Tổng thống Mỹ Donald Trump. Ảnh: Reuters.
Văn phòng Đại diện Thương mại Mỹ (USTR) ngày 13/8 thông báo sẽ bỏ một số sản phẩm từ Trung Quốc ra khỏi danh sách chịu thuế nhập khẩu mới, do "các yếu tố về sức khỏe, an toàn, an ninh quốc gia và một số lý do khác". Bên cạnh đó, nhiều hàng hóa cũng sẽ được lùi thời hạn áp thuế 10% sang ngày 15/12, thay vì 1/9 như tuyên bố trước đây của Tổng thống Donald Trump.
Giới chuyên gia nhận định việc hoãn áp thuế, dù chỉ đối với một số sản phẩm, là bằng chứng cho thấy Tổng thống Trump đã nhận ra mức độ hạn chế mà Mỹ có thể chịu đựng trước những tổn thương do chiến tranh thương mại gây ra. Các nhà quan sát Phố Wall cho rằng "bước lùi" này của Trump sẽ càng khiến Trung Quốc tự tin hơn trong cuộc đấu đang căng thẳng giữa hai nước.
Theo Jim Chanos, nhà sáng lập kiêm giám đốc điều hành Kynikos Associates, công ty tư vấn đầu tư có trụ sở ở New York, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình có thể coi đây như dấu hiệu rằng Washington đang chùn bước trước áp lực của Bắc Kinh.
"Hãy cho tôi một lý do ông Tập không nên chờ đợi tới khi Nhà đàm phán Vĩ đại nhất Thế giới tự 'giải quyết' chính mình", Chanos viết trên Twitter, ám chỉ Tổng thống Trump.
Một số nhà đầu tư nhìn nhận thông báo hoãn áp thuế mới nhất là dấu hiệu cho thấy dù Nhà Trắng liên tục khẳng định Trung Quốc mới là bên chịu tổn thương vì tác động của đòn áp thuế, chiến tranh thương mại thực chất đang gây ảnh hưởng nhiều hơn lên người tiêu dùng Mỹ.
Những mặt hàng trong nhóm sản phẩm được hoãn áp thuế bao gồm điện thoại di động, một số hàng may mặc và trò chơi điện tử. Tất cả chúng đều là những mặt hàng quan trọng với thị trường tiêu dùng Mỹ, đặc biệt trong mùa mua sắm dịp lễ Giáng sinh và năm mới.
Chiều 13/8, phát biểu trước phóng viên, Trump cho biết lý do hoãn áp thuế là vì không muốn chúng ảnh hưởng tới mua sắm mùa Giáng sinh và quyết định này sẽ "giúp ích cho rất nhiều người".
Kyle Bass, nhà quản lý quỹ kiêm người sáng lập công ty tư vấn đầu tư Hayman Capital Management, đánh giá động thái hoãn áp thuế thể hiện rằng Tổng thống Trump có lẽ đang lo âu trước tác động của chiến tranh thương mại và buộc phải cân nhắc lại tính toán của mình.
"Ông ấy chắc hẳn không muốn giá iPhone tăng vào Giáng sinh", Bass nói. "Người Trung Quốc sẽ coi đây như một tín hiệu cho thấy điểm yếu lớn của Mỹ".
Trung Quốc trong khi đó chưa cho thấy bất kỳ biểu hiện nhượng bộ nào với Mỹ như Trump từng kỳ vọng. Bắc Kinh tuần trước tuyên bố sẽ không mua nông sản Mỹ bất chấp lời cam kết của Chủ tịch Tập với Tổng thống Trump trong cuộc gặp bên lề hội nghị thượng đỉnh G20 ở Nhật Bản hồi cuối tháng 6.
Trung Quốc cũng đã đáp trả hàng rào thuế quan do Trump dựng lên bằng đòn thuế của riêng mình nhằm vào các mặt hàng Mỹ, đồng thời gây thêm nhiều lo lắng khi hạ giá đồng nhân dân tệ hôm 9/8.
John Rutledge, chuyên gia tại công ty đầu tư tài chính toàn cầu Safanad, nhận định cuộc chiến thương mại đang gây tổn thương cho cả hai phía. Tại Trung Quốc, Chủ tịch Tập hiện đứng trước áp lực phải thể hiện sức mạnh trước Mỹ trong thương chiến, trong khi Tổng thống Trump phải đối diện những sức ép chính trị ngày càng tăng vì quyết sách đối phó với Trung Quốc cũng như chi phí tiêu dùng tăng.
Nhưng điều này có thể thay đổi nhanh chóng phụ thuộc vào việc cố vấn thương mại nào đang được Trump tin tưởng. "Đang có một cuộc chiến ngầm giữa các trợ lý của Trump", Rutledge cho hay, đề cập tới cố vấn kinh tế Nhà Trắng Larry Kudlow, Bộ trưởng Thương mại Wilbur Ross và Bộ trưởng Tài chính Steven Mnuchin, những người mà ông gọi là "những nhà tư duy thị trường", đối lập với cố vấn thương mại có quan điểm "diều hâu" Peter Navarro.
Tuy nhiên, Rutledge lưu ý rằng việc dự đoán bước đi tiếp theo của Nhà Trắng là gần như bất khả thi và nhà đầu tư nên coi tuyên bố hoãn áp thuế vừa qua chỉ là "dữ liệu một ngày".
Bộ Thương mại Trung Quốc cho hay Phó thủ tướng Lưu Hạc đã điện đàm với Đại diện Thương mại Mỹ Robert Lightizer và Bộ trưởng Mnuchin. Đàm phán thương mại dự kiến được hai bên nối lại trong hai tuần nữa. Truyền thông Trung Quốc đưa tin rằng chính Lighthizer là người kêu gọi tái đàm phán, không phải Bắc Kinh.
Theo Isaac Boltansky từ công ty tư vấn tài chính Compass Point Research, quyết định hoãn áp thuế là một tín hiệu tích cực sau hàng loạt tin tiêu cực thời gian qua, song ông lưu ý rằng "chỉ nên nhìn nhận động thái trên như một nỗ lực nhằm phần nào bảo vệ người tiêu dùng Mỹ khi mùa lễ mua sắm sắp đến".
Vũ Hoàng (Theo CNBC)