Trong bài phỏng vấn sau chuyến thăm Trung Quốc tuần qua, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron nói rằng châu Âu cần phải là thế lực thứ ba, bên cạnh Mỹ và Trung Quốc, trong trật tự thế giới. Ông cũng hối thúc châu lục này không nên là "chư hầu" trong vấn đề Đài Loan, nhằm tránh bị vướng vào "khủng hoảng không phải của mình".
Tuyên bố của ông lập tức vấp phải làn sóng phản ứng dữ dội từ các chính trị gia Mỹ và châu Âu.
"Nếu ông Macron đại diện cho châu Âu và lập trường của họ là không chọn phe giữa Mỹ và Trung Quốc trong vấn đề Đài Loan, Mỹ nên tập trung chính sách đối ngoại vào kiềm chế Trung Quốc, để châu Âu tự giải quyết cuộc chiến ở Ukraine", nghị sĩ Cộng hòa Marco Rubio, Ủy ban Đối ngoại Thượng viện Mỹ, viết trên Twitter ngày 9/4.
Một số nghị sĩ Cộng hòa, như Chris Smith, chủ tịch một ủy ban Hạ viện về Trung Quốc, còn kêu gọi đánh giá lại quan hệ Mỹ - Pháp. Số khác cho rằng ông Macron "tiêu chuẩn kép" khi Pháp ủng hộ các nỗ lực của Mỹ trong bảo vệ Ukraine, nhưng lại làm ngơ trong vấn đề Đài Loan.
Trong khi đó, Bộ Ngoại giao Mỹ ngày 10/4 mô tả các bình luận của ông Macron "không mang tính chia rẽ như bề ngoài". Nhà Trắng cũng có quan điểm tương tự, khi người phát ngôn Hội đồng An ninh Quốc gia John Kirby nói rằng Mỹ "tập trung vào sự phối hợp và hợp tác tuyệt vời với Pháp, với tư cách một đồng minh, một người bạn".
Tổng thống Pháp Emmanuel Macron phát biểu tại Quảng Châu, tỉnh Quảng Đông ngày 7/4. Ảnh: AFP
Ông Macron cũng vấp phải sự chỉ trích tại châu Âu. Tổng thống Pháp "đang ngày càng tự cô lập ở châu Âu", nghị sĩ Norbert Roettgen, thành viên ủy ban đối ngoại quốc hội Đức, bình luận. Nghị sĩ Litva Dovile Sakaliene cáo buộc ông Macron "mù tịt về địa chính trị" và "hành động trái với lợi ích của EU và NATO".
Politico cho biết Điện Elysee cho phép đăng bài phỏng vấn Tổng thống Pháp với điều kiện họ được đọc trước và điều chỉnh các phát biểu của ông Macron. "Trong một số đoạn, Điện Elysee đã lược bỏ những phần ông Macron nói thẳng thắn hơn về Đài Loan và chiến lược của châu Âu", theo Politico.
Đại sứ quán Pháp tại Mỹ cho rằng những chỉ trích với bình luận của ông Macron là "thái quá" và khẳng định lập trường của Pháp về vấn đề Đài Loan không thay đổi.
Trung Quốc tuyên bố Đài Loan là một tỉnh chờ thống nhất và không loại trừ khả năng sử dụng vũ lực. Trong khi đó, Đài Loan khẳng định chỉ người dân của họ mới có thể quyết định tương lai của hòn đảo.
Như Tâm (Theo WSJ, Politico)