẩm Trịnh Công Sơn mà gia đình bà trao cho Trung tâm Bảo vệ Quyền tác giả Âm nhạc Việt Nam (VCPMC). Bà có ý kiến gì?
- Chúng tôi có đầy đủ chứng cớ và cơ sở pháp lý. Và đây là lần đầu tiên việc này được nêu ra. Tại sao lại như vậy? Chúng tôi mong công chúng tự nhận xét về việc làm của Ban tổ chức và những cam kết mà họ đã ký với Trung tâm tác quyền. Nếu chúng tôi không có đầy đủ giấy tờ hợp lệ thì giữa chúng tôi và Trung tâm cũng không thể nào ký được hợp đồng ủy quyền theo đúng luật.
Từ trái qua: nhạc sĩ Trịnh Công Sơn, ca sĩ Khánh Ly và ca sĩ Trịnh Vĩnh Trinh. Ảnh tư liệu.
- Sự tranh cãi này có thể còn xuất phát từ một số nguyên nhân khác. Chẳng hạn, người ta cho rằng, nhạc sĩ Trịnh Công Sơn lúc sinh thời cho phép Khánh Ly hát nhạc của ông mà không cần xin tác quyền. Hoặc, người ta nghi ngờ, gia đình bà cũng chưa thống nhất cách quản lý gia tài nhạc Trịnh. Thực hư vấn đề này như thế nào?
- Tôi khẳng định, đây đều là những thông tin hoàn toàn sai sự thật. Người ta tự tạo ra để phục vụ mục đích nào đó của họ.
- Ban tổ chức show Khánh Ly cho rằng, tác quyền nhạc Trịnh trong các đêm diễn vừa qua bị áp giá quá cao. Bà có ý kiến gì về vấn đề này?
- Tôi nghĩ Trung tâm phải dựa trên những quy định của pháp luật Việt Nam và công ước quốc tế về tác quyền. Chúng tôi tôn trọng quyết định của Trung tâm. Giả sử nếu giá vé thấp hơn, số ghế ít hơn thì tiền tác quyền sẽ thấp hơn. Có ai trong chúng ta thắc mắc về chi phí dành cho ca sĩ tham gia chương trình không?
Chúng tôi luôn hy vọng có những đêm nhạc cho cộng đồng yêu nhạc Trịnh, cho những sinh viên nghèo, những người bán hàng rong, cho khán giả ở những miền đất nước còn quá khó khăn… Đó là ước nguyện của anh tôi, mà gia đình chúng tôi chỉ thực hiện được một phần qua chương trình "Nhớ Trịnh Công Sơn" diễn ra hàng năm tại Bình Quới (trước đây) và Phú Mỹ Hưng, quận 7 những năm qua. Mỗi năm trung bình có hơn 30.000 người vào cửa miễn phí thưởng thức chương trình do chúng tôi thực hiện.
- Khi làm đêm nhạc "Như cánh vạc bay" tại Hà Nội (ngày 6/7/2011), Đồng Dao đã thỏa thuận trực tiếp với bà mức tác quyền hơn 600.000 đồng mỗi bài. Vì sao lúc đó, gia đình bà không thông qua VCPMC?
- Chúng tôi luôn luôn quyết định giá tác quyền trên cơ sở: mục đích, số ghế, giá vé của mỗi chương trình để đề nghị một mức hợp lý và hợp tình. Nhưng thường người ta chỉ muốn được dùng miễn phí hoặc đề nghị một giá thấp đến bất hợp lý. Chính việc "thương lượng" trong các yêu cầu về tác quyền, đôi khi còn gây ra những hiểu lầm không cần thiết. Tôi quá mệt mỏi nên từ năm 2011 đã quyết định ủy quyền cho VCPMC xử lý theo đúng quy định pháp luật Việt Nam nói riêng, và quy ước quốc tế nói chung.
Gia đình chúng tôi từng ủng hộ các nhà tổ chức có điều kiện kinh tế hạn hẹn mà muốn thực hiện chương trình nhạc Trịnh Công Sơn nhằm mục đích phục vụ cộng đồng.
Ca sĩ Trịnh Vĩnh Trinh (áo dài xanh, thứ sáu từ phải qua) bên đại gia đình các anh, chị em.
- Một số nhạc sĩ phàn nàn về cách VCPMC trả lại tiền tác quyền mà họ đã ủy thác cho tổ chức này thu giúp. Với gia đình bà thì sao?
- Chúng tôi chưa hề thắc mắc hay có phàn nàn gì với Trung tâm về việc này. Trung tâm đã thực hiện đầy đủ nghĩa vụ của họ theo hợp đồng với gia đình chúng tôi.
- Sự quyết liệt của nhạc sĩ Phó Đức Phương khi đòi tiền tác quyền trong các show của Khánh Ly ở Hà Nội, Đà Nẵng làm dấy lên nghi ngờ có tác động từ gia đình nhạc sĩ Trịnh Công Sơn, bà nghĩ sao?
- Đó là một suy diễn có mục đích. Chúng tôi tôn trọng các quyết định của Trung tâm tác quyền và luôn nhìn hai khía cạnh của một vấn đề. Với tư cách giám đốc Trung tâm, nhạc sĩ Phó Đức Phương có trách nhiệm bảo vệ quyền lợi hợp pháp của hàng nghìn nhạc sĩ đã ủy quyền cho họ.
- Bà nhận xét gì về cách nhạc sĩ Phó Đức Phương đến trực tiếp trước mỗi đêm diễn của ca sĩ Khánh Ly để đòi tiền tác quyền?
- Nếu Ban tổ chức thực hiện đầy đủ nghĩa vụ, tôi nghĩ rằng việc lùm xùm đó đã không xảy ra. Tôi nghĩ, nếu chuyến trở về quê hương của chị Khánh Ly sau bao nhiêu năm xa cách có thêm những chương trình gần gũi hơn với cộng đồng, không thương mại quá thì anh tôi sẽ rất vui.
Danh ca Khánh Ly thể hiện ca khúc Trịnh Công Sơn trên sân khấu ở Đà Nẵng vào ngày 8/8. Ảnh: Maison de Bil.
- Bà nghĩ nếu nhạc sĩ Trịnh Công Sơn còn sống, ông sẽ nói sao về chuyện tranh cãi này?
- Trong hai chuyến trở về Việt Nam đầu tiên của chị Khánh Ly khi anh Sơn tôi còn sống, anh tôi từng đề nghị tổ chức một buổi hát trên sân cỏ không bán vé để cho người Việt Nam thuộc mọi tầng lớp có cơ hội nghe lại những bài hát yêu thích. Nhưng rất tiếc chị Khánh Ly không đồng ý.
Một nhà báo khác, bạn thân của anh Sơn đồng thời là người anh thân thiết của gia đình chúng tôi, từng đề nghị tổ chức một loạt chương trình Trịnh Công Sơn cho cộng đồng với cát-xê đầy đủ cho chị Khánh Ly. Loạt chương trình này chỉ nhằm mang nhạc Trịnh đến đông đảo quần chúng. Nhưng rất tiếc việc đó vẫn chưa thực hiện được do phía ban tổ chức và chị Khánh Ly bất đồng quan điểm. Tôi rất tiếc.
- Gia đình bà và nữ danh ca Khánh Ly có liên lạc gì kể từ khi vụ xung đột về tác quyền xảy ra đến nay?
- Đây là việc giữa Trung tâm tác quyền và Ban tổ chức show Khánh Ly vì chúng tôi đã ủy quyền cho Trung tâm. Chúng tôi hiểu là chị Khánh Ly rất bận rộn với những chương trình vừa qua nên hai bên không liên lạc. Tuy nhiên, tình cảm của anh em chúng tôi dành cho chị không bao giờ thay đổi.
Thoại Hà thực hiện