Sáng 29/11, TAND Cấp cao tại TP HCM mở phiên phúc thẩm xem xét đơn kêu oan của bị cáo Lê Thị Thanh Thúy (42 tuổi, Chủ tịch Công ty Hoa Tháng Năm) về bản án 5 năm tù tội Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí theo Điều 219 BLHS 2015.
Bản án sơ thẩm trước đó xác định bà Thuý là đồng phạm xúi giục, tác động cựu Phó chủ tịch thường trực UBND TP HCM Nguyễn Thành Tài (69 tuổi) giao và cho thuê khu đất 5.000 m2 số 8-12 Lê Duẩn (quận 1) sai pháp luật. Hành vi của ông Tài, Thuý và các bị cáo khác gây thiệt hại 1.927 tỷ đồng cho Nhà nước.
Trong đơn kháng cáo, Thúy cho rằng toà sơ thẩm không có chứng cứ vật chất để xác định bà "xúi giục, tác động" ông Tài sai phạm. Việc bà muốn tham gia thực hiện dự án là nhu cầu thực tế của công ty và cũng phù hợp với chủ trương của thành phố.
Bị cáo Lê Thị Thanh Thúy nghe tuyên án tại phiên sơ thẩm, tháng 9/2020. Ảnh: Hữu Khoa
Ngoài ra, Chủ tịch Công ty Hoa Tháng Năm cũng đề nghị HĐXX cấp phúc thẩm xác định lại thiệt hại trong vụ án. Theo bà, lúc được giao đất, công ty đã hoàn thành nghĩa vụ tài chính theo kết luận của Hội đồng định giá tài sản số 8 Lê Duẩn là 647 tỷ đồng. Còn đối với nhà số 12 Lê Duẩn - hình thức thành phố áp dụng là "cho thuê đất trả tiền hàng năm" nên không mất đi quyền sở hữu bị thiệt hại.
Ngoài ra, bị cáo Thuý cho rằng, tòa sơ thẩm tuyên tịch thu phần vốn góp 190 tỷ đồng của Công ty Hoa Tháng Năm vào Công ty Lavenue là không công bằng trong khi các cổ đông khác được trả lại.
Tương tự, ông Nguyễn Thành Tài và 3 người khác cũng đề nghị cấp phúc thẩm xác định lại thiệt hại của vụ án, từ đó xem xét giảm nhẹ hình phạt cho mình.
Trong bản kháng cáo dài 5 trang viết tay, ông Nguyễn Thành Tài cho rằng, hành vi của mình thực tế không gây ra thiệt hại hay thất thoát lãng phí cho Nhà nước, bởi đến nay công ty được giao đất, cho thuê đất chưa chuyển giao quyền sử dụng cho bất kỳ bên nào. "Việc áp dụng hai hình thức giao đất, cho thuê đất tại số 8-12 Lê Duẩn về bản chất và trên thực tế vẫn an toàn cho tài sản Nhà nước", đơn kháng cáo nêu.
Theo ông Tài, hiện khu đất này là mặt bằng trống, sẵn sàng cho kế hoạch thực hiện một dự án mới hoặc đấu giá quyền sử dụng đất của UBND TP HCM và đã được tòa cấp sơ thẩm tuyên thu hồi. Giá trị quyền sử dụng đất lúc này nếu đấu giá sẽ cao hơn nhiều so với thời điểm xảy ra hành vi phạm tội. Nếu có thiệt hại thì cũng được khắc phục hoàn toàn. Từ đó, ông xin tòa cấp phúc thẩm miễn trách nhiệm hình sự.
Phiên xử phúc thẩm cũng sẽ xem xét kháng cáo của nhiều người liên quan cùng kháng ghị của Viện trưởng VKSND TP HCM.
Bị cáo Nguyễn Thành Tài trong phiên tòa sơ thẩm hồi năm ngoái. Ảnh: Hữu Khoa
Theo bản án sơ thẩm, khu nhà đất 8-12 Lê Duẩn là tài sản Nhà nước, thành phố có chủ trương xây dựng khách sạn 5 sao và trung tâm thương mại, yêu cầu đấu thầu chọn nhà đầu tư uy tín, không áp dụng hình thức liên doanh. Tuy nhiên, năm 2011, ông Tài "do quen biết" Thuý nên đã ký nhanh, ký nhiều văn bản sai quy định, chủ trương của thành phố; chấp thuận cho công ty của Thuý hợp tác đầu tư 30% vốn và thành lập Công ty cổ phần Lavenue đứng ra thực hiện dự án.
Lê Thị Thanh Thúy được xác định là lợi dụng mối quan hệ tình cảm với ông Tài, tự nhận Hoa Tháng Năm là công ty "có kinh nghiệm trong lĩnh vực bất động sản, nhà hàng, khách sạn, có năng lực tài chính" để tác động xin tham gia dự án không phải cạnh tranh, không đấu giá quyền sử dụng đất hay đấu thầu dự án. Thực tế, Công ty Hoa Tháng Năm không có năng lực tài chính và kinh nghiệm, chưa tham gia bất cứ dự án nào
Từ sự chỉ đạo của ông Tài, Đào Anh Kiệt (Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường); Trương Văn Út (Phó phòng Quản lý đất, Sở Tài Nguyên và Môi trường); Nguyễn Hoài Nam (Trưởng phòng Quản lý đất, Sở Tài Nguyên và Môi trường) đã tham mưu cho ông Tài ký các quyết định cho thuê đất, giao đất trái pháp luật.
Tháng 6/2011, ông Tài ký quyết định cho Công ty Lavenue sử dụng toàn bộ khu đất xây khách sạn cao cấp, thương mại dịch vụ, căn hộ cho thuê với thời hạn sử dụng đất là 50 năm. Hình thức sử dụng là Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng tại số 8 Lê Duẩn và cho thuê hàng năm với khu đất số 12 Lê Duẩn. Tổng nghĩa vụ tài chính công ty này phải nộp ngân sách là hơn 647 tỷ đồng bao gồm cả thuế giá trị gia tăng và tiền thuê theo đơn giá thị trường.
Các cơ quan tố tụng xác định, việc ông Tài chấp thuận áp dụng hai hình thức giao đất và cho thuê đất đối với cùng một dự án, cũng như chấp thuận cho Công ty Lavenue thanh lý nhà số 12 Lê Duẩn mà không giao cơ quan chức năng thẩm định giá trị còn lại là trái quy định.
Thiệt hại mà ông Tài và các đồng phạm gây là 2.554 tỷ đồng - tương đương giá trị quyền sử dụng đất tai thời điểm khởi tố vụ án. Do Công ty Lavender đã nộp ngân sách 647 tỷ đồng, nên thiệt hại còn 1.927 tỷ.
Hồi tháng 9 năm ngoái, TAND TP HCM xử sơ thẩm, xác định, tại thời điểm giao đất thực hiện dự án 8-12 Lê Duẩn, nếu việc lựa chọn nhà đầu tư và hình thức giao đất theo đúng quy định của pháp luật - tức là phải qua đấu giá và thực hiện giao đất thu tiền sử dụng đất thì Nhà nước sẽ thu hồi được khoản tiền tương đương giá trị quyền sử dụng đất gắn liền với tài sản trên đất. Theo Hội đồng định giá, giá trị quyền sử dụng đất lúc này là hơn 900 tỷ đồng. Nhưng với quyết định giao đất ngày 14/6/2011 do ông Tài ký, Nhà nước chỉ thu được hơn 647 tỷ đồng.
Như vậy thiệt hại thực tế tại thời điểm thực hiện hành vi giao đất cho Công ty Lavender là 252 tỷ đồng (900 tỷ trừ 647 tỷ đồng). Tuy nhiên, do vụ án đã được kịp thời phát hiện, ngăn chặn, khu đất được thu hồi trả lại cho Nhà nước nên chỉ còn thiệt hại hơn 4,7 tỷ - là phần chênh lệch giá trị căn nhà trên đất.
Từ đó, HĐXX tuyên phạt ông Tài 8 năm tù về tội Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí theo Điều 219 BLHS 2015. Các bị cáo khác nhận từ 3 đến 5 năm tù.
Tòa buộc ông Tài và các bị cáo phải liên đới bồi thường 4,7 tỷ đồng thiệt hại. Đồng thời tịch thu gần 190 tỷ đồng phần vốn góp của Công ty Hoa Tháng Năm vào Công ty Lavenue vì cho rằng đây là tiền dùng để thực hiện hành vi phạm tội.
Không đồng ý với phán quyết này, VKS cùng cấp sau đó kháng nghị. Theo VKS, thiệt hại cần được xác định tại thời điểm khởi tố vụ án là hơn 1.927 tỷ đồng theo cáo trạng của VKSND Tối cao, không phải là hơn 252 tỷ đồng tại thời điểm các bị cáo thực hiện hành vi phạm tội...
Ngoài vụ án này, ông Tài vừa bị TAND TP HCM tuyên phạt 5 năm tù do sai phạm trong việc phê duyệt chủ chương hoán đổi tài sản thuộc sở hữu Nhà nước cho đại gia bất động sản Dương Thị Bạch Diệp (73 tuổi, tức Diệp Bạch Dương, Giám đốc công ty cùng tên).
Hải Duyên