Bác sĩ chuyên khoa I Bạch Thị Chính - Giám đốc Y khoa, Hệ thống Trung tâm Tiêm chủng cho Trẻ em và Người lớn VNVC cho biết, trong 100 ngày thực hiện giãn cách, nhiều trẻ em không được tiêm chủng đầy đủ. Điều này tiềm ẩn nhiều rủi ro vì ngay sau giãn cách dịch bệnh truyền nhiễm có thể quay trở lại. Đa số bệnh truyền nhiễm có vaccine phòng ngừa, cụ thể như thủy đậu, sởi... Viêm màng não cũng là bệnh truyền nhiễm, cần tiêm ngừa cả hai vaccine phòng viêm não mô cầu AC và BC. Bệnh chân tay miệng hiện chưa có vaccine phòng ngừa.

Bác sĩ Chính chia sẻ thêm, thông thường, thủy đậu chỉ mắc một lần trong đời, còn viêm màng não dễ nhiễm lại nếu như không có hệ miễn dịch tốt. Trẻ mắc sẽ có nguy cơ nặng hơn người lớn, chi phí nằm viện, di chứng không thể tính được về mặt kinh tế. Thủy đậu tưởng chừng rất đơn giản nhưng có thể để lại chứng viêm não. Tương tự, nhắc tới sởi, chúng ta có thể nghĩ không nguy hiểm khi chỉ thấy những nốt ban trên da. Tuy nhiên, nếu không tiêm phòng đầy đủ, 5-10 năm sau, viêm não hậu sởi mới xuất hiện. Nếu viêm não chỉ còn cách điều trị triệu chứng, không có thuốc điều trị đặc hiệu. Vì vậy, tiêm vaccine phòng bệnh truyền nhiễm rất quan trọng.

"Trường hợp chích ngừa chậm do dịch cần khẩn trương tiêm vaccine ngay. Thời điểm hiện tại người dân có thể đi tiêm chủng, nên hẹn giờ, tới đúng giờ chích. Trẻ nhỏ khi đến chích ngừa nên đeo khẩu trang, mặt nạ che giọt bắn, khai báo y tế đầy đủ", bác sĩ Trương Hữu Khanh - nguyên Trưởng khoa Nhiễm - Thần kinh, Bệnh viện Nhi đồng I, TP HCM nói.

Giải đáp câu hỏi của độc gia Huy Gia: "Bé nhà tôi 6 tháng tuổi nhưng chưa kịp tiêm mũi lao, bây giờ có chích ngừa được không, có thể chích các loại vaccine khác như 6 trong 1", bác sĩ Trương Hữu Khanh cho biết, thông thường 6 tháng cần tiêm mũi lao, 6 trong 1, phế cầu, uống ngừa vaccine ngừa tiêu chảy do virus rota.

Thạc sĩ, bác sĩ Lê Phan Kim Thoa - Trưởng khoa Nhi, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM chia sẻ thêm, trẻ 6 tháng chưa tiêm ngừa lao là nguy hiểm, nếu trễ sẽ tiêm đuổi cho đến một tuổi. Sau một tuổi cần cân nhắc chích ngừa, phải biết chắc chắn bé không bị nhiễm lao bởi nếu đã nhiễm thì tiêm cũng không có giá trị, có thể gây tác dụng phụ.

Thứ tự ưu tiên tiêm vaccine cho trẻ

Hiện, thế giới có trên 30 loại vaccine phòng bệnh. Tại Việt Nam, theo quy định của chương trình tiêm chủng mở rộng với trẻ em có trên 10 loại.

Bác sĩ Chính cho biết, với vaccine phòng bạch hầu, ho gà, uốn ván, chương trình tiêm chủng mở rộng sẽ chích ngừa miễn phí cho trẻ em 2-4 tháng, 18-24 tháng tuổi. Những vaccine sử dụng trong tiêm chủng mở rộng là bắt buộc. Tuy nhiên, thực tế còn nhiều dịch bệnh đe dọa đến tính mạng trẻ em, ví dụ như phế cầu có tỷ lệ tử vong nhiều nhất ở trẻ em. Vì vậy, gia đình nên tự bỏ kinh phí để chích ngừa giúp bảo vệ sức khỏe.

Theo bác sĩ Chính, vaccine nào quan trọng, đầu tiên phải xem quy định của Nhà nước tiêm các loại vaccine nào, tham khảo thêm thế giới. Ví dụ, Việt Nam quy định trẻ em 2, 3, 4 tháng tuổi phải phòng được 6 bệnh gồm bạch hầu, uốn ván, ho gà, bại liệt, viêm màng não mủ, viêm gan B. Chúng ta có vaccine 6 trong 1, 5 trong 1, 4 trong 1. Trên thế giới có thêm vaccine phế cầu, ngừa tiêu chảy do virus rota. Với những trẻ tiêu chảy, 50% do virus rota. Tuổi uống vaccine ngừa rota của trẻ chỉ từ 6 đến 32 tuần tuổi, bỏ lỡ thì không được uống. Khi nhiễm virus, bé bị tiêu chảy kéo dài, khả năng bù dịch khó, tử vong cao.

Từ 6 tháng tuổi, trẻ có vaccine ngừa cúm, não mô cầu. Với bé từ 9 tháng tuổi, quy định của chương trình tiêm mở rộng là tiêm vaccine ngừa sởi. Bên cạnh trẻ nhỏ, người lớn cũng cần tiêm vaccine phòng bệnh. Hiện, bạch hầu, uốn ván, ho gà tiêm cho người trên 65 tuổi.

Với vaccine viêm não Nhật Bản, trẻ em hay người lớn đều nên chích ngừa để phòng bệnh. Ngoài ra, các chuyên gia cho rằng, có thể tiêm loại khác cùng vaccine Covid-19. Trên thế giới nghiên cứu, trẻ nhỏ, người lớn cùng một lúc có thể tiếp nhận được 1.000 kháng nguyên khác nhau.

Sau 100 ngày giãn cách, nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho bé, gia đình tiêm chủng đầy đủ, đúng lịch, tránh tình trạng tập trung đông đúc tại địa điểm tiêm chủng, Hệ thống Trung tâm Tiêm chủng VNVC lên kế hoạch đăng ký tiêm online, sắp xếp khung giờ hẹn sẵn. Hệ thống tổng đài gửi tin nhắn hẹn tiêm cho từng người, tạo điều kiện cho phụ huynh, bé lưu thông dễ dàng. Công tác phòng tránh dịch đều chuẩn bị quy trình nghiêm ngặt, tuân theo hướng dẫn của Bộ Y tế gồm đo nhiệt độ, khoảng cách, khai báo y tế, 5K, khử khuẩn... Hiện, VNVC có đầy đủ các loại vaccine trên thế giới.

Lê Nguyễn