Sáng 13/4, Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì hội nghị làm việc với Hiệp hội Gỗ và lâm sản, Hiệp hội Chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt để tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy sản xuất, xuất khẩu lâm sản và thủy sản.
Cuộc họp diễn ra trong bối cảnh các lĩnh vực lâm sản, thủy sản đang đối diện tình trạng giảm sản lượng, giá trị xuất khẩu. Ba tháng đầu năm nay, xuất khẩu gỗ, lâm sản giảm hơn 28% và thuỷ sản hạ hơn 27%.
Trước khó khăn của hai ngành hàng tạo giá trị thặng dư xuất khẩu hàng chục tỷ USD mỗi năm, Thủ tướng Phạm Minh Chính cho hay Nhà nước sẽ tháo gỡ khó khăn, nhất là về thị trường, thể chế, vốn cho sản xuất, chế biến và xuất khẩu lâm - thuỷ sản. Việc này nhằm thúc đẩy sản xuất kinh doanh, tạo sinh kế và thu nhập cho gần chục triệu lao động.
Ông yêu cầu các cấp ngành giảm thủ tục hành chính, tạo môi trường kinh doanh thông thoáng; xây dựng hạ tầng chiến lược, nhất là hệ thống cao tốc để giảm chi phí logistics cho doanh nghiệp.
Trong lúc thị trường xuất khẩu bị thu hẹp, các bộ, ngành hỗ trợ doanh nghiệp khai thác thị trường tiêu dùng trong nước 100 triệu dân; tìm kiếm và mở rộng thị trường xuất khẩu mới nhờ tận dụng các hiệp định thương mại tự do (FTA).
Cùng với Nhà nước, doanh nghiệp ngành gỗ, thuỷ sản tìm cách làm mới, tự cứu mình, thúc đẩy sản xuất kinh doanh, mở rộng thị trường.
"Thay vì chỉ gia công theo đơn đặt hàng, các doanh nghiệp phải đa dạng hoá sản phẩm, phát triển nguồn nguyên, nhiên liệu bền vững và có biện pháp chống gian lận xuất xứ, chuyển tải bất hợp pháp", Thủ tướng nêu, và cho rằng đây là yếu tố then chốt để ngành gỗ, thuỷ sản phát triển bền vững khi các yếu tố thị trường thuận lợi trở lại.
Sản xuất, chế biến, xuất khẩu lâm sản và thuỷ sản cùng với các nhóm ngành nông nghiệp khác là trụ đỡ của nền kinh tế. Kim ngạch xuất khẩu hai lĩnh vực này chiếm gần 54% tổng kim ngạch xuất khẩu của nông nghiệp.
Tính chung kim ngạch xuất nhập khẩu gỗ, thuỷ sản đạt hơn 26 tỷ USD, giảm 11,2% so với cùng kỳ, theo số liệu của Bộ Nông nghiệp & Phát triển nông thôn.
Các thị trường xuất khẩu truyền thống đều bị ảnh hưởng trong quý I. Chẳng hạn, Mỹ giảm một nửa lượng thuỷ sản nhập từ Việt Nam, đồ gỗ là 37%. Đơn hàng giảm mạnh, thị trường xuất khẩu thu hẹp do cầu giảm khiến doanh nghiệp gỗ, thuỷ sản sản xuất cầm chừng.
Thủ tướng giao Bộ Nông nghiệp & Phát triển nông thôn xúc tiến thị trường mới cho xuất khẩu lâm - thuỷ sản. Bộ cũng cần đẩy mạnh giải pháp khắc phục "thẻ vàng" IUU của Liên minh châu Âu và hỗ trợ để tăng đầu tư hạ tầng nghề cá, đáp ứng yêu cầu chống khai thác IUU.
"Cần có cơ chế, chính sách hợp tác công tư để huy động nguồn lực xã hội", Thủ tướng nói, và lưu ý ngành nông nghiệp đẩy nhanh số hoá trong các khâu, từ vùng trồng nguyên liệu tới chế biến, sản xuất và xuất khẩu.
Thủ tướng giao Bộ Tài chính tháo gỡ về thuế; miễn, giảm, giãn, hoãn, gia hạn thuế, phí, lệ phí, tiền thuê đất, tiền sử dụng đất năm 2023. Bộ Công Thương phát triển thương hiệu, xúc tiến đầu tư, mở rộng thị trường; hỗ trợ trong các vụ kiện, tranh chấp thương mại. Bộ Kế hoạch & Đầu tư được yêu cầu đề xuất chính sách hỗ trợ phát triển khu công nghiệp chế biến gỗ lâm sản, dịch vụ logistics, khu ứng dụng công nghệ cao trong lâm nghiệp gắn với phát triển ngành chế biến gỗ, lâm sản. Ngân hàng Nhà nước được chỉ đạo thúc đẩy cho vay, cấp vốn, tiết giảm chi phí, lãi suất vay.
Các địa phương đối thoại với doanh nghiệp để kịp thời tháo gỡ khó khăn; có chính sách để phát triển và mở rộng vùng nuôi trồng và sản xuất giống thuỷ sản.
Hiệp hội Chế biến và xuất khẩu thủy sản (VASEP) cùng Bộ Nông nghiệp & Phát triển nông thôn, Bộ Công Thương triển khai đề án xây dựng thương hiệu cho ba sản phẩm chủ lực, có lợi thế cạnh tranh là tôm, cá tra và cá ngừ.
Hoài Thu