Hàng trăm hành khách khác trên chuyến phà tới Sjaellands Odde hôm 4/2 đều không đeo khẩu trang, sau khi Đan Mạch vài ngày trước đó thông báo dỡ mọi biện pháp hạn chế phòng chống Covid-19.
"Đeo khẩu trang chỉ khiến mọi người cảm thấy có điều gì đó không ổn", Odde nói rồi tháo khẩu trang ra. "Người Đan Mạch chúng tôi muốn tin rằng mình sẽ trở lại cuộc sống bình thường".
Gần hai năm sau khi Covid-19 bùng phát, chính phủ Đan Mạch ngày 1/2 thông báo sẽ không coi Covid-19 là dịch bệnh nghiêm trọng và dỡ bỏ mọi hạn chế, trong đó có đeo khẩu trang bắt buộc trong không gian kín và các phương tiện giao thông công cộng.
Quốc gia nằm trong nhóm thịnh vượng nhất thế giới quay trở lại "bình thường" khi 5,8 triệu dân không còn phải tuân thủ bất cứ biện pháp hạn chế ngăn Covid-19 nào, ngay cả khi nước này đang ghi nhận hơn 43.500 ca nhiễm mới mỗi ngày.
Tỷ lệ ca nhiễm nCoV trên 100.000 dân của Đan Mạch đang ở mức 734, cao hàng đầu thế giới, trong khi số ca nhập viện cũng cao chưa từng thấy.
Bên trong một hộp đêm ở Đan Mạch ngày 4/2. Ảnh: NY Times.
Quyết định dỡ bỏ hạn chế dường như trái ngược với thực tế số ca nhiễm tăng, song giới chức Đan Mạch giải thích rằng số ca tử vong và nhập viện mới thấp hơn rất nhiều so với ca nhiễm. Số bệnh nhân điều trị tại các đơn vị hồi sức tích cực tại Đan Mạch thấp nhất trong nhiều tháng qua.
Bộ trưởng Y tế Đan Mạch Magnus Heunicke cho biết nước này chưa vượt qua đại dịch, song đây là "thời điểm thích hợp để hưởng lợi từ biến chủng Omicron được cho là nhẹ hơn" cùng tỷ lệ tiêm vaccine cao. Khoảng 81% dân Đan Mạch đã tiêm đủ liệu trình vaccine và 62% đã tiêm mũi tăng cường.
"Chúng tôi đã hứa với mọi người rằng chúng ta sẽ mở cửa rộng hơn ngay khi có thể", Heunicke nói. "Nhưng nếu biến chủng mới xuất hiện hoặc chúng tôi biết rằng vaccine chưa đủ hiệu quả, chúng tôi sẽ không ngần ngại làm những gì cần thiết".
Trong bối cảnh nhiều quốc gia châu Âu dần dỡ bỏ các biện pháp hạn chế nhằm ngăn nCoV lây lan, quá trình mở cửa của các quốc gia Bắc Âu diễn ra nhanh hơn. Na Uy đã bỏ gần như mọi hạn chế trong tháng này, trong đó có yêu cầu làm việc từ xa bắt buộc, giới hạn lượng khách tại quán rượu và lệnh cấm chơi thể thao. Thụy Điển ngày 9/2 cũng bỏ gần hết quy định phòng dịch.
"Mọi người đều biết sẽ có đợt bùng phát Covid-19 mới trong mùa thu hoặc mùa đông", Espen Nakstad, quan chức y tế cấp cao Na Uy, cho biết. "Nhưng lo lắng quá sớm cũng chẳng ích gì".
Sjaellands Odde (bên trái) là một trong số ít hành khách đeo khẩu trang trên chuyến phà tới Sjaellands Odde, Đan Mạch ngày 4/2. Ảnh: NY Times.
Nhiều chuyên gia y tế hàng đầu và dân chúng Đan Mạch hoan nghênh quyết định chấm dứt các hạn chế phòng dịch. Quyết định được đánh giá có thể báo trước tương lai của những quốc gia giàu có đủ khả năng chung sống với đại dịch, khi họ duy trì tỷ lệ tiêm chủng cao, năng lực xét nghiệm mạnh mẽ và hạ tầng dữ liệu y tế khổng lồ.
Tuy nhiên, một số nhà virus học cho biết không gì đảm bảo biến chủng nCoV tiếp theo có các triệu chứng được cho là nhẹ như Omicron, đồng thời cảnh báo quyết định "thả cửa" của Đan Mạch có thể sớm phản tác dụng.
Giữa làn sóng Omicron, virus đang có mặt khắp nơi ở Đan Mạch, song đường phố, quán cafe và cửa hàng vẫn tấp nập người qua lại. Hàng chục nghìn người phải cách ly vì dương tính với nCoV, trong khi nhân viên trở lại văn phòng làm việc, các quán bar và nhà hàng không phải đóng cửa lúc 23h hay yêu cầu khách hàng xuất trình chứng nhận tiêm chủng.
Giám đốc Viện Huyết thanh Statens Troels Lillebaek đánh giá quyết định mở cửa trở lại có thể khiến ca nhiễm tại Đan Mạch đạt đỉnh vào giữa tháng 2, song giới chức nước này vẫn kiên trì với quyết định này, chủ yếu tập trung vào số ca nhập viện thay vì số ca nhiễm.
Một số chuyên gia đánh giá chiến lược trên của Đan Mạch chứa đựng nhiều rủi ro. Stephen Griffin, phó giáo sư virus học tại Đại học Leeds ở Anh, cho biết dù số ca trở nặng ở Đan Mạch thấp hơn nhiều so với ca nhiễm, tỷ lệ tử vong và năng lực điều trị tích cực không phải những yếu tố duy nhất cần xem xét. "Mục tiêu là phải ngăn mọi người nhiễm virus ngay từ đầu, thay vì cung cấp đủ giường điều trị cho bệnh nhân", Griffin nói.
Tiến sĩ Jens Lundgren, giáo sư chuyên về các bệnh truyền nhiễm tại Đại học Copenhagen, cho biết để kiểm soát đà tăng số ca nhiễm, Đan Mạch phải áp dụng những hạn chế nghiêm ngặt, không tương xứng với mối đe dọa y tế mà virus gây ra. "Vì thế, về cơ bản, chúng tôi để mặc cho Omicron lây lan", Lundgren nói.
Dân Đan Mạch không đeo khẩu trang khi vui chơi tại trung tâm thủ đô Copenhagen ngày 4/2. Ảnh: NY Times.
Đan Mạch là một trong những quốc gia châu Âu đầu tiên áp lệnh phong tỏa vào năm 2020, dù nước này không nằm trong danh sách chịu ảnh hưởng nặng nề nhất từ Covid-19. Đan Mạch sau đó dỡ bỏ và tái áp đặt các biện pháp hạn chế, những quyết định được dân chúng ca ngợi vì tính linh hoạt.
Sara Vang, 20 tuổi, tới một hộp đêm cùng hàng trăm người khác ngày 4/2. Vang cho biết nhiều thanh niên Đan Mạch quyết định chấp nhận sống chung với nCoV.
Cô nói đã bị sốt cao và đôi khi khó thở khi mắc Covid-19 hồi đầu năm, dù đã tiêm ba mũi vaccine. "Mắc Covid-19 với các triệu chứng tồi tệ giờ là một phần của bình thường mới", Vang nói.
Một số người như Hjorth nói rằng họ sẽ yên tâm khi giới chức tiếp tục yêu cầu người dân đeo khẩu trang hoặc mở cửa trở lại thận trọng hơn. Ingrid Fensteen, 82 tuổi, sống tại Copenhagen cho rằng "họ để mặc chúng tôi nhiễm virus".
Bộ trưởng Y tế Heunicke nói phần lớn dân Đan Mạch đã có miễn dịch và mục tiêu giới chức nước này đặt ra là tránh phải áp lệnh phong tỏa vào mùa đông tiếp theo. Tuy nhiên, ông thừa nhận chiến lược hiện tại có thể không bền vững vì phụ thuộc vào năng lực xét nghiệm tốn kém, đến mức một nước giàu như Đan Mạch cũng khó có thể đủ khả năng duy trì lâu dài.
Giáo sư Griffin đánh giá Đan Mạch có vị thế tốt hơn Anh và Mỹ để dỡ bỏ các hạn chế phòng chống dịch. "Tuy nhiên, tôi hy vọng họ không phải trả giá trong vài tuần tới vì quyết định thả cửa như vậy", Griffin nói.
Nguyễn Tiến (Theo NY Times)