"Jill và tôi đang cầu nguyện cho Texas, Oklahoma và những bang chịu ảnh hưởng khác. Tôi đã ban bố tình trạng khẩn cấp, ủy quyền cho Cơ quan Quản lý Khẩn cấp Liên bang (FEMA) cung cấp máy phát điện và vật tư, đồng thời sẵn sàng đáp ứng các yêu cầu bổ sung", Tổng thống Mỹ Joe Biden viết trên Twitter hôm 18/2.
Mỹ đang đối mặt tình trạng giá rét bất thường do ảnh hưởng từ bão tuyết tràn xuống từ Bắc Cực cuối tuần trước, dẫn đến những sự cố mất điện, mất nước, thiếu thực phẩm trên diện rộng và hàng chục người chết vì thời tiết cực đoan. Theo thông báo từ Nhà Trắng, FEMA đã cung cấp 60 máy phát điện cho Texas, nhằm duy trì hoạt động của các bệnh viện và máy bơm nước, cùng 729.000 lít nước, 225.000 suất ăn, 10.000 chăn len và 50.000 chăn bông.
Bình luận viên Matt Viser và Eva Ruth Moravec của Washington Post nhận xét chính quyền Biden muốn chứng minh họ đang làm tất cả những gì có thể để giải quyết vấn đề, sau khi Tổng thống Mỹ cam kết về một chính phủ đủ năng lực trong chiến dịch tranh cử. Thảm họa giá rét ở Texas và một số bang lân cận được coi là phép thử lãnh đạo sớm ngay từ "buổi bình minh" nhiệm kỳ của ông.
Tổng thống Mỹ Joe Biden phát biểu trong một sự kiện trực tuyến tại Nhà Trắng hôm 19/2. Ảnh: AFP.
Robert Fenton Jr., quyền lãnh đạo của FEMA, cho biết cơ quan này đã hiện diện ở gần 15 bang và đang theo dõi tình trạng thiếu điện nước, đồng thời chuẩn bị cho khả năng xảy ra lũ lụt khi nhiệt độ tăng lên. Tuy nhiên, trận bão tuyết bất thường đặt ra một số thách thức, trong bối cảnh chính quyền Biden vốn phải đối mặt nhiều khủng hoảng, bao gồm đại dịch Covid-19.
Fenton cho hay Biden đã yêu cầu tổ chức họp báo về trận bão tuyết, nhưng Fenton lại đang ở Los Angeles để mở một điểm tiêm chủng vaccine Covid-19, nên David Bibo, một quan chức khác của FEMA, phải điều hành sự kiện này. "Tổng thống đã vào cuộc. Ông ấy đang gọi điện cho các thống đốc, dựa vào chúng tôi để cung cấp hỗ trợ sớm", Fenton nói về Biden.
Mặc dù vậy, không phải ai cũng hài lòng. Bob Hall, thượng nghị sĩ Cộng hòa thuộc nghị viện bang Texas, thừa nhận thảm họa xuất phát từ nhiều yếu tố, bao gồm cơ sở hạ tầng xuống cấp và lưới điện cần được cải thiện, nhưng cho rằng phản ứng của chính phủ liên bang chưa thỏa đáng. "Tôi chưa thấy phản ứng nào từ chính phủ liên bang, ngoài việc họ sẽ cung cấp một số máy phát điện", ông nói.
Trên thực tế, mặc dù đã tiến hành các cuộc điện đàm và được báo cáo về tình trạng giá rét vài lần mỗi ngày, Biden gần đây chủ yếu vẫn tập trung vào phản ứng với Covid-19 và công tác phân phối vaccine, nhiệm vụ mà chính quyền của ông xác định là thách thức lớn nhất trong nhiệm kỳ.
Chủ đề về cơn bão càn quét vùng tây nam, khiến hàng triệu người dân Texas rơi vào cảnh mất điện, không xuất hiện trong buổi đối thoại của Biden với người dân tại thành phố Milwaukee, bang Wisconsin tối 16/2. Một ngày sau, ông chủ Nhà Trắng vẫn chưa bình luận công khai về vấn đề này, mà thay vào đó kêu gọi người dân đi tiêm phòng vaccine Covid-19 và đeo khẩu trang.
Thảm họa tự nhiên được đánh giá là một trong những thách thức hóc búa và khó dự đoán nhất đối với các tổng thống, đặt ra bài kiểm tra khó nhằn về năng lực lãnh đạo của họ. Cựu tổng thống George W. Bush từng hứng chỉ trích nặng nề vì không chuẩn bị và ứng phó thích đáng với Bão Katrina, gây tổn hại cho phe Cộng hòa trong cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ năm 2006.
Trong khi đó, quyết định cung cấp viện trợ của cựu tổng thống Donald Trump đôi khi được cho là dựa vào khuynh hướng chính trị tại mỗi bang. Năm 2019, ông đe dọa cắt viện trợ liên bang cho California để đối phó cháy rừng, với cáo buộc Thống đốc Dân chủ Gavin Newsom quản lý yếu kém.
Tuyết trắng bao phủ thành phố Austin, bang Texas, khi người dân xếp hàng dài chờ mua tạp hóa tại một siêu thị hôm 16/2. Ảnh: AP.
Tại Texas tuần này, một số quan chức bang chỉ ra rằng sự khác biệt so với chính quyền tiền nhiệm không nằm ở nguồn viện trợ, mà là giọng điệu. "Biden không khiến Thống đốc Greg Abbott thuộc đảng Cộng hòa phải hạ mình hoặc thể hiện lòng trung thành. Tôi nghĩ đó là sự cải thiện lớn so với 4 năm qua", Gene Wu, hạ nghị sĩ Dân chủ thuộc nghị viện bang Texas, nói.
Nghị sĩ Dân chủ Rafael Anchia, thành viên Ủy ban Năng lượng Hạ viện Texas, cũng bày tỏ sự yên tâm trước phản ứng của liên bang, đặc biệt sau khi bị chính quyền Trump từ chối yêu cầu ban bố tình trạng thảm họa ở địa phương của ông sau những trận lốc xoáy kinh hoàng năm 2019. "Họ thực sự sẵn sàng phản ứng, một điều thật tuyệt vời", Anchia cho hay.
Thư ký báo chí Nhà Trắng Jen Psaki cho biết Biden có thể không sớm đến thăm vùng chịu ảnh hưởng của thảm họa. "Một trong những yếu tố đáng xem xét ở đây là chuyến đi của Tổng thống sẽ để lại tác động gì. Nó có thể gây lãng phí tài nguyên, thời gian và sức lực của lực lượng an ninh. Chúng tôi cân nhắc đến những điều đó để xác định thời gian và địa điểm chuyến thăm của ông ấy", bà giải thích.
Thay vào đó, Biden dường như tìm cách thể hiện mối quan tâm của ông thông qua các quyết định hành động. Ông gần như ngay lập tức phê chuẩn yêu cầu ban bố tình trạng khẩn cấp của Thống đốc Abbott, đồng thời ủy quyền cho chính phủ liên bang điều phối nỗ lực cứu trợ thảm họa.
Tổng thống cũng đã thông qua tuyên bố khẩn cấp tương tự dành cho Oklahoma, theo yêu cầu của Thống đốc Kevin Stitt. "Cảm ơn Tổng thống vì hành động nhanh chóng với yêu cầu của chúng tôi", Stitt, một đảng viên Cộng hòa, viết trên Twitter.
Đến chiều 18/2, nguồn điện đã được khôi phục ở phần lớn Texas, dù tình trạng cắt điện luân phiên vẫn có thể diễn ra trong vài ngày nữa.
"Những ngày qua thật nhiều thử thách. Nhưng mỗi giờ trôi qua chúng tôi lại dần phục hồi được nguồn điện và nước cho các gia đình trên khắp Texas", Abbott cho biết.
Ánh Ngọc (Theo Washington Post)