Dành được 100 triệu đồng sau vụ trồng cây ăn quả được mùa, ông Hoàng ở một tỉnh miền núi phía Bắc định gửi ngân hàng nhưng lúc này lãi suất đang thấp. Trong khi đó đầu tư mua một gói tiền ảo (đầu tư Forex) được hứa hẹn lãi suất 20-30% một tháng nên ông Hoàng làm theo. Ông tin theo lời quảng cáo rằng "đây là sàn tài chính quốc tế, liên kết với các nước trên thế giới".
Theo hướng dẫn, ông "nạp" 10 triệu đồng sẽ được 50 đồng tiền ảo. Sau đó hàng ngày ông truy cập vào trang chủ Forex để theo dõi giá đồng tiền lên xuống và chờ thời cơ bán ra để hưởng tiền chênh lệch. Nếu không muốn giao dịch, ông cứ để tiền trong hệ thống để hưởng tiền lãi.
Một tuần đầu, ông Hoàng được trả lãi bằng tiền mặt qua tài khoản ngân hàng nên đầu tư tất cả 100 triệu đồng. Nhưng ngay tuần kế tiếp, ông nhận được thông báo là hệ thống trong thời gian nâng cấp nên không được trả lãi. Sau đó nhóm admin nói sẽ trả lãi bằng một đồng tiền ảo khác sắp lên sàn. Gần một tháng sau, ông không thấy đồng tiền mới đâu và cũng không đăng nhập được vào trang web Forex, mất liên lạc với người hướng dẫn. Lúc này, ông nhận ra mình bị lừa.
Một trường hợp khác là người phụ nữ ở Hà Nội. Hồi tháng 4/2020, chị được mời tham gia đầu tư tiền vào sàn Rforex.com có nguồn gốc từ Anh. Do tin tưởng, chị đồng ý tham gia và nhiều lần giao dịch chuyển tiền vào sàn, tổng cộng khoảng 8,3 tỷ đồng. Chị định rút tiền thì nhóm admin đã thuyết phục để lại tiền cho sàn vay và sẽ trả lãi.
Sau đó, chị tiếp tục chơi và đặt nhiều lệnh theo hướng dẫn của admin dẫn đến thua lỗ. Năm tháng sau, khi tài khoản còn hơn 200.000 USD, chị không rút được tiền bởi sàn không giao dịch được với lý do "lỗi do bầu cử ở Mỹ". Khi admin hướng dẫn nạp thêm tiền để lấy lại tài khoản, chị mới biết bị lừa.
Giao diện một sàn Forex lừa đảo. Ảnh: Công an cung cấp.
Đây chỉ là hai trong số hàng nghìn nạn nhân bị lừa đảo bởi chiêu trò đầu tư tiền ảo. Thống kê của Phòng An ninh mạng Công an Hà Nội cho thấy trên thị trường Việt Nam có khoảng 300 sàn giao dịch ngoại hối trái phép, thu hút nhiều người tham gia đầu tư. Cảnh sát đang tiếp tục mở rộng điều tra các sàn giao dịch này.
Cách gọi "dân gian" là chơi Forex (Foreign Exchange) được hiểu là giao dịch bằng cách mua, bán loại tiền tệ này với loại tiền tệ khác với. Lợi nhuận của giao dịch tính theo phần chênh lệch giữa mua vào và bán ra.
Để thu hút người chơi, các sàn cho nhân viên môi giới mời chào, lôi kéo thông qua các kênh liên lạc là điện thoại, mạng xã hội. Chúng giới thiệu các dự án có nguồn gốc từ nước ngoài, liên kết với sàn giao dịch tiền điện tử lớn trên thế giới với lãi suất cam kết 15-30% một tháng. Thời gian đầu, chúng thường cho người chơi thắng để bị cuốn, nạp thêm nhiều tiền vào tài khoản. Sau đó, chúng sẽ tư vấn để "con mồi" đánh các lệnh lớn và không rõ ràng với mức phí cao dẫn đến mất hết tiền trong tài khoản. Khi người chơi thua sạch, nhóm kẻ gian sẽ giới thiệu sang một sàn Forex mới với cam kết nếu nạp tiền sẽ chơi thắng lại được số đã mất.
"Tuy nhiên tất cả chỉ là chiêu trò do nhóm cầm đầu vẽ ra để dụ người chơi", nhà chức trách cho hay. Các sàn Forex sẽ được chúng cài đặt chức năng riêng để can thiệp vào tài khoản của khách hàng. Admin có thể tự đặt lệnh vào tài khoản khách hàng, thay đổi số dư tiền, can thiệp vào quá trình đặt lệnh như kéo dài độ trễ, khoảng giá mua và bán hay thậm chí là "đánh cháy" sạch tiền trong tài khoản của khách hàng.
Theo cảnh sát, thực chất không phải người chơi đầu tư tiền ảo với các sàn trên thế giới mà chơi với chính chủ sàn. Tiền thua chủ sàn sẽ hưởng hết. Trường hợp nhà đầu tư thắng nhiều, chủ sàn sẽ can thiệp kỹ thuật như chặn quyền truy cập tài khoản, tự đặt lệnh khống, dẫn đến "cháy" tài khoản và không rút được tiền.
Khi kiếm được "kha khá", nhóm kẻ gian sẽ đánh sập sàn để tránh sự truy vết của người chơi và cảnh sát.
Theo Công an Hà Nội, nhà nước chỉ cho phép các ngân hàng, tổ chức tín dụng phi ngân hàng và chi nhánh ngân hàng nước ngoài được kinh doanh ngoại hối tại Việt Nam. Bởi vậy mọi hình thức kinh doanh, giao dịch sàn Forex là vi phạm pháp luật và sẽ bị xử lý theo quy định. Người chơi được xem là tiếp tay cho hoạt động phi pháp.
Người chơi Rorex không những có nguy cơ bị mất tiền "oan" mà còn bị xử phạt hành chính 10-30 triệu đồng theo điều 23 Nghị định 88/2019/NĐ-CP. Nhân viên môi giới Forex có thể bị xử phạt hành chính đến 250 triệu đồng hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự về tội Sử dụng mạng máy tính, viễn thông, phương tiện điện tử thực hiện hành vi chiếm đoạt tài sản, theo điều 290 Bộ luật Hình sự.
Phạm Thị Thái, Vũ Đình Hùng và Phạm Mạnh Hùng (từ trái qua) tại cơ quan điều tra. Ảnh: Công an cung cấp.
Cuối tháng 3, Công an Hà Nội triệt phá thành công bốn sàn giao dịch vàng, tiền ảo là Rforex.com, Yaibroker, Vistaforex, Exswiss và bắt giữ 26 nghi phạm. Ba người cầm đầu là Vũ Đình Hùng, Phạm Mạnh Hùng (cùng trú tại TP HCM) và Phạm Thị Thái (trú Hà Nội) bị khởi tố để điều tra tội Sử dụng mạng máy tính, phương tiện điện tử thực hiện hành vi chiếm đoạt tài sản theo điều 290 Bộ luật Hình sự.
Nhóm này đăng ký thành lập công ty ở nước ngoài để xây dựng website kết nối với hệ thống MT4 MT5 (công cụ phân tích kỹ thuật); tổ chức kinh doanh sàn forex tại nhiều địa phương trong như Hà Nội, TP HCM và Campuchia. Họ đã lừa 12.000 tài khoản nạp 4,3 triệu USD, sau đó dùng thủ thuật chiếm đoạt tiền.
Ngoài ra, ba app lớn bị "sập" gần đây là Coolcat, Busstrade và PChome đều dùng chiêu thức dụ "đầu tư tài chính", kiếm tiền online. Các app này đều kêu gọi nộp tiền đầu tư, hưởng lãi cao sau đó biến mất.