Thái tử Maha Vajiralongkorn và vợ cũ, bà Srirasmi. Ảnh: Telegraph
Pavin Chachavalpongpun, phó giáo sư tại Trung tâm Nghiên cứu Đông Nam Á, Đại học Kyoto có bài viết trên tạp chí The Diplomat, bàn luận về tác động của vụ ly hôn giữa Thái tử Thái Lan và người vợ thứ ba, bà Srirasmi.
Câu chuyện cổ tích cuối cùng đã kết thúc với một chút cay đắng. Sau một thập kỷ, Vương phi Srirasmi, vợ chính thức của Thái tử Thái Lan Maha Vajiralongkorn, người thừa kế ngai vàng duy nhất, đã bị tước danh hiệu hoàng tộc của mình. Một thời gian ngắn sau đó, bà được cho là đã tình nguyện từ bỏ hoàng gia và trở về với gốc gác dân thường, với cái tên cũ là Srirasmi Suwadee.
Thái tử Vajiralongkron ngày 10/12 ly dị bà Srirasmi sau khi một loạt người thân của bà bị bắt giữ vì cáo buộc liên quan đến đường dây tham nhũng. Chú của bà, cựu giám đốc Cục điều tra Trung ương Pongpat Chayapan, bị buộc tội tham nhũng, tống tiền, buôn lậu dầu và tội khi quân. Trong khi đó, ba anh em của bà, Natthapol, Sitthisak, và Narong, cùng em gái Sudathip cũng bị buộc tội "làm ô uế hoàng gia". Vì vậy, Thái tử Maha Vajiralongkorn yêu cầu chính phủ tước bỏ họ hoàng tộc Akkrapongpreecha mà Quốc vương ban cho gia đình nhà vợ.
Đánh mất ngai vàng
Một tuyên bố hoàng gia cho biết bà Srirasmi sẽ trở về quê hương của mình tại Rachaburi, phía tây Bangkok, để sống một cuộc sống yên tĩnh. Quốc vương Bhumibol Adulyadej được cho là đã tặng bà 200 triệu baht (khoảng 6 triệu USD) để bù đắp cho vụ ly hôn. Srirasmi để lại đứa con duy nhất của mình, Hoàng tử Dipankorn Rasmichoti, 9 tuổi, cho nhà chồng chăm sóc. Điều này sẽ giúp hoàng tử duy trì tước hiệu của mình. Hoàng tử Dipankorn hôm 12/12 rời Bangkok đến Munich, Đức để du học. Cùng đi với cậu là vợ thứ 4 của Thái tử, Thiếu tướng Suthida Maha Vajiralongkorn, người được dự đoán sẽ thay thế bà Srirasmi, trở thành hoàng hậu trong tương lai.
Sự thay đổi địa vị của bà Srirasmi có ý nghĩa quan trọng bởi vì nó ảnh hưởng trực tiếp đến việc kế vị. Trong tương lai gần, Thái tử sẽ nâng cao vị trí của người vợ mới, người sẽ trở thành hoàng hậu của Thái Lan. Tuy nhiên, hiện giờ thông tin về bà vẫn còn khá khan hiếm. Một trong những yếu tố giúp hoàng gia Thái Lan tồn tại trong nhiều năm là nhiều người dân dành sự yêu mến và kính trọng cho các nhân vật trong hoàng tộc. Nhưng việc Thái tử nối ngôi vua với một người vợ bí ẩn có thể làm mất lòng nhiều người.
Sự thay đổi này cũng sẽ tác động đến việc truyền ngôi trong các thế hệ tiếp theo. Theo Luật kế vị, người nối ngôi phải là hoàng tử đầu tiên được sinh ra khi cha mẹ vẫn trong tình trạng kết hôn. Do đó, Hoàng tử Dipankorn, mặc dù duy trì tước hiệu của mình, vẫn bị loại khỏi ngai vàng. Có tin đồn rằng vợ mới của Thái tử đã hạ sinh một bé trai. Nếu điều này là đúng, hoàng tử bé có khả năng trở thành người thừa kế sau khi cha cậu trở thành Quốc vương.
"Dọn nhà"
Sự cố trong hoàng gia Thái Lan có thể liên quan đến cuộc khủng hoảng chính trị hiện nay. Thái tử Maha Vajiralongkorn trước đây tạo dựng mối quan hệ gần gũi với cựu Thủ tướng Thaksin Shinawatra, người không được lòng hoàng gia.
Sức khỏe của cha Thái tử, Quốc vương Bhumibol đang yếu đi. Quốc vương vắng mặt trong buổi lễ mừng thọ vào ngày 5/12, ngày được rất nhiều người Thái mong đợi. Mẹ Thái tử, Hoàng hậu Sirikit, đã bị đột quỵ và vắng mặt trước công chúng kể từ năm 2011. Một cuộc chuyển giao quyền lực có thể đang đến gần.
Maha Vajiralongkorn do đó nhận thấy cần phải giải quyết mâu thuẫn giữa quân đội, lực lượng kiểm soát chính phủ từ sau cuộc đảo chính 22/5, với tầng lớp hoàng gia. Thiết lập cầu nối với quân đội sẽ là bước đi trải đường cho ông. Việc ly hôn sẽ giúp xúc tiến việc này, do bà Srirasmi không phải là cái tên được ưu ái trong hoàng tộc vì có xuất thân khiêm tốn, bà từng là hầu gái cho Thái tử. Dường như Thái tử Maha Vajiralongkorn đang "dọn dẹp" trong nội bộ gia đình mình để chuẩn bị cho sự kiện lớn.
Nhưng quyết định này cũng có thể đặt ông Vajiralongkorn vào thế khó. Một mặt, ông làm hợp ý những người ủng hộ ông trong quân đội và hoàng gia, mang lại sự ổn định cho ngai vàng. Nhưng mặt khác, li dị bà Srirasmi theo cách này, giống như cách ông từng làm với vợ thứ hai, Sujarinee Vivacharawongse, người đang sống lưu vong tại nước ngoài, có thể ảnh hưởng đến hình ảnh của Thái tử. Ông có thể nhận được ít cảm tình của công chúng hơn khi nối ngôi.
Khi sự cố chính trị trong hoàng tộc nổ ra, Thái tử ngày càng tích cực thực hiện bổn phận hoàng gia. Ông chính thức công nhận cuộc đảo chính khi ông đồng ý chủ trì phiên khai mạc của Hội đồng Lập pháp Quốc gia vào tháng 8. Trong bản tin tức hoàng gia 8h tối hàng ngày trên truyền hình, người dân thấy Thái tử tham gia nhiều hoạt động xã hội hơn, thể hiện rằng ông rất nghiêm túc với ngôi vị sắp tới.
Phương Vũ (lược dịch)