"Hiện tượng mất kết nối Internet qua hệ thống vệ tinh Starlink đã gây tê liệt liên lạc hoàn toàn trong những tuần gần đây. Nhiều trường hợp mất kết nối xảy ra khi lực lượng Ukraine chọc thủng phòng tuyến và tiến vào các khu vực do Nga kiểm soát, cũng như trong những cuộc giao tranh dữ dội", quan chức cấp cao Ukraine giấu tên tiết lộ hôm 7/10.
Hệ thống liên lạc Starlink được phát triển bởi SpaceX, công ty của tỷ phú Mỹ Elon Musk. Tỷ phú công nghệ này hồi tháng 3 kích hoạt dịch vụ băng thông rộng vệ tinh Starlink và gửi nhiều thiết bị tới Ukraine, hỗ trợ quân đội nước này duy trì liên lạc trên chiến trường.
Tuy nhiên, tình trạng thiết bị Starlink bị tê liệt xảy ra phổ biến gần đây ở tiền tuyến tại các tỉnh miền nam Ukraine gồm Kherson và Zaporizhzhia, cũng như được ghi nhận tại tỉnh đông bắc Kharkov và tỉnh miền đông Donetsk, Lugansk.
Một quan chức Ukraine am hiểu tình hình thừa nhận các đợt mất kết nối xảy ra trên diện rộng, khiến nhiều binh sĩ hoảng loạn gọi vào đường dây nóng hỗ trợ của quân đội.
Binh sĩ Ukraine mở hộp thiết bị Starlink hồi tháng 7. Ảnh: Newsy.
Ba quân nhân Ukraine tại tiền tuyến xác nhận thiết bị Starlink của họ ngừng hoạt động trong các trận đánh, nhiều đài kết nối mất tác dụng ở các khu vực tại tỉnh Kharkov và Lugansk. Trong khi đó, hai nguồn tin quốc phòng Ukraine nói rằng Starlink vẫn duy trì kết nối ở thành phố miền đông Izyum và tỉnh Kherson.
Bộ Quốc phòng Ukraine và quân đội Nga chưa bình luận về thông tin. Hai quan chức phương Tây cho biết đã nắm được tình hình, nhưng không bình luận thêm.
"Những gì diễn ra trên chiến trường là bí mật", tỷ phú Mỹ viết trên Twitter.
Gián đoạn Internet ở tiền tuyến cho thấy vai trò quan trọng của hệ thống liên lạc Starlink đối với chiến dịch phản công của Ukraine.
Hàng nghìn bộ thu phát Starlink do Space đóng góp, cũng như được chính phủ Mỹ và các tổ chức phi chính phủ đặt mua, đã giúp quân đội Ukraine duy trì liên lạc, tiếp nhận dữ liệu tình báo quan trọng và vận hành máy bay không người lái (UAV) ở những địa điểm không có kết nối mạng bảo mật. Chúng cũng được triển khai để bảo đảm kết nối Internet cho người dân Ukraine.
Roman Sinicyn, điều phối viên tổ chức Serhiy Prytula Charity chuyên đóng góp thiết bị Starlink cho Ukraine, nhận định tình trạng mất kết nối hiện nay là do SpaceX muốn ngăn lực lượng Nga sử dụng hệ thống của họ.
"Gián đoạn kết nối xảy ra ở những khu vực mới giải phóng, nơi thông tin về đà tiến của quân đội Ukraine chưa được công bố. Rõ ràng là phía Starlink thực hiện điều này để ngăn công nghệ bị đối phương lợi dụng", ông nói, thêm rằng quân đội Ukraine và SpaceX cần phối hợp chặt chẽ hơn.
Những khu vực mất kết nối Starlink trong vài tuần qua (vòng tròn xanh). Đồ họa: Financial Times.
Tỷ phú Musk cho biết SpaceX đã chi 80 triệu USD để kích hoạt và hỗ trợ hệ thống Starlink ở Ukraine. "Mức độ hỗ trợ của chúng tôi cho Nga là 0 USD. Rõ ràng chúng tôi ủng hộ Ukraine", ông viết trên Twitter hôm 3/10.
Elon Musk trước đó đề xuất giải pháp công nhận bán đảo Crimea là lãnh thổ của Nga, bảo đảm nguồn nước cho khu vực này và cho rằng Ukraine cần duy trì trạng thái trung lập, sau đó kêu gọi những người theo dõi trên Twitter bỏ phiếu "đồng ý" hoặc "phản đối" phương án này.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky mỉa mai đề xuất của Musk trên Twitter, trong khi đại sứ Ukraine tại Đức Andriy Melnyk nói rằng "cút đi là phản hồi rất mang tính ngoại giao của tôi gửi đến Elon Musk".
Vũ Anh (Theo Financial Times)