"Việc sáp nhập bất hợp pháp do ông Putin tuyên bố sẽ không thay đổi bất cứ điều gì. Tất cả vùng lãnh thổ Nga kiểm soát trái phép đều là đất của Ukraine và sẽ luôn là một phần của quốc gia có chủ quyền này", Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) Ursula von der Leyen ngày 30/9 đăng trên Twitter.
Bình luận được bà von der Leyen đưa ra sau khi Tổng thống Vladimir Putin công bố quyết định sáp nhập 4 tỉnh Donetsk, Lugansk, Zaporizhzhia và Kherson của Ukraine. Ông Putin khẳng định Nga không bao giờ phản bội người dân tại 4 tỉnh này và nói họ là công dân vĩnh viễn của Nga.
Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen phát biểu tại hội nghị về khủng hoảng năng lượng ở Brussels, Bỉ, ngày 7/9. Ảnh: AP.
Các thành viên Hội đồng châu Âu (EUCO) sau đó ra tuyên bố "bác bỏ và lên án dứt khoát" việc Nga sáp nhập 4 tỉnh Ukraine, chỉ trích đây là hành vi "cố ý phá hoại trật tự quốc tế và ngang nhiên vi phạm quyền cơ bản của Ukraine về độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ".
EUCO cho rằng Nga đang đặt an ninh toàn cầu vào tình thế nguy hiểm, đồng thời khẳng định không bao giờ công nhận cuộc trưng cầu dân ý tại 4 tỉnh Ukraine mà họ coi là "bất hợp tác do Nga ngụy tạo".
EUCO cũng kêu gọi các quốc gia và tổ chức quốc tế từ chối công nhận quyết định sáp nhập của Nga, cũng như khẳng định Liên minh châu Âu (EU) sẽ tiếp tục hỗ trợ mạnh mẽ cho Ukraine về quân sự, kinh tế và xã hội.
Sau thông báo sáp nhập 4 tỉnh Ukraine của ông Putin, Nhà Trắng ra tuyên bố về các biện pháp trừng phạt "khắc nghiệt" nhắm vào các quan chức Nga và ngành công nghiệp quốc phòng của nước này.
"Mỹ sẽ khiến Nga phải trả cái giá rất đắt và nhanh chóng", Nhà Trắng cho biết, nhưng không nêu chi tiết. Mỹ cũng thông báo các đồng minh G7 cũng ủng hộ các biện pháp trừng phạt bất cứ quốc gia nào hậu thuẫn nỗ lực sáp nhập lãnh thổ của Nga.
Tổng thống Joe Biden cho rằng Nga đang vi phạm luật pháp quốc tế, "chà đạp lên Hiến chương Liên Hợp Quốc" và "coi thường các quốc gia hòa bình". Ông sẽ kêu gọi cộng đồng quốc tế "bác bỏ nỗ lực sáp nhập lãnh thổ phi pháp" của Nga.
Bộ Ngoại giao Anh cho hay Nga sẽ không còn được tiếp cận các dịch vụ quan trọng của phương Tây như tư vấn, kiến trúc, kỹ thuật hay cố vấn pháp lý cho một số hoạt động thương mại nhất định.
Bộ Ngoại giao Ba Lan ra tuyên bố lên án "bằng những từ ngữ mạnh mẽ nhất" đối với hành động "phi pháp" của Nga khi công nhận động lập và sáp nhập 4 vùng của Ukraine.
Thủ tướng Hà Lan Mark Rutte khẳng định nước này "sẽ không bao giờ công nhận động thái sáp nhập" 4 tỉnh Ukraine, trong khi Bộ Ngoại giao Hy Lạp cho rằng quyết định này "vi phạm trắng trợn luật pháp quốc tế".
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cảnh báo ông sẽ không đàm phán với Nga chừng nào ông Putin còn nắm quyền. "Ukraine sẽ không tổ chức bất cứ cuộc đàm phán nào với Nga khi ông Putin vẫn là Tổng thống. Chúng tôi sẽ thương lượng với tổng thống mới của Nga", ông nói.
Tổng thống Nga Vladimir Putin ký thỏa thuận sáp nhập với lãnh đạo 4 tỉnh Ukraine. Video: Rossiya 1.
Trong lễ ký thỏa thuận sáp nhập 4 tỉnh Ukraine, được tổ chức tại Đại sảnh Georgievsky của Đại điện Kremlin, Moskva ngày 30/9, Tổng thống Putin khẳng định hàng triệu người tại các địa phương này lựa chọn gia nhập Nga, đồng thời thông báo nước này có thêm 4 tỉnh dựa trên kết quả trưng cầu dân ý.
4 tỉnh Donetsk, Lugansk, Zaporizhzhia và Kherson có tổng diện tích 90.000 km2, chiếm 15% diện tích Ukraine và dân số ước tính khoảng 4 triệu người, song Nga chưa kiểm soát hoàn toàn tỉnh nào trong số đó.
Ông Putin cũng chỉ trích phương Tây tìm cách "duy trì hệ thống thuộc địa kiểu mới", "cướp bóc thế giới bằng đồng USD", "tiếp tục tìm cơ hội mới để làm suy yếu và hủy hoại nước Nga". Ông cũng cáo buộc phương Tây "tiến hành các vụ nổ" gây ra 4 vụ rò rỉ trên đường ống Nord Stream dẫn khí đốt từ Nga đến châu Âu.
Chính quyền thân Nga ở 4 tỉnh ngày 27/9 thông báo đã kiểm toàn bộ số phiếu trong cuộc trưng cầu dân ý từ ngày 23/9 với kết quả thấp nhất là 87,05% cử tri chọn sáp nhập Nga.
Những khu vực quân đội Nga đang kiểm soát trong 4 tỉnh trưng cầu dân ý sáp nhập vào lãnh thổ Nga. Đồ họa: Guardian.
Điện Kremlin cho rằng các cuộc bỏ phiếu trưng cầu dân ý có ý nghĩa pháp lý và cũng tạo ra các tác động về an ninh, ám chỉ cảnh báo rằng Nga có thể dùng vũ khí hạt nhân để "bảo vệ toàn vẹn lãnh thổ" sau khi sáp nhập 4 vùng của Ukraine.
Tổng thư ký Liên Hợp Quốc Antonio Guterres ngày 29/9 tuyên bố kế hoạch sáp nhập lãnh thổ thuộc Ukraine vào Nga là hành động "không bao giờ phù hợp với mọi khung pháp lý quốc tế" và đi ngược mọi giá trị của cộng đồng quốc tế.
Tổng thống Mỹ Joe Biden cũng khẳng định sẽ không bao giờ công nhận kết quả các cuộc trưng cầu dân ý được tổ chức ở Ukraine, gọi đây là hành động "vi phạm trắng trợn" các nguyên tắc quốc tế.
Thủ tướng Anh Liz Truss hôm nay chỉ trích Nga vi phạm luật quốc tế khi sáp nhập 4 vùng lãnh thổ Ukraine, tuyên bố London sẽ không bao giờ chấp nhận điều này.
Nguyễn Tiến (Theo Guardian)