Khoảng 19h45 tối 8/8, nhạc sĩ Phó Đức Phương bất ngờ xuất hiện tại sảnh Cung thể thao Tiên Sơn, Đà Nẵng - nơi sắp diễn ra đêm nhạc đầu tiên của nữ danh ca Khánh Ly ở thành phố miền Trung. Phó Đức Phương bay đến Đà Nẵng ngay trong đêm diễn với mục đích gặp ban tổ chức. Khi thấy nhạc sĩ, thành viên ban tổ chức mau chóng mời ông vào phòng riêng để trao đổi.
Tại phòng riêng, ngay từ những phút đầu, nhạc sĩ Phó Đức Phương khá lớn tiếng khi giải thích sự có mặt của mình ở Đà Nẵng trong vai trò giám đốc Trung tâm bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam (VCPMC), đại diện các chủ sở hữu tác quyền ca khúc được biểu diễn trong đêm nhạc Khánh Ly.
Nhạc sĩ Phó Đức Phương tại phòng họp trao đổi với ban tổ chức trong đêm diễn Khánh Ly ở Đà Nẵng tối 8/8.
Khi thành viên ban tổ chức hỏi vì sao Phó Đức Phương không hẹn trước để trao đổi mà lại xuất hiện ngay trong đêm nhạc, nhạc sĩ cho biết, cực chẳng đã ông mới phải đến đây vì nếu không làm vậy thì ông chưa tròn trách nhiệm trước 3.000 tác giả trong nước, hàng triệu tác giả thế giới và trước luật pháp. Nhạc sĩ khẳng định, nhà nước có chỉ thị các ban ngành ở các thành phố phải làm một cách quyết liệt, phải kiểm tra thường xuyên, đột xuất tình hình vi phạm tác quyền.
"Tôi không cần hẹn thì anh cũng phải lập tức tìm đến tôi rồi. Tôi đến đây để ngăn chặn một hành vi xâm phạm luật pháp về quyền tác giả đang sắp sửa xảy ra. Nếu các anh chưa xin phép tác giả tức là chưa có quyền sử dụng tác phẩm trong chương trình. Luật pháp ghi rằng, khi sử dụng tác phẩm của các tác giả thì anh phải xin phép và trả tiền. Mà cho đến giờ này, các anh vẫn chưa chịu thực hiện nghĩa vụ đó và chưa làm hợp đồng trả tiền", ông Phó Đức Phương nói.
Phó Đức Phương cũng cho biết, ban tổ chức chương trình từng cử đại diện đến VCPMC để trao đổi chuyện tác quyền nhưng cách trao đổi này chỉ "qua quýt và vu vơ, đối phó là chính, không thống nhất được gì". Theo nhạc sĩ, đấy không phải là sự thỏa thuận bởi ban tổ chức chương trình chưa có văn bản nào chứng tỏ, họ đã được các tác giả cho phép sử dụng tác phẩm trình diễn trong đêm nhạc.
Trả lời thắc mắc của Phó Đức Phương, luật sư Sơn, đại diện cho ban tổ chức chương trình Khánh Ly khẳng định, họ rất tôn trọng pháp luật và mong muốn thực thi pháp luật. Ban tổ chức đã làm việc trực tiếp với chủ sở hữu các tác phẩm để thỏa thuận về vấn đề bản quyền các ca khúc được trình diễn, gồm có: nhạc sĩ Phú Quang, Phạm Duy, Trương Quý Hải, Nguyễn Ánh 9... Chỉ riêng với trường hợp các ca khúc của Trịnh Công Sơn, ban tổ chức yêu cầu phải có giấy ủy quyền của tác giả hoặc người sở hữu hợp pháp thì mới được thay mặt đòi tác quyền tác phẩm Trịnh Công Sơn.
Cuộc gặp kết thúc vẫn chưa đi đến được thống nhất chung của cả hai bên: Ban tổ chức (phải) và trung tâm VCPMC.
"Các nghị định về tác quyền đều có quy định rõ: tổ chức đại diện cho tập thể tác giả phải có giấy ủy quyền của tác giả hoặc người sở hữu hợp pháp thì mới được thay mặt đòi tác quyền. Chúng tôi thấy trong hợp đồng của trung tâm VCPMC với gia đình ông Trịnh Công Sơn chủ yếu có một mình bà Trịnh Vĩnh Trinh nói rằng, bà là đại diện cho tất cả bảy người thừa kế trong gia đình. Chúng tôi yêu cầu phải có bản xác nhận đầy đủ chữ ký và công chứng thì mới có thể đàm phán tiếp về giá cả", luật sư Sơn nói.
Đáp lại ý kiến này, Phó Đức Phương cho rằng, ban tổ chức chương trình cố làm khó ông về mặt thời gian vì yêu cầu này chỉ vừa được đưa ra mới đây nên ông khó lòng mà làm kịp. Tuy vậy, nhạc sĩ cũng đưa ra lá thư của bà Trịnh Vĩnh Trinh về vấn đề đại diện tác quyền cho các ca khúc của Trịnh Công Sơn kèm theo chữ ký của ba thành viên khác trong gia đình. Riêng với nhạc sĩ Phú Quang, Phó Đức Phương nhận định, việc nhạc sĩ này làm việc trực tiếp với ban tổ chức đêm nhạc Khánh Ly để ký hợp đồng thỏa thuận tác quyền là vi phạm đạo lý lẫn pháp luật. "Phú Quang đã ký hợp đồng ủy thác cho VCPMC đại diện ông thực hiện các ký kết tác quyền toàn bộ ca khúc. Vậy mà giờ Phú Quang tự làm riêng thì không có tính pháp lý, gây rối loạn...", ông nói.
Cuộc tranh cãi giữa hai bên kéo dài đến khoảng 21h. Tại buổi trao đổi này còn có sự góp mặt của Thanh tra Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Đà Nẵng. Vị đại diện yêu cầu hai bên phải đi đến một quan điểm thống nhất chứ không thể tranh cãi mãi. Sau đó, đại diện Thanh tra Sở bỏ cuộc họp ra ngoài. Dù vậy, giữa nhạc sĩ Phó Đức Phương và ban tổ chức đêm nhạc vẫn không tìm được tiếng nói chung.
Sau cùng, bảo vệ của đêm nhạc đến mời mọi người giải tán khỏi khu vực tổ chức chương trình. Cho đến khi được mời ra ngoài, nhạc sĩ Phó Đức Phương vẫn khẳng định đêm nhạc Khánh Ly vi phạm vấn đề tác quyền.
Trước đó, vài giờ trước đêm diễn 2/8 của Khánh Ly ở Trung tâm hội nghị quốc gia Hà Nội, ban tổ chức show "Khánh Ly in Hà Nội" cũng phải gặp nhạc sĩ Phó Đức Phương để giải quyết vấn đề về tác quyền. Vị nhạc sĩ tuyên bố, nếu phía tổ chức không có động thái gì về việc trả tiền tác quyền, ông sẵn sàng lên tận sân khấu để đòi họ làm tròn nghĩa vụ. Tại đây, hai bên có thỏa thuận ban đầu và hẹn làm việc lại vào ngày 4/8 để hoàn tất thủ tục.
Ở trường hợp show Khánh Ly, VCPMC quyết định chỉ lấy 5% trong số 40% doanh thu bán vé nhằm tạo điều kiện cho phía tổ chức làm quen với luật tác quyền. Theo đó, số tiền đơn vị tổ chức show Khánh Ly phải trả là khoảng 170 triệu đồng chưa bao gồm thuế, theo công thức 5% x 40% số vé x 2,4 triệu đồng tiền vé trung bình.
Tuy vậy, sau buổi làm việc ngày 4/8, ban tổ chức cho biết, họ thấy rằng thỏa thuận này chưa hợp lý nên chưa tiến hành thanh toán.
|
Bất chấp những tranh cãi về tiền tác quyền ca khúc Trịnh Công Sơn diễn ra ở hậu trường, đêm Khánh Ly ở Đà Nẵng diễn ra thành công. Khoảng 20h30, đêm nhạc bắt đầu với số lượng khán giả đến khá đông. Khánh Ly cùng các khách mời thể hiện những nhạc phẩm tiêu biểu của Trịnh Công Sơn, Phạm Duy, Phú Quang, Nguyễn Ánh 9... trong sự thưởng thức và cộng hưởng đầy cảm xúc từ khán giả. Khánh Ly và Lệ Thu có những giây phút tâm sự về kỷ niệm. Nữ danh ca gắn liền với âm nhạc Trịnh Công Sơn nhiều lần nghẹn ngào khi trình diễn khoảng 3-4 tác phẩm trong tiếng đàn của nhạc sĩ Nguyễn Ánh 9. Khi Khánh Ly hát bài cuối cùng để nói lời chia tay, rất đông khán giả ùa lên sân khấu để hòa vào ca khúc cùng bà và tặng cho bà những bông hoa tươi thắm. |
Thoại Hà
Ảnh: Maison De Bil