Ứng viên tranh cử tổng thống của đảng Cộng hòa Donald Trump. Ảnh: Reuters
Thừa nhận ông Trump đang có lợi thế đáng gờm trong cuộc đua, các lãnh đạo đảng Cộng hòa nói rằng để cản bước ông, họ sẽ phải dựa vào một loạt "biện pháp tuyệt vọng", cách nói chính trị tương đương với chiến tranh du kích.
Không còn chỗ cho sai sót hoặc chậm trễ, nếu không có kế hoạch hoàn hảo để thực hiện các cuộc "tấn công", sẽ không thể ngăn cản nổi ông Trump, những người phản đối tỷ phú nhận xét.
Ông Trump đang dẫn đầu cuộc đua của đảng Cộng hòa. Ông giành được nhiều hơn 250 đại biểu so với người ở vị trí thứ hai là ông Ted Cruz. Tuy nhiên, tỷ phú ngày càng có những hành động làm mất lòng các lãnh đạo đảng. Cuối tuần trước, Chủ tịch Hạ viện Paul D. Ryan chỉ trích ông Trump vì ông nói rằng sẽ có bạo loạn nếu đảng Cộng hòa không chọn ông làm ứng viên đại diện. Ông Ryan cho rằng ông Trump có ý khuyến khích và kích động bạo lực.
Xem thêm: Lời đe dọa của Donald Trump với đảng Cộng hòa
David McIntosh, chủ tịch của nhóm bảo thủ Club for Growth đã chi hàng triệu USD vào các quảng cáo phê phán ông Trump, cho biết nhóm của ông đã họp vào tuần trước và kết luận rằng vẫn kịp cản bước tỷ phú. Nhóm đang lên kế hoạch nghiên cứu toàn diện về những người ủng hộ ông Trump, để "mài dũa" một thông điệp đủ sức khiến họ quay lưng với tỷ phú.
Ba ứng viên còn lại trong cuộc tranh cử tổng thống của đảng Cộng hòa, (từ trái sang) Donald Trump, Ted Cruz, và John Kasich. Ảnh: Reuters
Tỉa từng người
Trọng tâm của kế hoạch này là cản bước ông Trump ở Wisconsin ngày 5/4, nơi sẽ là cuộc đấu lớn sau khi ông Trump và ông Cruz dự kiến chiếm ưu thế trong tuần này ở Arizona và Utah.
Tuần trước, nhóm Club for Growth gửi một bản ghi nhớ ba trang đến các nhà tài trợ của đảng Cộng hòa, hứa hẹn sẽ chi hai triệu USD ở bang Wisconsin và nói rằng "sự lựa chọn duy nhất để đánh bại Donald Trump là Ted Cruz".
Bản ghi nhớ thừa nhận rằng "rất khó" để ông Cruz có thể vượt qua ông Trump về số đại biểu, nhưng họ đang vạch ra chiến lược nhằm khiến ông Trump không giành được 1.237 đại biểu cần thiết để được làm ứng viên đại diện đảng, trước khi đại hội đảng Cộng hòa diễn ra ở Cleveland vào tháng 7.
Xem thêm: Quy trình lựa chọn ứng viên đại diện trong bầu cử tổng thống Mỹ
Ông Cruz và ông Kasich cũng coi cuộc đấu ở Wisconsin là then chốt. Ông Cruz đã điều thêm nhân viên đến bang này và mở một điểm gọi là "trại Cruz" cho các người tình nguyện. Ông sẽ bắt đầu chạy quảng cáo trong vài ngày tới, nhằm khởi động sớm hơn ông Trump tại tiểu bang này.
Những người phản đối ông Trump cho biết họ sẽ sử dụng 6 tuần giữa các cuộc bầu cử sơ bộ với đại hội tháng 7 để vận động hành lang từng đại biểu, tập trung vào bang New York và California, nơi ông Trump được dự đoán là chiếm ưu thế. Các bang theo thể thức "thắng ăn cả" (ứng viên nào có tỷ lệ phiếu bầu cao nhất sẽ giành toàn bộ số đại biểu tại bang đó, thay vì phân chia theo tỷ lệ với các đối thủ) như Montana, South Dakota dường như nghiêng về phía ông Cruz.
Một số bang, bao gồm Pennsylvania và Colorado, gửi một số lượng lớn đại biểu không cam kết ủng hộ ứng viên nào đến đại hội, và họ là mục tiêu mà những người phản đối ông Trump sẽ nhắm vào. Đối với các bang có những đại biểu cam kết ủng hộ các ứng viên đã rời khỏi cuộc đua, như Thượng nghị sĩ Marco Rubio hay Jeb Bush, thì họ có thể được thuyết phục để bầu cho ông Cruz hay Kasich sau vòng bỏ phiếu đầu tiên.
Tại đại hội đảng Cộng hòa, trong lượt bầu cử đầu tiên, các đại biểu sẽ bầu cho những người họ đã cam kết ủng hộ trong vòng bầu cử sơ bộ. Vì vậy, trước khi đại hội diễn ra, nếu ứng viên nào đã giành được 1.237 đại biểu thì đại hội chỉ mang tính hình thức.
Trong trường hợp sau lượt bầu đầu tiên mà không có ứng viên nào đạt đủ 1.237 đại biểu, tình huống "đại hội mở" sẽ xảy ra. Từ lượt bỏ phiếu thứ hai, các đại biểu có thể thay đổi lựa chọn và bỏ phiếu cho bất cứ ai, đồng thời có thể giới thiệu thêm ứng viên khác, kể cả những người đã rút lui. Nếu lượt bỏ phiếu mới vẫn không có ứng viên nào được đủ đa số thì lại qua một lượt khác cho đến khi có kết quả.
Để hợp lý hóa việc thuyết phục cử tri quay lưng với ông Trump ở Cleveland, đảng Cộng hòa nói rằng họ sẽ phải thuyết phục các đại biểu và công chúng rằng đảng không có nghĩa vụ phải chọn ông Trump làm ứng viên đại diện nếu ông không thể tự giành được 1.237 đại biểu.
"Gánh nặng nằm trên vai Trump, chứ không phải đảng, nếu ông ấy không giành được đủ số đại biểu để trở thành ứng viên đại diện", David Winston, một nhà thăm dò dư luận của đảng Cộng hòa, nói.
Phương Vũ