20h30 chương trình thánh lễ mừng Chúa Giáng sinh ở nhà thờ Đức Bà mới bắt đầu, nhưng từ trước đó một tiếng, giáo dân đã có mặt, ngồi kín các hàng ghế. Ngôi thánh đường trăm tuổi đang trùng tu 5 năm nay nhưng các nghi lễ vẫn diễn ra bình thường.
Nhà thờ Đức Bà nằm ở quảng trường Công xã Paris, xây năm 1877, hoàn thành sau 3 năm và được Tòa thánh Vatican phong hàng tiểu Vương cung Thánh đường từ năm 1959 (tên gọi chính thức là Vương cung thánh đường Chính tòa Đức Mẹ Vô nhiễm Nguyên tội). Mỗi dịp Noel, nơi đây lại được trang hoàng lộng lẫy, thu hút nhiều người đến tham quan, đi lễ.
Sau phần nghi lễ Canh thức kéo dài nửa tiếng, 21h lễ Giáng sinh bắt đầu. Tượng Chúa Giêsu Hài đồng được rước qua hai hàng giáo dân đến cung thánh và đặt trong máng cỏ. Đức Tổng Giám mục Giuse Nguyễn Năng, Tổng giám mục Tổng giáo phận TP HCM, làm nghi lễ xông hương tượng Chúa.
Theo kinh thánh, Chúa Hài đồng hạ sinh được đặt nằm trong máng cỏ của lừa tại Bethlehem thuộc xứ Judea (nước Do Thái, nay là Palestine). Đức Maria và Thánh cả Giuse (cha nuôi) đã túc trực ở bên để săn sóc. Các thiên sứ loan tin rằng đứa bé sẽ là Đấng cứu thế. Chúa Giêsu đến thế gian để bắt đầu một trang sử mới cho toàn thể nhân loại, răn dạy con người biết yêu thương nhau.
Thánh lễ Giáng sinh được cử hành với hai phần chính là phụng vụ lời Chúa và phụng vụ Thánh thể.
Trên cung thánh, Đức Tổng Giám mục Giuse Nguyễn Năng chia sẻ lời Chúa bằng những trích đoạn của kinh thánh, bài giảng, lời tuyên xưng đức tin và lời cầu nguyện được đọc vang. Đức Tổng Giám mục cũng nhắc nhở bà con giáo dân quan tâm và chăm sóc những người nghèo khó.
Đức Tổng Giám mục làm nghi thức hóa phép cho bánh và rượu để những lễ vật này trở thành "mình" và "máu" Chúa Kitô.
Trong kinh thánh, Chúa Giêsu từng nói với dân Do Thái: "Ta là bánh hằng sống từ trời xuống; ai ăn bánh này, thì sẽ sống đời đời. Và bánh Ta sẽ ban, chính là thịt Ta, để cho thế gian được sống... Ai ăn thịt Ta và uống máu Ta thì có sự sống đời đời...".
Bánh Thánh sau đó được chủ tế cùng các soeur phát cho các giáo dân. Để được rước bánh, người Công giáo phải lãnh nhận Bí tích rửa tội và sám hối sạch tội trọng (xưng tội), có ý ngay lành, giữ chay một giờ trước lễ (chỉ được uống nước lã) nhằm chuẩn bị một tâm hồn trong sạch đón Chúa Hài đồng.
Khi phát bánh, linh mục sẽ nói "mình Thánh Chúa Kitô" và tín hữu thưa "Amen" (Vâng! Tôi xác tín Chúa Kitô đến ngự trong tôi dưới hình bánh này).
Nghi lễ cuối trong thánh lễ Giáng sinh là kiệu tượng Chúa Hài đồng từ máng cỏ đặt lên hang đá được làm cạnh Cung thánh.
Trong Kinh Thánh, Chúa Giêsu sinh ra không phải trong những ngôi nhà lộng lẫy mà hang đá lạnh lẽo giữa đêm đông. Kitô hữu quan niệm, nếu Chúa sinh ra ở một cung điện thì người ngoài sẽ không thể viếng thăm, còn ở nơi hang đá nghèo nàn thì mọi người đều có thể tới.
Trong đêm thánh vô cùng những bài thánh ca từ đội ca đoàn vang vọng trong giáo đường. Hàng nghìn giáo dân cùng nhau đứng lên hiệp thông cầu nguyện.
Nguyễn Thị Thuý Vân (áo trắng) từ quận 5 lên nhà thờ Đức Bà dự thánh lễ mừng Giáng sinh. "Tham dự thánh lễ ở Vương cung thánh đường rất ý nghĩa với bà con giáo dân. Tôi còn thấy vui hơn khi được nghe những lời chia sẻ của Đức Tổng Giám mục", cô gái 24 tuổi nói.
Kết thúc đêm thánh, mọi người cùng đứng lên ban phước lành cho nhau và vỗ tay hát vang ca khúc "We wish you a merry christmas".
Sau đêm lễ nhiều người vẫn nán lại trong giáo đường, chờ lên chụp ảnh với tượng chúa Giêsu trên cung thánh. "Lần đầu gia đình tôi được dự thánh lễ Giáng sinh ở nhà thờ Đức Bà thấy vui lắm, muốn có ảnh kỷ niệm. Tôi mong mọi người ai cũng bình an, gặp nhiều điều phúc lành như Chúa hằng mong muốn", ông Hoàng Gia Tân, 52 tuổi, quận Tân Bình cho biết.
22h, bên ngoài nhà thờ Đức Bà vẫn đông đúc người dân tới vui chơi.
Dự án trùng tu Nhà thờ Đức Bà tổng vốn đầu tư hơn 140 tỷ đồng, khởi công năm 2017, do Tòa Tổng Giám mục TP HCM thực hiện, dự kiến hoàn thành năm 2023. Tuy nhiên, Covid-2019 kéo dài, một số nguyên vật liệu phải nhập từ nước ngoài (Bỉ, Pháp, Đức) ảnh hưởng tiến độ tu bổ công trình. Việc tháo dỡ hàng rào xung quanh sẽ được thực hiện sau khi dự án tu bổ hoàn thành năm 2027.
Trong đêm Giáng sinh, thánh lễ mừng Chúa sinh ra đời được cử hành long trọng tại tất cả nhà thờ trên cả nước. Đây là đại lễ rộn ràng nhất trong năm của người Công giáo, cùng với lễ Phục sinh (mừng Chúa Jesus sống lại).
Tại Nhà thờ Lớn, Hà Nội, đại lễ diễn ra từ 22h đến 0h trước nhà thờ, để tạo thuận tiện cho người dân và du khách tham dự. Sau các phần nghi thức, linh mục đã phát bánh Thánh cho giáo dân.
Quỳnh Trần - Giang Huy