Cục Quản lý cạnh tranh (Bộ Công Thương) vừa đưa ra những hướng dẫn cơ bản cho người dân để tránh rơi vào bẫy của các hệ thống đa cấp lừa đảo. Theo đó, người tham gia cần lưu ý các điểm sau để nhận biết các công ty đa cấp biến tướng:
Thứ nhất, người dân cần tìm hiểu về doanh nghiệp đa cấp trước khi tham gia trên các tiêu chí: Giấy chứng nhận đăng ký hoạt động; Doanh nghiệp đã từng có tranh chấp, khiếu nại, khiếu kiện hoặc bị cơ quan có thẩm quyền xử phat chưa; Tìm hiểu thông tin về lịch sử hình thành và hoạt động đa cấp của doanh nghiệp.
Thứ hai, người tham gia cần lưu ý phương thức bán hàng. Mọi loại hình dịch vụ hoặc các hình thức kinh doanh khác như hợp tác đầu tư, huy động vốn... không được tiến hành kinh doanh theo phương thức đa cấp (trừ những trường hợp sẽ được pháp luật quy định rõ). Người tham gia cũng có quyền yêu cầu doanh nghiệp cung cấp tài liệu, chứng từ chứng minh nguồn gốc, chỉ tiêu chất lượng của hàng hóa.
Cục Quản lý cạnh tranh cho biết, hiện hơn 80% hàng hóa được bán đa cấp là thực phẩm chức năng. Theo quy định hiện hành, đây không phải là thuốc chữa bệnh. Do đó, mọi hình thức thông tin, quảng cáo thực phẩm chức năng có công dụng chữa bệnh là hoàn toàn không chính xác.
Thứ ba, người tham gia đa cấp cần tìm hiểu kỹ chương trình trả thưởng, hoa hồng của doanh nghiệp. Hoa hồng lợi ích người tham gia chỉ có được khi bán hàng hóa, không phải từ việc lôi kéo dụ dỗ người khác tham gia vào mạng lưới đa cấp.
Theo quy định, tổng trị giá hoa hồng, tiền thưởng và các lợi ích kinh tế khác trả cho người tham gia bán hàng đa cấp trong một năm quy đổi thành tiền không được vượt quá 40% doanh thu trong năm của doanh nghiệp bán hàng đa cấp.
Thứ tư, người tham gia bán hàng đa cấp có quyền chấm dứt hợp đồng với thông báo bằng văn bản cho doanh nghiệp trước thời hạn tối thiểu là 10 ngày làm việc. Trong thời hạn 30 ngày kể từ khi chấm dứt hợp đồng, doanh nghiệp bán hàng đa cấp có trách nhiệm thanh toán cho người tham gia tiền hoa hồng, tiền thưởng và các lợi ích kinh tế khác.
Ngoài ra, Cục Quản lý Cạnh tranh cũng cho biết, những hành vi bị cấm đối với người tham gia bán hàng đa cấp gồm:
Yêu cầu trả một khoản tiền nhất định, nộp tiền đặt cọc hoặc phải mua một lượng hàng hóa nhất định dưới bất kỳ hình thức nào để được quyền tham gia mạng lưới bán hàng đa cấp.
Cung cấp thông tin sai lệch hoặc gây nhầm lẫn về lợi ích của việc tham gia hệ thống; tính chất, công dụng của hàng hóa, hoạt động của doanh nghiệp để dụ dỗ người khác tham gia.
Tổ chức các buổi hội thảo, hội nghị khách hàng, hội thảo giới thiệu sản phẩm, đào tạo mà không được doanh nghiệp bán hàng đa cấp ủy quyền bằng văn bản.
Lôi kéo, dụ dỗ, mua chuộc người tham gia bán hàng đa cấp của doanh nghiệp khác tham gia vào mạng lưới của doanh nghiệp mình.
Lợi dụng chức vụ, quyền hạn, địa vị xã hội để yêu cầu người khác tham gia vào mạng lưới bán hàng đa cấp hoặc mua hàng hóa kinh doanh theo phương thức này.