"Tôi đã nói chuyện với Tổng thống hôm 24/11. Ông ấy ra lệnh giữ Eddie Gallagher trong lực lượng và không tước chiếc ghim hình đinh ba của anh ta", Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Mark Esper hôm qua nói với các phóng viên tại Lầu Năm Góc.
Ghim hình đinh ba tượng trưng cho tư cách thành viên trong lực lượng Đặc nhiệm Thủy Bộ Không hỗn hợp (SEAL) của hải quân Mỹ, được trao cho những binh sĩ hoàn tất quá trình đào tạo và tuyển chọn khắc nghiệt.
Đây không phải là lần đầu tiên Trump can thiệp vào vụ xử Gallagher, một thượng sĩ đặc nhiệm SEAL bị cáo buộc sát hại một tù binh Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng ở Iraq. Tòa án quân sự của hải quân Mỹ không kết tội giết người đối với Gallagher, nhưng tuyên phạt đặc nhiệm này 4 tháng tù vì tạo dáng chụp ảnh bên xác chết tù binh.
Hải quân Mỹ sau đó quyết định giáng quân hàm của Gallagher từ thượng sĩ xuống trung sĩ và dự kiến tổ chức một phiên điều trần để loại anh ta khỏi lực lượng đặc nhiệm SEAL.
Trong một bài đăng trên Twitter hôm 15/11, Trump quyết định ân xá cho Gallagher và khôi phục quân hàm cho anh ta, đồng thời yêu cầu hải quân Mỹ không loại Gallagher khỏi SEAL để binh sĩ này có thể xuất ngũ với đầy đủ phụ cấp và lương hưu.
Quyết định của Trump đã gây ra những tranh cãi trong nội bộ lãnh đạo hải quân Mỹ. Bộ trưởng Hải quân Richard Spencer đã bí mật liên hệ với Nhà Trắng để đưa ra đề nghị cho Gallagher xuất ngũ với đủ lương hưu của lính đặc nhiệm SEAL nếu Nhà Trắng không can thiệp vào vụ xử lý binh sĩ này.
Tuy nhiên, Spencer không báo cáo về đề nghị đó với Bộ trưởng Quốc phòng Esper, khiến ông chủ Lầu Năm Góc quyết định sa thải Bộ trưởng Hải quân ngày 24/11.
Gallagher sau phiên tòa ở Mỹ hồi tháng 7. Ảnh: Reuters.
Bộ trưởng Quốc phòng Esper hôm qua xác nhận mệnh lệnh của Trump đồng nghĩa với việc hải quân Mỹ sẽ không được tổ chức điều trần nội bộ nhằm xem xét loại Gallagher ra khỏi lực lượng SEAL.
Bộ trưởng Esper khẳng định ông ủng hộ giải pháp xử lý theo đúng quy trình, nhưng nhấn mạnh Trump "có mọi quyền hạn để làm những gì ông ấy muốn" với tư cách là Tổng thống Mỹ và tổng tư lệnh các lực lượng vũ trang Mỹ.
Các quyết định của Trump trong vụ Gallagher đã vấp phải nhiều chỉ trích, khi một số nghị sĩ cho rằng chúng gây ảnh hưởng tới hệ thống tư pháp quân sự và phát đi thông điệp rằng tội ác chiến tranh sẽ được tha thứ.
"Nó cho thấy binh sĩ có thể hoạt động ngoài khuôn khổ luật pháp và công ước Geneva", nghị sĩ Jack Reed, người đứng đầu đảng Dân chủ tại Ủy ban Quân vụ Thượng viện Mỹ, cho hay.
Vũ Anh (Theo Reuters)