Tòa nhà chính của Huawei tại khu sản xuất gần thành phố Thâm Quyến, tỉnh Quảng Đông, Trung Quốc. Ảnh: AFP.
Vào giờ nghỉ trưa các ngày trong tuần, những kỹ sư công nghệ trẻ tuổi Trung Quốc từ văn phòng vội vã đổ ra các con đường ở khu Việt Hải, thành phố Thâm Quyến, nhanh chóng tìm cho mình một chỗ ăn trưa trước khi các hàng quán đều chật kín người.
Khu vực này là nơi đặt đại bản doanh của nhiều công ty công nghệ hàng đầu Trung Quốc như gã khổng lồ truyền thông Tencent, nhà sản xuất thiết bị viễn thông ZTE hay công ty chế tạo thiết bị bay không người lái DJI. Thâm Quyến được mệnh danh là Thung lũng Silicon của Trung Quốc và giờ đây nó bất ngờ trở thành tâm điểm trong cuộc chiến tranh công nghệ đang leo thang giữa Washington và Bắc Kinh.
Mạng xã hội Trung Quốc hiện lan truyền câu đùa rằng "Thay vì nhắm vào Trung Quốc, dường như chính phủ Mỹ đang khơi dậy một cuộc chiến tranh công nghệ với Việt Hải. Phải chăng các cán bộ Việt Hải nên tham dự những phiên đàm phán với Tổng thống Mỹ Donald Trump?".
Đường phố và các tòa nhà ở Việt Hải đều được xây dựng hoặc đặt tên theo cảm hứng từ chủ đề công nghệ. Trụ sở chính ban đầu của Tencent nằm trên đường Khoa học và Nghiên cứu trong khi trụ sở của DJI nằm trên đường Công nghệ Cao, cách nhau khoảng nửa tiếng đi bộ.
DJI cung cấp gần 80% thiết bị bay không người lái cho thị trường Mỹ và Canada. Dù không trực tiếp nêu tên DJI, Bộ An ninh Nội địa Mỹ mới đây cảnh báo các công ty nước này về những rủi ro bảo mật có liên quan đến thiết bị bay không người lái do Trung Quốc sản xuất.
Cách Việt Hải khoảng 30 phút lái xe là trụ sở của Huawei Technologies, tập đoàn viễn thông Trung Quốc đang nằm giữa "tâm bão" của chiến tranh công nghệ, mặt trận mới trong cuộc chiến thương mại ngày càng khốc liệt giữa Mỹ và Trung Quốc. Tổng thống Trump đã đưa Huawei vào danh sách đen, cấm tập đoàn này mua công nghệ Mỹ khi chưa được Washington chấp thuận.
Một công ty hiếm hoi ở Việt Hải đến nay vẫn tránh được sức nóng từ cuộc chiến công nghệ là Tencent, nhà điều hành nền tảng mạng xã hội WeChat. Chủ tịch Tencent Pony Ma Huateng hồi cuối tuần trước cũng nhắc lại câu đùa đang nổi trên mạng xã hội tại một hội nghị về công nghệ ở Thâm Quyến. "Nó đang lan truyền rộng rãi trên Internet", Ma nói.
Trong 4 thập kỷ phát triển, Thâm Quyến, đặc khu kinh tế đầu tiên của Trung Quốc, đã vươn lên từ một ngôi làng chài với 30.000 dân trở thành siêu đô thị tân tiến với hơn 13 triệu dân. Cùng với những cái tên lớn như ZTE, DJI hay Tencent, Việt Hải còn là nơi đặt hàng chục trung tâm công nghệ cao và trung tâm nghiên cứu quốc gia cũng như các công ty công nghệ nổi tiếng toàn quốc như Dazu Laser Technology Thâm Quyến hay Kingdee Software Group.
Logo mạng 5G được đặt trước trụ sở chính của Huawei ở Thâm Quyến. Ảnh: AP.
Thâm Quyến mắc kẹt giữa "làn đạn" trong cuộc chiến công nghệ Mỹ - Trung bởi những công nghệ hiện đại nhất Trung Quốc, từ trí tuệ nhân tạo tới thiết bị bay không người lái hay robot đều đang được phát triển tại đây. "Khu vực công nghệ cao Việt Hải có vị trí vô cùng đặc biệt, đóng vai trò quan trọng trên con đường theo đuổi mục tiêu cải tiến công nghệ của Thâm Quyến", Chủ tịch Ma của Tencent nhấn mạnh.
Trong một giờ nghỉ trưa hồi đầu tuần ở Việt Hải, phóng viên South China Morning Post đã hỏi những nhà khoa học, kỹ sư và lập trình viên suy nghĩ của họ về cuộc chiến tranh công nghệ Mỹ - Trung đang diễn ra.
"Đây là tình thế mà cả Mỹ và Trung Quốc đều không phải bên chiến thắng. Huawei và ngành sản xuất công nghệ cao Trung Quốc sẽ bị tác động nặng nề nếu chiến tranh công nghệ còn tiếp diễn", một nam kỹ sư giấu tên cho biết. "Xung đột bắt nguồn từ tham vọng sở hữu những công nghệ mang tên mình của Trung Quốc và điều đó khiến Mỹ cảm thấy bị đe dọa".
Một nam lập trình viên cho rằng dù Huawei và một số nhà sản xuất thiết bị phần cứng đang ở trong tâm bão, nếu chiến tranh công nghệ không sớm chấm dứt, tác động tiêu cực từ cuộc chiến rồi sẽ lan ra tất cả. "Công ty tôi chưa có động thái sa thải nhân viên nào nhưng chiến lược tiếp thị đã thay đổi và doanh số một vài sản phẩm đã bị ảnh hưởng", anh này nói.
Nhằm giúp giảm thiểu tác động tới nền kinh tế công nghệ địa phương, vốn chiếm 40% GDP của thành phố, chính quyền Thâm Quyến cho biết sẽ giảm thuế thu nhập cá nhân hàng năm từ mức 45% xuống 15% đối với một số chuyên gia giỏi cả ở địa phương lẫn từ nước ngoài nhằm duy trì nguồn nhân lực. Phó thị trưởng Thâm Quyến Wang Lixin hôm 26/5 thông báo thành phố sẽ sử dụng ngân sách để bù đắp cho khoản thâm hụt từ tiền thuế.
Tập đoàn viễn thông Trung Quốc ZTE năm ngoái suýt sụp đổ vì bị chính quyền Trump cấm mua linh kiện Mỹ với cáo buộc họ làm ăn với Iran và Triều Tiên. Trump chỉ thay đổi quyết định sau khi ZTE chấp nhận nộp phạt một tỷ USD và chịu sự giám sát của Bộ Thương mại Mỹ.
Kể từ đó, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã kêu gọi dốc toàn lực cho mục tiêu tự chủ về khoa học công nghệ. Lời kêu gọi này càng có sức truyền tải mạnh mẽ hơn khi Huawei lâm vào tình cảnh tương tự ZTE, bị cấm tiếp cận công nghệ Mỹ.
"Tôi nghĩ hành vi của chính phủ Mỹ thật độc ác", một nữ lập trình viên nói. "Tôi không nghĩ việc Trump đang làm là nhìn xa trông rộng. Xu hướng toàn cầu hóa không thể bị đảo ngược".
Vài người khác tỏ ra lạc quan hơn. "Phàn nàn hay giận dữ không thể giải quyết vấn đề của tôi", một nhà khoa học trẻ cho hay. "Việc chúng ta có thể làm là phát triển công nghệ của chính mình. Nếu không, sự phát triển công nghệ của Trung Quốc sẽ mãi mãi bị Mỹ kìm hãm".
Vũ Hoàng (Theo SCMP)