Phổi là một bộ phận quan trọng trong cơ thể giữ vai trò trao đổi khí, giúp cơ thể hấp thụ khí oxy và loại bỏ khí carbonic. Tiến sĩ, bác sĩ Nguyễn Trọng Hưng, Trưởng khoa Khám Tư vấn Dinh dưỡng người lớn, Viện Dinh dưỡng Quốc gia, cho biết phổi là cơ quan rất quan trọng đối với cơ thể con người, chịu trách nhiệm về hô hấp và giúp các tế bào duy trì hoạt động sống, song tiếp xúc trực tiếp với các tác nhân từ môi trường bên ngoài nên thường rất dễ bị nhiễm vi khuẩn, virus... Khi phổi có vấn đề, các triệu chứng ở người bệnh sẽ xuất hiện tùy thuộc vào mức độ như ho khan, ho có đờm, tức ngực, khó thở...
Carotene
Trong dinh dưỡng, nhóm thực phẩm giàu carotene được đánh giá rất tốt cho phổi. Carotene được xác định là chất có khả năng chống lại oxy hóa, giúp ngăn ngừa những nguy cơ gây ung thư phổi. Carotene có trong các loại rau quả có màu cam hoặc đỏ, bao gồm: cà rốt, bí đỏ, gấc, đu đủ, berries (các loại quả họ dâu).
Cà rốt nhiều beta carotene là chất tiền vitamin A, cùng với đó là vitamin C và các chất chống oxy hóa như lycopene, tác dụng cải thiện sức khỏe phổi và làm giảm nguy cơ mắc bệnh phổi. Cà rốt cũng nhiều vitamin B6 và amino acid methionine, những hợp chất được chứng minh có khả năng phòng chống và làm giảm nguy cơ mắc bệnh ung thư phổi.
Nước ép từ cà rốt giúp bồi bổ sức khỏe và nâng cao sức đề kháng cho người bệnh ung thư phổi, bổ phổi.
Bí đỏ hay bí ngô, không chỉ là món ăn dân dã và bổ dưỡng mà còn là vị thuốc phòng trị bệnh. Chứa nhiều vitamin và khoáng chất, bí đỏ cũng giàu beta-caroten, một loại carotenoid mà cơ thể tổng hợp thành vitamin A, cùng các chất dinh dưỡng khác.
Thành phần trong bí đỏ còn có chất chống oxy hóa như alpha-carotene, beta-carotene và beta- cryptoxanthin, có thể vô hiệu hóa các gốc tự do, ngăn chặn chúng làm hỏng các tế bào. Các nghiên cứu chỉ ra các chất chống oxy hóa bảo vệ da chống lại tác hại của ánh nắng mặt trời, bệnh về mắt, giảm nguy cơ ung thư, trong đó có ung thư phổi.
Các loại quả họ dâu, berries gồm cà chua, dâu tây, nam việt quất, phúc bồn tử, nho đỏ, lê đỏ... có chỉ số ORAC (khả năng chống oxy hóa) cao, vị ngọt tự nhiên, ít đường và đủ chất dinh dưỡng. Màu sắc sống động của những loại quả này có nghĩa nó chứa đầy đủ chất chống oxy hóa - điển hình là proanthocyanidin có khả năng bảo vệ cơ thể khỏi sự tấn công của các gốc tự do, bổ phổi.
Củ cải đỏ giàu hàm lượng chất chống oxy hóa, cung cấp kali, chất xơ, folate, vitamin C và nitrat. Chất betanin mang lại màu sắc sặc sỡ cho củ cải, có lợi cho sức khỏe, giúp tăng khả năng miễn dịch nói chung và tốt cho phổi nói riêng.
Củ cải đỏ chế biến nhanh chóng và dễ dàng như: phơi khô, ngâm củ cải trong nước muối, kết hợp với cam quýt cùng xà lách tươi để làm món salad, hay làm nước ép...
Đu đủ là trái cây quen thuộc vùng nhiệt đới, giá trị dinh dưỡng cao. Trong đu đủ chứa các vitamin và khoáng chất như: vitamin A, C, B1, B2, magie, canxi, sắt, kẽm... Đặc biệt, nó giàu enzyme tự do, trong đó papain là loại enzyme có vai trò quan trọng trong điều trị nhiễm khuẩn. Papain là một chất chống viêm tự nhiên, ngăn cản sự tiến triển của quá trình nhiễm trùng tại phổi, hỗ trợ giảm nhẹ các triệu chứng như ho có đờm, sốt, đau tức ngực, khó thở do viêm phổi gây ra.
Ngoài ra, đu đủ xanh còn chứa một lượng chất xơ tương đối lớn, hỗ trợ chức năng tiêu hóa, cải thiện đường ruột người bệnh.
Cà rốt không chỉ bổ phổi mà còn tốt cho sức khỏe nói chung. Ảnh: Amadea Morningstar
Omega-3
Bên cạnh trái cây màu đỏ - cam, thực phẩm chứa axit béo Omega-3 tác dụng hiệu quả trong bổ phổi, làm giảm các triệu chứng bệnh hen như khó thở, thở khò khè. Thực phẩm giàu axit béo omega-3 là các loại cá biển cá hồi, cá thu, cá ngừ...
Ngoài ra, có thể ăn các loại dầu thực vật như dầu đậu tương, dầu oliu, hướng dương... Chọn các loại hạt vào thực đơn như lạc, đậu, đỗ, vừng và ăn các loại hạt như hạt dẻ, óc chó.
Dưỡng chất khác
Nhóm các loại gia vị như tỏi, nghệ, gừng tốt cho phổi. Tỏi chứa một chất hoạt tính được gọi là allicin. Chất này chống lại nhiễm khuẩn và giảm viêm cho phổi. Tỏi cũng có thuộc tính chống oxy hóa và giúp loại bỏ các gốc tự do ra khỏi toàn bộ cơ thể vì nhiều selen, dự phòng ung thư phổi. Tỏi cũng tốt cho người bệnh hen và người bị bất cứ bệnh nhiễm trùng phổi nào.
Gừng là loại gia vị rất dễ kết hợp vào bữa ăn của bạn để thêm hương vị và tăng cường sức khỏe. Chức năng kháng viêm sẽ làm sạch những chất ô nhiễm còn sót lại trong phổi - nguyên nhân dẫn tới các vấn đề sức khỏe.
Nghệ giúp giảm viêm phổi vì có đặc tính kháng viêm. Nghệ chứa một chất gọi là curcumin giúp loại bỏ những chất sinh ung thư.