"Trinh sát cơ P-8A di chuyển qua không phận quốc tế trên eo biển Đài Loan hôm 13/7. Hoạt động này tuân thủ luật pháp quốc tế, nhằm duy trì quyền đi lại và tự do của mọi quốc gia", hải quân Mỹ ra thông cáo cho biết hôm nay.
Hải quân Mỹ khẳng định hoạt động này thể hiện cam kết của Washington với khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương tự do và rộng mở. "Quân đội Mỹ sẽ tiếp tục hoạt động ở mọi khu vực được luật pháp quốc tế cho phép", thông cáo có đoạn.
Bộ tư lệnh Chiến khu miền Đông quân đội Trung Quốc thông báo đã bám sát và theo dõi chặt chẽ hoạt động của máy bay Mỹ, thêm rằng các lực lượng đang trong trạng thái báo động cao và sẽ "kiên quyết bảo vệ chủ quyền, an ninh quốc gia".
Giới chức đảo Đài Loan chưa bình luận về thông tin.
Trinh sát cơ P-8A Mỹ hoạt động trên Thái Bình Dương hồi tháng 2. Ảnh: US Navy
Chuyến bay diễn ra một ngày sau khi cơ quan phòng vệ Đài Loan thông báo không quân, hải quân Trung Quốc đang diễn tập quy mô lớn ở khu vực nam và đông nam hòn đảo. Nhiều máy bay Trung Quốc đã tiến vào vùng nhận dạng phòng không quanh đảo Đài Loan, cũng như vượt qua đường trung tuyến chia đôi eo biển cùng tên.
Trung Quốc tuyên bố Đài Loan là một tỉnh chờ thống nhất và không loại trừ khả năng sử dụng vũ lực để thu hồi. Trong khi đó, Đài Loan khẳng định chỉ người dân của họ mới có thể quyết định tương lai của hòn đảo.
Bắc Kinh từ lâu tuyên bố eo biển Đài Loan không phải "vùng biển quốc tế" mà là một phần vùng đặc quyền kinh tế của họ, cho rằng các phương tiện quân sự nước ngoài bị hạn chế hoạt động ở khu vực. Trung Quốc nhiều lần phản đối Mỹ và đồng minh điều tàu chiến, máy bay đi qua eo biển, nhưng thường không tiến hành các biện pháp ngăn cản trên thực địa.
Giới lãnh đạo Mỹ thừa nhận nguyên tắc "Một Trung Quốc", song vẫn duy trì quan hệ không chính thức với Đài Loan. Washington chủ trương ủng hộ quyền tự định đoạt tương lai của người dân hòn đảo, đồng thời gia tăng bán vũ khí để giúp Đài Loan củng cố năng lực phòng thủ.
Đường trung tuyến ở eo biển Đài Loan. Đồ họa: CSIS
Vũ Anh (Theo Reuters)