Theo Bác sĩ Trương Hữu Khanh - Phó chủ tịch Liên chi hội Bệnh truyền nhiễm TP HCM, để bảo đảm sức khỏe cho học sinh trong năm học mới, phụ huynh nên tiêm đầy đủ các loại vaccine phòng bệnh truyền nhiễm cho trẻ như cúm mùa, viêm não, viêm màng não, viêm phổi do phế cầu...

"Mùa thu - đông, cũng là mùa tựu trường, có điều kiện thời tiết thuận lợi cho nhiều virus, vi khuẩn phát triển. Trong môi trường như trường học đường, nhà trẻ, ký túc xá có mật độ tiếp xúc đông đúc, học tập và sinh hoạt chung khiến mầm bệnh càng dễ lan", Bác sĩ Khanh nhấn mạnh.

BS Bạch Thị Chính, Giám đốc Y khoa Hệ thống tiêm chủng VNVC, cho biết trẻ trong độ tuổi đi nhà trẻ, mầm non, tiểu học là nhóm rất nhạy cảm với các bệnh truyền nhiễm bởi hệ thống miễn dịch chưa hoàn thiện. Tuổi này trẻ có xu hướng đưa mọi thứ vào miệng và hiếm khi rửa tay sạch khiến virus và vi khuẩn lây nhiễm nhanh chóng qua đường hô hấp.

Theo các chuyên gia, một trong những bệnh nguy hiểm thường gặp ở trường học là cúm, với các triệu chứng ban đầu là gồm sốt, ho, chảy nước mũi, nhức mỏi cơ... Bệnh thường gây nhầm lẫn với cảm lạnh thông thường nên dễ bị bỏ qua. BS Chính khuyến cáo, nếu không được điều trị kịp thời, cúm diễn tiến cấp tính thành viêm phổi, suy hô hấp, hoặc khởi phát các bệnh tiềm tàng như hen suyễn, thuyên tắc phổi mạn tính - COPD. Đặc biệt, trẻ nhỏ mắc cúm có thể diễn tiến ác tính, gây viêm não, viêm cơ tim, suy đa cơ quan, dẫn đến những gánh nặng bệnh tật lâu dài như viêm khớp, các bệnh lý tim mạch, khờ khạo, kém phát triển về thần kinh và vận động.

Các bệnh viêm não, viêm màng não do não mô cầu cũng là bệnh nguy hiểm với trẻ do diễn biến nhanh và thường biến chứng tại chỗ. Các bệnh này có triệu chứng như sốt, đau đầu dữ dội, buồn nôn và nôn, cứng cổ, phát ban xuất huyết hình sao hoặc có mụn nước,... Nếu không được phát hiện sớm để điều trị kịp thời, trẻ có thể tử vong trong 24 giờ kể từ khi có triệu chứng đầu tiên như trên. Có khoảng 20% trẻ phải chịu những di chứng như bại não, chậm phát triển tâm thần vận động, suy đa cơ quan, đoạn chi... do biến chứng của bệnh.

Theo ThS.BS Trần Thị Mai Trinh, khoa Nhi, BVĐK Tâm Anh, các số liệu thống kê cho thấy hiện nay tại TPHCM số F0 là trẻ em nhập viện tăng cao, việc đồng nhiễm Covid-19 với các mầm bệnh khác có thể làm phức tạp việc chẩn đoán, điều trị. "Khả năng diễn tiến nặng do Covid-19 ở trẻ nhỏ được ghi nhận thấp hơn so với người lớn và người cao tuổi. Tuy nhiên, nếu trẻ đồng nhiễm Covid-19 và cúm, viêm não, viêm màng não và các bệnh nguy hiểm khác, trẻ sẽ có nguy cơ cao bị chẩn đoán nhầm hoặc bỏ sót điều trị do các triệu chứng tương tự, dẫn đến nhiều triệu chứng nặng, nguy cơ tổn thương nặng nề trên đa cơ quan, tổn thương hệ thần kinh trung ương, tăng nguy cơ tử vong", BS Mai Trinh khuyến cáo thêm.

Trẻ tiền học đường (4-6 tuổi) thường dễ bị quên tiêm nhắc lại các loại vaccine. Theo UNICEF, tại Việt Nam hiện có 52 trong số 63 tỉnh thành chưa đạt tiến độ mục tiêu 90% trẻ em được tiêm chủng đầy đủ các loại vaccine cơ bản được khuyến nghị khi tròn 12 tháng tuổi. Điều này hình thành "khoảng trống miễn dịch" khiến nhiều trẻ có nguy cơ mắc bệnh hơn và gây áp lực cho hệ thống y tế. Do đó, phụ huynh nên cho trẻ tiêm vaccine phòng bệnh đầy đủ, đặc biệt là vaccine phòng cúm mùa và viêm màng não do não mô cầu trước khi trẻ quay trở lại trường học.

Theo BS Chính, hiện nay, các bệnh nguy hiểm ở trẻ học đường đều có vaccine phòng ngừa. Cúm và biến chứng do cúm đã có thể ngừa được bằng vaccine cúm tứ giá thế hệ mới Vaxigrip Tetra (Pháp) Influvac Tetra (Hà Lan) phòng hiệu quả 4 chủng cúm A/H3N2, A/H1N1, B/Yamagata và B/Victoria, hiệu quả lên đến 90%. Đối với bệnh não mô cầu, trẻ có thể tiêm vaccine Menactra phòng hiệu quả viêm màng não do não mô cầu các chủng A, C, Y và W135, vaccine VA-Mengoc-BC phòng ngừa viêm màng não do não mô cầu các chủng BC. Ngoài ra, để bảo vệ sức khỏe, trẻ nên được tiêm đầy đủ các loại vaccine phòng bệnh như sởi - rubella - quai bị, ho gà - bạch hầu - uốn ván, dại, tả, viêm não Nhật Bản, phế cầu khuẩn, thương hàn...

Bên cạnh chủ động tiêm vaccine cho trẻ, phụ huynh và giáo viên nên thường xuyên nhắc nhở trẻ duy trì thói quen rửa tay sạch bằng xà phòng hoặc dung dịch sát khuẩn tay khi ở trường học cũng như ở nhà; không đưa tay lên mắt, mũi, miệng; giữ môi trường sống sạch sẽ, thoáng mát. Giáo viên cần chú ý phát hiện sớm những trẻ có biểu hiện ho, sốt, sổ mũi và liên hệ gia đình đưa trẻ đến cơ sở y tế thăm khám, kịp thời cách ly điều trị nếu mắc các bệnh truyền nhiễm.

Anh Ngọc