Tuổi dậy thì bắt đầu khi bé gái 8-13 tuổi và bé trai 9-14 tuổi. Nếu trước 8 tuổi ở bé gái và dưới 9 tuổi ở bé trai được coi là dậy thì sớm. Tình trạng này ngày càng phổ biến, một trong những nguyên nhân là do nguồn gốc thực phẩm chưa đảm bảo. Cha mẹ thường tập trung vào giáo dục, phát triển hành vi, nhận thức cho trẻ mà bỏ qua việc kiểm soát nguồn thực phẩm hàng ngày.
Không ít phụ huynh chọn thực phẩm chế biến sẵn vì tiện lợi, dễ dàng đáp ứng nhu cầu và sở thích của trẻ. Tuy nhiên, cha mẹ quên rằng thực phẩm chế biến sẵn với nguồn gốc không rõ ràng gây phát triển sớm thể chất cũng như tâm sinh lý - hiện tượng dậy thì sớm.
Thịt, cá chăn nuôi bằng các loại thức ăn công nghiệp; rau, trái cây dùng phân bón và thuốc trừ sâu, thuốc tăng trưởng; thức ăn nhanh bổ sung chất bảo quản, phẩm màu và hương vị nhân tạo… đều tiềm ẩn hóa chất ảnh hưởng đến hormone giới tính ở trẻ, gây dậy thì sớm.
Ngoài hóa chất, thức ăn nhanh cũng chứa lượng calo cao dưới dạng chất béo và đường, thúc đẩy bệnh béo phì ở trẻ. Nghiên cứu cho thấy, béo phì là một trong những yếu tố nguy cơ gây dậy thì sớm.
Sữa tươi cũng mang tới nguy cơ dậy thì sớm, nếu bò được nuôi bằng thức ăn công nghiệp. Loại sữa tươi này thường có hàm lượng dinh dưỡng thấp nhưng nồng độ hoá chất lại cao.
Thành phần dinh dưỡng trong sữa bò chăn thả tự nhiên cao hơn sữa bò nuôi công nghiệp.
Nguồn thức ăn đảm bảo sẽ góp phần giúp bé dậy thì đúng tuổi. Tuy nhiên, mẹ cần xem xét lại quan niệm về thực phẩm sạch của mình. Không nên vội tin yếu tố “sạch” khi lướt qua thông tin trên các phương tiện truyền thông cũng như hình ảnh quảng cáo, mà bỏ qua công đoạn kiểm tra kỹ càng nguồn gốc, xuất xứ sản phẩm. Trong chuyện chọn mua bán thực phẩm, mẹ cần là chuyên gia tinh tường mọi thông tin về sản phẩm.
Chẳng hạn như sữa tươi, nguồn dinh dưỡng thiết yếu mỗi ngày để bổ sung protein, canxi, vitamin D, B2, B12 và phốt pho cần thiết cho sự phát triển tốt của trẻ em, thực tế cũng là một loại thực phẩm chế biến sẵn. Nhiều mẹ quan niệm rằng môi trường chuồng trại sạch sẽ sẽ khiến bò sản xuất ra loại sữa tốt nhất. Điều này chưa đúng, bò nuôi theo quy trình công nghiệp, tách khỏi môi trường sống tự nhiên, sẽ phát triển không tốt.
Nếu bò được nuôi theo phương pháp chăn thả tự do, sinh trưởng ở môi trường khí hậu ôn đới, ăn cỏ tự nhiên, không dùng thức ăn công nghiệp chứa hormone tăng trưởng hay thuốc kháng sinh, chất lượng sữa sẽ cao hơn bò nuôi công nghiệp.
Chuyên gia Sylvie Nguyen
Trưởng khoa dinh dưỡng, Bệnh viện FV